HỌC VIỆN ĐÀO TẠO TRỰC TUYẾN-TẬN TÂM-CHẤT LƯỢNG: Sao lại gọi là đĩa than? nó thu và phát âm thanh như thế nào?

Gọi là đĩa than vì nó màu đen như than chứ nó không liên quan gì đến than. Tiếng Việt là vậy, còn các ngôn ngữ khác thì mình chưa tìm thấy gọi là đĩa than.

Thu âm: nguồn âm làm rung đầu kim, đầu kim khắc xuống đĩa gốc thành rãnh âm.

Phát âm: đầu kim đi qua rãnh âm rung động theo hình dáng của rãnh, tạo ra rung động, rung động thành âm thanh.

Video nói về nhà máy làm đĩa than ở Mỹ.

Đĩa than là hoàn toàn analog, các rãnh sẽ thay đổi biến thiên thể hiện dựa trên sóng âm thanh analog. Nếu muốn lưu trữ trên định dạng kỹ thuật số các bạn cần đến một chiếc ADC (Analog to Digital Converter) để biến tín hiệu âm thanh analog trở về digital.

Xu hướng trở lại của đĩa than trong những năm gần đây có thể được lý giải bởi nhiều nguyên nhân về cả xã hội cũng như do các thiết bị phần cứng. Trong đó đầu tiên thì xu hướng retro đang trở lại từ cả thời trang, phong cách đã dẫn đến sự trở lại của các mâm than. Mâm than và đĩa than được người dùng trở thành vật trang trí hơn một sản phẩm nội thất. Thậm chí người ta mua đĩa vinyl để sưu tầm như mua sách.

Các nghệ sỹ trẻ cũng giới thiệu các bản thu vinyl cũng như các bạn influencer cũng khiến cho trào lưu ngày càng nổi bật hơn. Đây chính là đối tượng chính giúp cho đĩa vinyl hồi sinh chứ không phải là các audiophile khó tính.

Tiếp theo là việc các thiết bị phát đĩa than ngày đơn giản và tiện lợi, không cần phải setup cân chỉnh rắc rối như xưa. Những người quan tâm muốn thì có thể bấm một nút là chơi đĩa than. Và quan trọng nhất là giá rẻ hơn nhiều, dễ tiếp cận với đại đa số người dùng hơn.

Video phóng lớn, quay chậm quá trình đầu kim rung tạo rãnh âm thanh vào đĩa phôi.

Cách thu âm đĩa vinyl:
Thu âm từ microphone -> Khuếch đại âm thanh qua microphone preamp -> Mix và master dành cho đĩa than -> Tín hiệu được khuếch đại qua một mạch amplifier -> chạy qua đầu cutting head -> Tín hiệu sẽ được khắc đĩa lên phôi gốc -> Từ phôi gốc mới ép thủy lực để ra các đĩa nhựa, để ra các đĩa thành phẩm

Cách phát âm thanh từ đĩa Vinyl:
Đầu kim (Stylus) của mâm than sẽ di chuyển (track) theo các khe rãnh (groove) trên bề mặt đĩa, sau đó rung động của kim sẽ được truyền từ đầu kim để chuyển thành một dòng điện biến thiên. Tuy nhiên cường độ nhỏ cần khuếch đại để có thể đánh ra amply hoặc loa (Phono preamp).

Hình chụp đầu kim đang tạo ra rãnh âm thanh xuống mặt đĩa (bên trên). Bên dưới là rãnh âm thanh sau khi đã tạo xong. Khi cái kim phát âm đi qua rãnh này sẽ lập lại âm thanh lúc nó ghi vào.