737 MAX đặt bên ngoài nhà máy của Spirit AeroSystems tại Wichita, bang Kansas và chúng đã nằm đây từ trước khi Boeing đưa ra quyết định tạm ngưng sản xuất 737 MAX. Máy bay sản xuất ra không thể chuyển giao, ngày trở lại bầu trời cũng bị đẩy lùi sang năm tới, tình trạng dồn ứ máy bay ở nhà máy Boeing kéo theo các nhà cung ứng khác vào cùng cảnh ngộ và việc tạm ngưng sản xuất là điều có thể hiểu được.Quyết định tạm ngưng dây chuyền 737 MAX ở Renton, Washington tác động không nhỏ đến những công ty khác trong chuỗi cung ứng điển hình là Spirit AeroSystems. Công ty có trụ sở tại Wichita này chịu trách nhiệm lắp ráp phần thân cho 737 MAX.
Hình ảnh được chụp bởi Reuters cho thấy một số lượng lớn thân của 737 MAX đã được lắp hoàn chỉnh nằm ngoài nhà máy của Spirit AeroSystems với số lượng lên đến hàng trăm chiếc.
Spirit AeroSystems sản xuất trên 50 thân 737 MAX mỗi tháng nhưng sau khi dòng máy bay này bị đình bay thì Boeing đã cắt giảm sản lượng tại nhà máy ở Renton từ 52 chiếc/tháng xuống 42. Spirit AeroSystems vẫn duy trì sản lượng cũ mặc cho Boeing chỉ nhận tối đa 42 chiếc bởi một khi giảm sản lượng thì hãng sẽ gặp khó khăn trong việc tái khởi động và tăng năng suất trở lại. Điều này dẫn đến sự tồn đọng lớn thân của 737 MAX ở Wichita mà chúng ta thấy.
Vấn đề tồn đọng cũng lan rộng trên chuỗi cung ứng của Boeing bởi những chiếc 737 MAX đã hoàn chỉnh xuất xưởng vẫn không được phép cất cánh, chúng được đậu xung quanh nhà máy của Boeing tại Renton và thậm chí cả bãi xe nhân viên của Boeing.
Boeing buộc phải tạm ngưng sản xuất 737 MAX tại Renton và đây được xem là một quyết định hiếm thấy trong lịch sử hàng không. Mặc dù Boeing không sa thải nhân công, chọn giải pháp thuyên chuyển công việc tạm thời và hãng đủ khả năng trang trải chi phí cho lao động nhàn rỗi nhưng nhiều nhà cung cấp nhỏ của Boeing khó có thể làm được điều này.
Spirit AeroSystems hiện đang có 13.000 nhân công và là nhà khai thác lao động lớn nhất thành phố Wichita. 80% doanh thu mà Spirit AeroSystems có được là từ Boeing. Nếu như Boeing ngưng trả tiền chế tạo và lưu trữ các thân máy bay 737 MAX để giảm chi phí thì khả năng nhà cung cấp này phải cho nhân viên nghỉ, tạm treo lương và tệ hơn là sai thải hàng loạt.
Boeing hiện có khoảng 680 nhà cung cấp trong dây chuyền sản xuất 737 MAX và hãng cho biết đang làm việc với các nhà cung cấp để tìm giải pháp thỏa đáng. Dù vậy, một nhà cung cấp nói rằng: "Boeing sẽ không đền bù cho chúng tôi hay chuỗi cung ứng vì doanh số giảm hay dừng hoàn toàn dây chuyền," bởi lẽ Boeing không bị buộc phải làm như vậy theo hợp đồng.
Nhà sản xuất máy bay và cũng là nhà xuất khẩu lớn nhất nước Mỹ đang đứng giữa 2 áp lực mâu thuẫn với nhau: bảo toàn tiền mặt nhưng vừa phải đảm bảo khả năng tăng tốc sản xuất hàng loạt một khi dây chuyền 737 MAX tái khởi động. Đây là một mục tiêu nằm đằng sau quyết định không cho nghỉ mà giữ lại toàn bộ nhân viên.
Khoảng 80% chi phí định kỳ trong quá trình chế tạo một chiếc 737 MAX hoàn chỉnh của Boeing liên quan đến việc chi trả cho các nhà cung cấp bên ngoài. Một số nguồn tin cho rằng chi phí này vào khoảng 10 triệu đô/máy bay, thấp hơn nhiều so với giá trị thị trường ước tính là 40 đến 50 triệu đô/máy bay.
Những hãng lớn chuyên cung cấp các hệ thống như điện tử hàng không, càng hạ cánh như United Technologies và Honeywell sẽ ít bị ảnh hưởng từ quyết định của Boeing bởi doanh thu của các hãng này trải đều trên nhiều dòng máy bay khác nhau của Boeing và Airbus và họ có nguồn thu nhập từ hoạt động bảo trì và cung cấp linh kiện thay thế. Ngay cả CFM International sản xuất động cơ Leap-1B cho 737 MAX cũng không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi việc giảm sản lượng dòng động cơ này lại cho hãng thêm thời gian để giải quyết các vấn đề về công nghệ cũng như tăng sản lượng các dòng động cơ khác. Airbus được cho là có lợi trong tình huống này bởi hãng được cho là sẽ mua thêm động cơ từ CFM cho A320, tăng tỉ lệ lên 55% động cơ từ CFM, còn lại là của Pratt & Whitney thay vì 50/50 như trước.
Tuy nhiên, những hãng chuyên cung cấp vật liệu, chế tạo cấu trúc như Spirit hay các xưởng chế tạo khác tại Washington sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi những thành phần này chỉ được bán một lần và hiếm khi nào được thay thế. Một nhà cung cấp của Boeing nói rằng: "Chúng tôi vẫn đang trong hợp đồng cung cấp linh kiện. Chúng tôi đã mua sẵn vật liệu và đã bắt đầu chế tạo." Nhà máy của hãng này có 16 tuần để giao linh kiện cho nhà máy sản xuất 737 MAX ở Renton và Boeing có 90 ngày để thanh toán. "Tất cả chi phí chúng tôi đều trả trước. Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều," đại diện của hãng này nói.
Theo: Reuters; Business Insider
