Rất nhiều người nói rằng tình yêu của họ đơm hoa kết trái là nhờ "ông mai" mát tay Facebook. Nhưng cũng có không ít người than thở, rằng chính Facebook đã giết chết tình yêu của họ, khiến cho đường ai nấy đi. Vậy thực chất Facebook là ông tơ bà nguyệt hiện đại, hay chỉ là kẻ phá bĩnh đáng ghét? Liệu những mối tình Facebook có thật, hay chỉ là hư ảo?
Chuyện thứ nhất
Có một nàng văn sĩ nổi tiếng ở Anh tình cờ được anh bạn trai đầu tiên gửi mật thư hỏi thăm qua Facebook vào một ngày đẹp trời. Trong ấn tượng của cô (về mối tình thời trung học mà người ta vẫn gọi là "trẻ trâu"), anh ta là một kẻ đỏm dáng, gầy gò và tính nết không lấy gì làm tử tế. Họ chia tay đường ai nấy đi chỉ sau khi tuyên bố yêu nhau đúng vài tuần. Và bỗng dưng, đùng một cái, sau 18 năm, một thông điệp Facebook với dòng chữ "Có phải em đó không?" nhảy xổ trước mắt cô.
Trước khi nhanh nhảu trả lời "Vâng, chính là tôi đây", nàng văn sĩ nọ đã cẩn thận kiểm tra lại trang Facebook của tình đầu, để xem anh ta đang sống ra sao. Oa, giờ đây trông anh ta khác hẳn, bảnh bao và lịch lãm đúng kiểu Ý. Cô tặc lưỡi hồi âm. Và rất nhanh chóng, những tin nhắn được gửi qua gửi lại, với hàng triệu ký ức xưa cũ được đào bới lên.
Trong khoảng hai tháng sau đó, họ gần như chìm đắm trong việc viết thư cho nhau. Càng ngày, những thông điệp càng dài hơn, càng ẩn ý hơn, càng tán tỉnh nhau nhiều hơn. Nhưng anh ta đang phải làm việc cách cô văn sĩ tới nửa vòng trái đất, và không có cách nào để họ gặp lại nhau trong một tương lai gần. Vì thế, sang tháng thứ ba, những dòng thư trở nên nhạt dần, nhạt dần, tới khi cả hai nhận ra chuyện sẽ chẳng dẫn tới đâu cả.
Chuyện thứ hai
Hai chuyên gia công nghệ quen nhau đã nhiều năm, và vị nam âm thầm ngưỡng mộ vị nữ nhưng không dám bày tỏ. Họ có rất nhiều người quen chung, có sở thích công nghệ giống nhau, chỉ có điều mỗi người sống ở một bờ của Hoa Kỳ.
Không rõ là anh kết bạn với cô trước, hay cô kết bạn với anh, nhưng dù sao anh cũng đã nhanh chóng nhận ra sức mạnh tán tỉnh tuyệt vời của Facebook. "Chúng tôi có thể biết tường tận về cuộc sống của nhau mà không cần mặt đối mặt." - anh tâm sự. Mọi người có xu hướng thông báo kế hoạch du lịch của họ lên Facebook, và cô cũng vậy. Một lần, cô thông báo sẽ bay đến thành phố của anh. Ngay lập tức, anh gợi ý họ gặp nhau. Kết quả của buổi hôm ấy là một nụ hôn và chuyện tình bắt đầu.
Lúc nầy, bạn tưởng rằng sứ mệnh của Facebook thế là hoàn thành? Mạng xã hội đã giúp họ thành đôi. Nhưng... thật tệ, nó cũng có tiềm năng đẩy mối quan hệ ấy vào vòng xung đột. Anh đã có một niềm vui không hề nhỏ khi cô post lên một thông báo, trong đó nhắc đến anh như bạn trai mới của cô. Thậm chí cô còn nhắc tên anh trong bức ảnh chụp căn bếp nhỏ mà cô vừa sửa lại. Nhưng rồi mọi thứ giữa họ đều được cô công khai trên Facebook. Anh thở dài: "Liệu có cần phải khai báo cả... giờ đi tắm?".
Anh càng bực hơn khi thấy cô luôn có thời gian cập nhật Facebook nhưng lại quá bận để trả lời điện thoại của anh. Thời đại điện tử khiến cho những mối tình tiến triển nhanh đến không ngờ. Trái tim bạn đập nhanh hơn mỗi khi nghe thấy tiếng Ting báo tin nhắn điện thoại. Nhờ các thiết bị công nghệ, khoảng cách trở nên vô nghĩa. Nhưng khi cô nói muốn "đánh dấu" tình yêu của họ lên Facebook, anh không thể không sửng sốt.
