 |
|
Chuyên gia kinh tế Võ Tá Hân.
|
Việc học một sinh ngữ đòi hỏi cần nắm vững ba yếu tố là đọc, nghe và
viết. Vào thập niên 60 khi tôi bắt đầu học tiếng Anh thì việc đọc, cũng
tương tự như các bạn trẻ bây giờ, là chuyện tương đối không khó. Chỉ cần
chịu khó học thật nhiều từ vựng và nắm vững văn phạm là có thể đọc được
sách ngoại văn. Muốn học nghe tiếng Anh vào nửa thế kỷ trước thì thật
là vất vả vì lúc ấy không có những chương trình tiếng Anh trên đài phát
thanh ngoại trừ những bản tin đọc chậm trên đài mỗi ngày.
Với phương tiện truyền thông dồi dào ngày nay thì việc học nghe và hiểu
tiếng Anh cũng dễ dàng hơn nhiều cho các bạn trẻ. Thế nhưng dù xưa hay
nay thì tôi nghĩ rằng khó nhất vẫn là việc nói. Có bao điều muốn nói, có
đầy ắp ý tứ, thế nhưng mở miệng ra nói thì chữ chạy đâu mất tiêu!
Nếu bạn là những người gặp khó khăn trong việc học nói tiếng Anh, hay
bất cứ một sinh ngữ nào khác, thì tôi xin chia sẻ một kinh nghiệm nhỏ
như sau: Mỗi ngày bạn hãy dành ít nhất 15 phút, ngồi viết một mạch không
ngưng nghỉ bằng tiếng Anh tất cả những gì đến trong tâm trí bạn lên đầy
một trang giấy, xong rồi xé bỏ trang giấy ấy đi. Phương pháp này nghe
thật giản dị nhưng rất hiệu quả, lý do sẽ được giải thích dưới đây.
Tại sao muốn học nói mà lại phải tập viết?
Thông thường khi mới học tiếng Anh, ai cũng nghĩ bằng tiếng Việt rồi
mới dịch ra tiếng Anh. Lúng túng tìm chữ, quên đầu, quên đuôi, rồi đâm
ra hoảng hốt, đến khi mở miệng ra nói thì không thành câu. Tất cả chỉ vì
"đường dây" từ trên đầu đi xuống miệng bị... nghẽn mạch!
Để "khai thông kinh mạch" và đạt đến mức có thể "nghĩ gì nói nấy" bằng
tiếng Anh, thì trước hết chúng ta cần phải vượt qua một giai đoạn trung
chuyển là có thể "nghĩ gì viết nấy" bằng tiếng Anh. Động tác viết thì
luôn luôn chậm hơn nói rất nhiều, vì vậy ta còn có thêm chút đỉnh thời
gian để suy nghĩ, tìm chữ và sắp xếp câu văn.
Điều quan trọng nhất là phải viết liên tục không được ngừng bút để tìm
chữ hoặc nghĩ cách đặt câu … Nếu khi trong viết có kẹt từ nào thì hãy cố
gắng tìm từ khác để diễn đạt ý mình, dù cho phải viết dài dòng hơn. Khi
đang viết, bạn cũng nên đọc và phát âm đúng, và nếu không có ai bên
cạnh thì nên đọc to ra những gì đang viết ra trên mặt giấy.
Viết cái gì đây?
Hãy tưởng tượng mình đang nói chuyện với một người nước ngoài, giới
thiệu cho họ về bản thân, kể chuyện làm ăn, chuyện bạn bè, thời tiết,
gia đình, con cái v.v… và ngược lại, cũng đặt câu hỏi như khi đang trực
tiếp nói chuyện với họ. Bạn cũng có thể viết lại công việc trong ngày
như hôm nay đi đâu, gặp ai, có gì đặc biệt, kể lại một mẩu tin vừa đọc
trên báo hoặc viết cảm nghĩ của mình như viết nhật ký. Tóm tắt là viết
bất cứ chuyện gì đến trong tâm trí mình ngay lúc ấy, dù cho nó có thể
hết sức … lẩm cẩm.
Mỗi lần viết, bạn cũng nên cố gắng dùng các từ mới học và nếu có
gì khó khăn thì cũng cứ liều mạng viết không ngừng nghỉ. Đến khi viết
xong đầy trang giấy, muốn tìm hiểu thêm về những chỗ trắc trở thì mới
lật sách ra để tra cứu, hoặc tìm người giỏi để học hỏi.
Tại sao viết xong lại phải xé bỏ trang giấy ấy đi?
Một trong những lý do khiến chúng ta không quen nói là vì tự mình cảm
thấy ngại ngùng, mắc cỡ, sợ người khác chê mình nói sai. Đôi khi mình
không e thẹn đối với người nước ngoài mà chỉ ngại ngùng khi có các bạn
bè người Việt đứng cạnh, nhất là người giỏi ngoại ngữ hơn mình. Do đó
khi biết rằng sau khi viết xong sẽ xé bỏ trang giấy ấy đi, tuyệt đối
không cho ai xem cả, thì trong thâm tâm bạn sẽ cảm thấy thoải mái, không
còn ngại ngùng mắc cỡ với ai cả. Chỉ như vậy là một thời gian ngắn thì
cái "đường dây" sẽ được thông suốt, bạn sẽ có thể nói tiếng Anh dễ dàng
hơn.
Nói được trơn tru nhưng còn cách phát âm thì sao? Theo tôi thì đây chỉ
là vấn đề nghe và bắt chước, tương tự như việc học hát. Người có khiếu
thì sẽ phát âm rất chuẩn hay học hát rất nhanh còn nếu không có khiếu
thì sẽ mất nhiều thời gian hơn. Điều quan trọng trước hết vẫn là "có cái
gì để nói" (what to say) hơn là "nói thế nào" (how to say)!
Theo VNExpress