Ảnh từ tàu New Horizons tiết lộ bí ẩn về bề mặt chia mảng đa giác của Diêm Vương tinh

Một hình ảnh vừa được tàu thăm dò New Horizons gởi về đã đưa các nhà khoa học đến một giả thuyết mới rằng nhiều khu vực thuộc vùng đồng bằng hình trái tim trên sao Diêm Vương được hình thành nhờ một quá trình giống như hiện tượng đối lưu - vật chất trồi lên bề mặt nhờ nội nhiệt và xẹp xuống khi bị lạnh đi. Để dễ hình dung, họ ví hiện tượng này giống như hiện tượng đối lưu chất lỏng có trong những chiếc đèn trang trí lava.

Hình ảnh được chụp bởi thiết bị ảnh hóa do thám tầm xa (Long Range Reconnaissance Imager - LORRI) trên tàu New Horizons ở cự ly khoảng 17.000 km vào ngày 14 tháng 7 năm 2015. Bức ảnh chụp một phạm vi rộng khoảng 80 km và dài hơn 700 km.

​

Bề mặt chia thành nhiều mảng hình đa giác giống da rắn đã khiến giới khoa học trên toàn thế giới ngạc nhiên khi họ được nhìn thấy hình ảnh chi tiết đầu tiên về hành tinh xa nhất hệ Mặt Trời này. Các mảng đa giác được phát hiện tại một khu vực có tên Sputnik Planum với bề mặt toàn băng nằm bên trái khu vực có hình trái tim đặc trưng của sao Diêm Vương.

Quan sát từ khoảng cách quỹ đạo, các nhà khoa học xác định Sputnik Planum gồm nhiều mảng đa giác với chiều rộng từ 16 dến 40 km và khi quan sát ở góc thiếu ánh sáng mặt trời với vùng bóng thấy được, các mảng này có phần tâm nhô cao hơn một chút và hơi gợn lên ở các vùng rìa.

Hiện tượng đối lưu chất lỏng trong đèn lava.​

Các nhà khoa học thực hiện sứ mạng tin rằng địa hình độc đáo này là kết quả của một quá trình đối lưu nhiệt. Nitrogen rắn có thể đã được làm ấm bởi nhiệt lượng từ bên trong hành tinh và nổi dần lên trên, lồi lên khỏi bề mặt dưới dạng những khối u khổng lồ từ một bể chứa có thể nằm sâu vài dặm dưới bề mặt. Sau đó, nitrogen giàu nước lạnh dần và xẹp suống. Cứ như vậy một quy trình mới bắt đầu.

​

Các mô hình máy tính được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu sứ mạng New Horizons cho thấy những khối u nitrogen rắn có thể đã nở ra từ từ và sáp nhập với nhau qua hàng triệu năm. Vùng rìa các mảng đa giác hơi gợn chứng tỏi nitrogen chứa băng đã được làm lạnh và chìm xuống, co lại. Dấu hiệu chữ X mà chúng ta thấy trên hình trước đây từng là một ngã tư nơi 4 mảng vật chất đối lưu gặp nhau.

Các bạn có thể nhấn vào đây để xem ảnh moisac chụp khu vực Sputnik Planum tại đây.

Theo: NASA​