"Đối với một mối quan hệ nghiêm túc, công nghệ có thể trở thành... phản cảm. Bạn tưởng rằng tình cảm của mình sâu sắc, nhưng trên thực tế nó lại không được như vậy. Sẽ có lúc bạn giật mình nhận ra mọi chuyện chỉ là ảo tưởng trên màn hình mà thôi". Và rồi anh tuyên bố chia tay cô, không dám nhìn vào trang Facebook của cô mỗi ngày nữa.
Điểm chung của hai câu chuyện trên: những mối tình Facebook giống như... bụi tiên, nhanh chóng phát sáng nhưng cũng nhanh chóng tắt lịm. Tất nhiên, ta có thể nói rằng đó là do tình cảm của người trong cuộc thiếu sâu đậm. Thế nhưng rõ ràng tác động của Facebook là không thể chối bỏ.
Chuyện thứ ba
Vào một ngày đẹp trời, bạn bè của Jack sửng sốt khi thấy trạng thái quan hệ trên Facebook của anh chàng đã được đột ngột sửa thành "In a relationship". Đó là vì họ chưa từng nghe nói hay cảm thấy Jack đang yêu, cũng như không một ai biết cô bạn gái bí ẩn kia của Jack là ai. Hỏi, chất vấn, nài nỉ.... tất cả chỉ nhận được nụ cười bí hiểm của "khổ chủ". Những người bạn thân của Jack đã mở hẳn một cuộc điều tra xem thực hư câu chuyện là sao, nhưng đáp án vẫn là một ẩn số. Jack tuyên bố anh đang yêu, nhưng yêu ai, yêu như thế nào, gặp nhau ra sao thì không một ai biết.
Tuy nhiên, sau những lao xao ban đầu thì mọi chuyện cũng dần vào quỹ đạo. Không ai ngờ vực, không ai hỏi xoáy, đáp xoay Jack về chuyện tình yêu và bạn gái của anh nữa.
Hóa ra Jack đã sử dụng dịch vụ Invisible Girlfriend (tức bạn gái vô hình) vừa mới khai trương ở Hoa Kỳ. Dịch vụ nầy có ba gói thuê bao hàng tháng. Trước hết, đó là Just Talking (trò chuyện đơn thuần), trong đó Invisible Girlfriend sẽ cung cấp các tin nhắn, cuộc gọi tự động và quà tặng, với mức phí 9,99 USD. Mức thứ hai là Getting Serious hướng tới một quan hệ nghiêm túc hơn, có phí 29,99USD, bao gồm các dịch vụ của gói Just Talk cộng thêm việc thay đổi trạng thái quan hệ trên Facebook, các tin nhắn thoại và quà tặng đích thực. Và cuối cùng là Almost Engaged, cung cấp một bạn gái ảo theo yêu cầu và các cuộc tâm tình qua điện thoại theo đúng nghĩa, với giá 49,99USD. Đến đây thì bạn đọc hẳn đã hiểu ra: Jack đã chọn gói dịch vụ thứ hai.
Lý giải cho việc cầu cứu "Bạn gái vô hình", Jack nói rằng anh quá bận rộn với công việc để có thể dành thời gian cho yêu đương. Nhưng bạn bè, rồi gia đình suốt ngày thúc giục, hỏi han để gây sức ép. Để giải thoát mình khỏi tình cảnh ấy, Jack đã giả vờ như mình đang có một cuộc tình say đắm. Và Facebook chính là sân khấu chính của màn kịch ấy.
"Thực sự hiệu quả. Người nhà tôi không còn thúc giục hay đề cập đến chuyện tìm bạn gái cho tôi nữa. Mỗi lần họ hỏi thăm, tôi chỉ cần đáp Chúng con ổn là sẽ không bị vặn vẹo thêm gì nữa. Thật là nhẹ nhõm." - Jack nhún vai.
Matt Homann, nhà sáng lập ra dịch vụ Invisible Girlfriend, chia sẻ rằng khách hàng của dịch vụ khá đa dạng, và họ có thể gõ cửa công ty vì nhiều động cơ khác nhau. Có thể đó là một người đồng tính muốn che giấu sự thật với gia đình, cũng có thể là một anh chàng/cô nàng đang cố tránh né sự tiếp cận ngoài ý muốn của bạn đồng nghiệp. "Chúng tôi không cố xây dựng nên một cô bạn gái như thật - đó là cả một cấp độ công nghệ khác. Chúng tôi chỉ cung cấp một câu chuyện để họ có thể kể với bạn bè, gia đình, dù cho câu chuyện đó không có thật." - Homann chia sẻ.
