HỌC VIỆN ĐÀO TẠO TRỰC TUYẾN-TẬN TÂM-CHẤT LƯỢNG: Chủng coronavirus đầu tiên lây trên người được phát hiện từ năm 1965, gây bệnh cảm lạnh xoàng

Chúng ta có các mốc thời gian như sau:

Vào năm 1965, nhà nghiên cứu Dorothy Hamre ở đại học Chicago đã nuôi cấy mô của các bệnh nhân bị cảm lạnh và tìm ra 229E - 1 loại virus gây ra căn bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, ngày nay nó rất phổ biến với tên gọi là cảm lạnh thông thường (common cold).

Mấy chục năm sau, vào năm 2016, một giáo viên 45 tuổi sống ở Athen, thủ đô của Hy Lạp đã nhập viện vì sốt 39,5 độ C, kèm theo ho khan và nhức đầu dữ dội. Các bác sĩ ở bệnh viện Hygeia đã chụp Xquang phổi cho cô và thấy rằng phần dưới phổi trái có bất thường.

HCoV-229E cũng thuộc họ coronavirus, nhưng nó không phải là SARS-CoV-2 gây bệnh viêm phổi cấp COVID-19 nhé anh em.

Chẩn đoán sơ bộ cho thấy cô này bị viêm phổi do vi khuẩn, các bác sĩ đã chỉ định thuốc kháng sinh. Tuy nhiên 2 ngày tiếp theo tình trạng của bà cô trở nặng mặc dù xét nghiệm viêm phổi lại ra kết quả âm tính. Bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân sử dụng máy thở và đổi đơn thuốc khác, kèm theo đó là xét nghiệm tất cả các chứng bệnh viêm phổi, bao gồm cả SARS và MERS. Tất cả đều ra kết quả âm tính, trừ một kết quả dương tính duy nhất đó là cảm lạnh 229E. Bệnh gây ra bởi HCoV-229E, chủng coronavirus cổ xưa, được phát hiện hồi năm 1965 kể trên, gây bệnh cảm lạnh trên người, trong hàng ngàn chủng coronavirus thì 229E là chủng đầu tiên có nguồn gốc từ dơi lây lan cho con người.

Bên cạnh đó, một nhóm các nhà khoa học ở Anh dẫn đầu bởi tiến sĩ David Tyrell cũng phân lập các loại virus và phát hiện ra rằng 229E giống với coronavirus được phát hiện hồi thập niên 1930 trên gà. Từ đó họ khẳng định rằng HCoV-229E là chủng virus corona đầu tiên lây trên người, gây ra bệnh cảm lạnh. Ngoài ra, còn có một nhóm nhà khoa học ở đại học Y Harvard, dẫn đầu bởi tiến sĩ Ken McIntosh cũng đi tìm loài virus gây ra bệnh cảm lạnh, và năm 1967 ông đã phát hiện ra virus OC43 cũng gây bệnh nhiễm trùng đường hô hấp. Đến năm 1968, thuật ngữ coronavirus chính thức được sử dụng, vì dưới kính hiển vi điện tử, bề ngoài của chúng có gai giống như vương miện.

Tiến sĩ Ken McIntosh và bài công bố năm 1967

Vì cảm lạnh và viêm phổi do 229E, OC43 gây ra tương đối nhẹ trên con người, do đó các nhà khoa học đã xem nhẹ chúng, chỉ tới khi bệnh SARS xuất hiện năm 2003 cũng do loài coronavirus gây ra thì các nhà khoa học trên thế giới mới bị đánh động. Vài năm sau nữa, các nhà khoa học tiếp tục phát hiện ra 2 chủng coronavirus là NL63 và HKU1, cũng gây bệnh cảm lạnh trên người. Mãi đến năm 2012, người ta mới giải mã được bộ gen hoàn chỉnh của virus 229E và thấy rằng chủng virus này chỉ gây ra cảm lạnh thông thường, tuy nhiên với người bị suy giảm hệ miễn dịch thì triệu chứng sẽ nghiêm trọng hơn nhiều (giống như cô giáo ở đầu bài).

Cho tới nay, các nhà khoa học vẫn chưa biết tại sao 3 chủng coronavirus là SARS-CoV-1 gây bệnh SARS, MERS-CoV gây bệnh MERS và SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 lại gây ra triệu chứng nghiêm trọng và tỉ lệ tử vong cao như vậy, trong khi virus 229E, OC43, NL63 và HKU1 cũng là coronavirus nhưng chỉ gây cảm lạnh xoàng.

Một điểm chung mà các nhà khoa học nhận định đó là coronavirus có nguồn gốc từ dơi, sau đó lây qua một con vật trung gian rồi lây cho con người. Vd từ thế kỉ thứ 18 đã tồn tại virus OC43 từ dơi truyền qua gia súc và lây cho con người, trong khi đó MERS được xác định là lây qua người từ lạc đà và mới đây nhất là SARS-CoV-2 được xác định là xuất phát từ một khu chợ ở Vũ Hán.

Tiến sĩ McIntosh nói rằng chủng coronavirus sẽ còn tiếp tục gây rắc rối lớn cho con người, vì chúng quá nhiều chủng và phức tạp. Đồng thời coronavirus còn nhanh chóng biến thể theo thời gian với cấp độ di truyền. Coronavirus có bộ gen RNA lớn nhất trong số các loại virus lây nhiễm trên động vật, do đó chúng còn tồn tại rất nhiều bí mật mà con người chưa biết tới.

Theo Forbes