CRISPR lần đầu tiên được sử dụng để chỉnh sửa gen phôi người ở Mỹ

CRISPR để chỉnh sửa gen trên phôi người nhưng đây là lần đầu tiên các nhà khoa học tại Mỹ thực hiện điều đó, theo thông tin từ MIT Technology Review. Làm chủ khả năng chỉnh sửa DNA người thông qua một công cụ mạnh mẽ như CRISPR là bước đột phá đầu tiên để hướng đến tương lai mà ở đó, các nhà khoa học có thể can thiệp nhằm giúp trẻ sơ sinh không còn bị bệnh tật hoặc mắc các dị tật bẩm sinh khi chào đời. Tuy nhiên, những thành quả thu được sau những nghiên cứu như thế này bên cạnh đó cũng làm dấy lên các cuộc tranh luận về câu chuyện đạo đức.

Nghiên cứu được dẫn dắt bởi nhà sinh vật học Shoukhrat Mitalipov tại Đại học Y tế và Khoa Học Oregon (Mỹ) có liên quan đến việc tác động vào lượng lớn phôi còn khỏe mạnh và chỉnh sửa một cách có hiệu quả các gen gây bệnh. Hiện vẫn chưa rõ các nhà khoa học này đã sử dụng kỹ thuật CRISPR như thế nào để sửa gen. Những phôi nói trên sau đó chỉ được cho phát triển trong vài ngày và hoàn toàn không cấy ghép vào đâu khác. Không có cấy ghép nghĩa là phôi không thể phát triển thành em bé và do đó, đảm bảo không vi phạm các vấn đề đạo đức.

Trước đây, phôi người từng được chỉnh sửa nhờ CRISPR và đa phần đều diễn ra ở Trung Quốc. Ở Mỹ, các nghiên cứu xoay quanh lĩnh vực này vẫn còn đang chịu rất nhiều tranh cãi, thậm chí còn có một lệnh cấm sử dụng các quỹ thuộc Viện nghiên cứu Y tế Quốc gia để thực hiện những nghiên cứu sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen trên phôi người. Tuy nhiên vào tháng 2 năm nay, một ủy ban do Viện khoa học Quốc gia và Các giải thưởng Quốc gia về Y học đã thông qua việc sử dụng kỹ thuật di truyền trên phôi người khi không có phương pháp "thay thế hợp lý" và chỉ được dùng để loại bỏ những căn bệnh nghiêm trọng.

Trên thực tế, có rất nhiều mối quan tâm xung quanh việc áp dụng các kỹ thuật di truyền lên cơ thể con người. CRISPR là một công cụ chỉnh sửa gen rất chính xác, nhưng đôi khi nó cũng có thể đưa đến những sai lầm nhất định, điều đã được xác nhận thông qua nhiều nghiên cứu. Vì vậy, người ta lo ngại rằng những sai lầm nhỏ đó có thể sẽ đưa đến những vấn đề vĩnh viễn bên trong hệ gen người. Về đạo đức, một số nhà đạo đức sinh học sợ chỉnh sửa gen sẽ hình thành nên một thế giới mà cha mẹ sẽ có quyền tùy chỉnh những đứa bé của họ với những đặc điểm riêng biệt như đẹp trai hơn hay thông minh hơn, thông qua các dịch vụ.

Theo Arthur Caplan, nhà nghiên cứu sinh học tại Đại học New York, những mối quan tâm về "siêu em bé" có thể được giải quyết một cách dễ dàng. "Nếu bạn không muốn sa đà vào cái gọi là thuyết ưu sinh, bạn chỉ cần vẽ một đường thẳng và dừng lại ở đó", ông nói. Caplan cho rằng các nhà khoa học và nhà đạo đức sinh học nên thống nhất với nhau các quy tắc về những điều nên và không nên làm, sau đó đảm bảo rằng các biên tập viên của các tạp chí khoa học cũng sẽ đồng thuận với chúng. Ngoài ra, nghiên cứu về cách tạo ra những đứa trẻ được thiết kế cũng không nên công bố, theo ông. "Nếu Mỹ đứng đầu trong vấn đề hợp tác với các tạp chí, làm việc với các cơ sở tư nhân, với các nhóm bệnh nhân, và làm việc với nhà chức trách của từng tiểu bang cũng như liên bang, tôi nghĩ rằng bạn sẽ có được sự hợp tác từ phần còn lại của thế giới". .

Thiết kế con người dường như vẫn còn là một khái niệm rất xa trong tương lai. Nhưng theo nghiên cứu của Mitalipov, ông và các cộng sự của mình đã có thể chỉnh sửa phôi một cách chính xác trong khi số lỗi được cho là "rất ít". Họ cũng tránh được một vấn đề khác vốn có trong các thí nghiệm ở Trung Quốc: DNA mong muốn thay đổi sau khi can thiệp chỉ có thể thu nhận được ở một số tế bào chứ không phải đối với tất cả các tế bào của phôi - một hiệu ứng thường được gọi là mosaicism. Điều này khiến cho việc chỉnh sửa gen không an toàn. Theo MIT Technology Review, Mitalipov đã có thể "làm giảm đáng kể" hiệu ứng nói trên.

Với những kết quả khả quan như vậy, chỉnh sửa gen mà đặc biệt là chỉnh sửa gen người có lẽ không còn là một khái niệm xa vời nữa. Mong rằng những tiến bộ trong lĩnh vực sẽ sớm cho ra đời những phương pháp chữa bệnh hiệu quả và an toàn hơn trong một tương lai không xa.

Tham khảo: The Verge​