Từ yêu....
Rõ ràng, cuộc sống hiện đại và cả những cung bậc cảm xúc của nó đều đang xoay quanh thế giới internet, các mạng xã hội và chiếc điện thoại, dù bạn có muốn hay không, hoặc có dám thừa nhận hay không.
Nhờ Facebook, ta có thể dễ dàng đào sâu vào đời tư của một người nào đó, tìm hiểu thân thế anh ta/cô ta, cũng như dò xét xem họ là người thế nào. Chẳng cần phải hỏi trực tiếp, ta cũng có thể biết được đủ mọi thông tin như sở thích, tín ngưỡng, những mối quan tâm, các thành viên trong gia đình cũng như nguyên quán của họ. Đó là lợi thế lớn nhất và có ý nghĩa nhất của Facebook so với các website hò hẹn chuyên nghiệp hay phòng chat trên mạng, bởi bạn sẽ biết về con người thật của anh ta trước cả khi gặp mặt.
Đại đa số công chúng tin rằng: bạn không thể yêu ai đó, nếu chỉ chat hoặc tương tác với họ qua mạng. Tuy vậy, thực tế lại trái ngược với niềm tin đó. Một khi bạn thực sự mở lòng thì khả năng yêu ai đó qua mạng internet là hoàn toàn có thể. Ta có thể dễ dàng tìm thấy nhiều cặp tình nhân đã được mạng internet, cụ thể hơn là Facebook, tác hợp.
Một chuyên gia tâm lý nổi tiếng chia sẻ: việc con người yêu nhau là chuyện cực kỳ tự nhiên. Mọi chuyện luôn bắt đầu từ sự hấp dẫn giới tính, rồi thì trao đổi qua lại, phải lòng, và cuối cùng là đám cưới. Cũng tương tự như vậy, trên Facebook, một mối tình có thể bắt đầu chỉ từ những dòng tin - chat qua lại, rồi bắt đầu trao đổi thông tin liên lạc, hình ảnh, video, tâm tư,... Những giao tiếp ảo đó hoàn toàn có thể dẫn tới tình yêu đích thực.
Nhưng làm thế nào để bạn phân biệt một tình yêu "đích thực" với một cơn say nắng thoáng qua? Cũng giống như tình yêu ngoài đời, tình yêu Facebook cũng có những dấu hiệu đặc trưng như sự chân thành, trung thực, tôn trọng lẫn nhau và trao đổi hai chiều. Nếu bạn đang có cảm tình với một ai đó qua Facebook, hãy tự soát lại danh sách nói trên để đi đến kết luận.
"Muốn yêu được qua mạng xã hội thì phải... nói chuyện rất hay. Hai người phải hiểu được nhau qua câu chữ, và ngày mà bạn chuyển từ anh hùng bàn phím sang gọi điện, đó là lúc bạn đang đứng ở ranh giới một chuyện tình online với tình yêu đời thực", như lời một văn sĩ từng ví von, "tình yêu là biến thế giới trong mơ thành thực tế".
Một nguyên tắc nữa cũng cần nhớ, đó là hành động. Nói như Martin Luther King Jr. thì "yêu là một động từ". Đúng thế, dù cho tính yêu nảy nở ở môi trường nào đi nữa thì bạn cũng phải "làm" chứ không chỉ nói mà được. Và thực tế đã cho thấy: càng hành động sớm chừng nào, càng tốt chừng ấy.
Tuy nhiên, vai trò của Facebook trong tình yêu vẫn là một đề tài gây nhiều tranh cãi. Trang Mashable từng đăng tải một phóng sự chi tiết về việc Facebook làm thay đổi cách hò hẹn theo chiều hướng xấu đi. Trong bài, Mashable mô tả những trái tim đang yêu thời Facebook là những con người hời hợt và thích thể hiện với mọi người hơn là đi vào thực chất của mối quan hệ. Càng lệ thuộc vào công nghệ, người ta càng gặp phải nhiều vấn đề khi gặp mặt, bởi họ thiếu mất sự nhạy cảm cần thiết đối với giọng điệu và ngôn ngữ cơ thể của người kia.
"Có một thực tế là trong cuộc hẹn, khi không biết nói gì với nhau, họ lại lôi điện thoại ra và truy cập Facebook. Tệ hơn, họ cảm thấy việc đó còn thoải mái hơn là tìm hiểu nhau. Facebook đang giết chết các cuộc hẹn. Nó cũng giết chết sự lãng mạn." - Mashable kết tội.
... Đến chia tay
Nhưng thứ gì cũng có hai mặt. Bạn có thể yêu qua Facebook, vậy còn chuyện chia tay đường ai nấy đi thì sao? Mạng xã hội sẽ khiến cho sự dứt áo dễ dàng hơn, hay khó khăn hơn? Các công nghệ được thiết kế để ta kết nối với nhau dễ dàng hơn, nhưng trong trường hợp cần ngắt kết nối thì sẽ thế nào?
Một cuộc khảo sát với các sinh viên đại học tại Anh mới đây cho thấy: đã xưa lắm rồi cái thời chia tay qua email. Ngày nay, người ta nhắn tin SMS, gọi điện, hoặc chat IM để chia tay bạn trai/bạn gái. Hoặc một cách gián tiếp, họ thay đổi trạng thái của mình trên Facebook như một cách "đánh tiếng" cho đối phương và ngầm thông báo với bạn bè xa gần rằng mình đã trở thành "người độc thân".
Một hiện tượng rất đáng chú ý là, kể cả sau khi đã chia tay đường ai nấy đi, những cựu tình nhân thời đại Facebook dường như luôn mắc phải một căn bệnh: tò mò theo dõi hoạt động của nửa kia trên mạng xã hội trong một thời gian rất lâu sau đó. Về cơ bản, anh ta/cô ta sẽ đọc từng tin nhắn một, từng người bạn mới một trên trang Facebook của "cựu" và họ làm việc ấy kể cả khi chính mình là người chủ động nói lời chia tay. Một chuyên gia tâm lý đã ví hành động đó với chứng... nghiện ăn vặt. Nhiều người coi đó là sự tiêu khiển để thoả mãn cái tôi của anh ta/cô ta, rằng khi không còn mình, đối phương sẽ đau khổ, buồn bã, không thiết sống. Sự thoả mãn mà nó mang lại cũng giống như khi ta... chụp ảnh "tự sướng" vậy.
Một câu hỏi nữa, mà liệu có bao giờ bạn thắc mắc: ai sẽ là người thay đổi trạng thái quan hệ trên Facebook từ "in a relationship" sang "độc thân"? Kết quả thăm dò cho thấy: chính người bị bỏ sẽ làm điều đó.
Tạp chí Seventeen đã tiến hành một cuộc điều tra diện rộng với 10.000 thanh thiếu niên Hoa Kỳ, và đã phát hiện rằng 10% số người được hỏi đã từng bị "đá" qua Facebook, và 10% thay đổi trạng thái quan hệ về "độc thân" để cắt đuôi. 27% lạnh lùng "chặn" người yêu cũ sau khi chia tay, hoặc ẩn thông tin về cô ta/anh ta trên News Feed của mình. Nhưng điều ngạc nhiên là 73% vẫn quyết định giữ "tình cũ" trong danh sách bạn bè của mình. Có lẽ là để tiện "theo dõi" chăng?
Lời kết
Thật khó để nói rằng Facebook sẽ nuôi dưỡng hay giết chết sự lãng mạn. Công nghệ giúp cho cuộc sống của chúng ta dễ dàng hơn. Nhưng nếu không cẩn thận, ta lại trở nên "lười đi", "dễ dãi hơn", và dĩ nhiên điều đó hiển nhiên không tốt. Nói cách khác, Facebook, smartphone, internet, nói chung là công nghệ, xét cho cùng cũng chỉ là phương tiện. Chìa khoá cho những mối tình đẹp vẫn luôn là trái tim và cảm xúc của bạn.
Vài lời khuyên đưa ra cho những mối tình nồng cháy thời Facebook:
- Đừng Public mọi thứ, từ việc đang cãi nhau, đang giận nhau cho tới đã làm hòa... lên Facebook. Bạn bè của bạn sẽ chẳng còn mấy hứng thú khi lúc nào cũng bị "ép" đọc nhật ký tình yêu của bạn trên tường Facebook như vậy, và bản thân đối tượng của bạn hẳn cũng không cảm thấy thoải mái khi nhất cử, nhất động của anh ấy/cô ấy đều bị bạn kể bô lô ba la trên mạng.
- Cũng đừng thay đổi trạng thái quan hệ một cách liên tục theo tâm trạng, lúc vui vẻ thì "hẹn hò", dỗi dằn nhau chút lại nhảy phắt sang "phức tạp", "độc thân"... Người khác sẽ nghĩ bạn nông nổi và trẻ con vô cùng.
TRỌNG CẦM