Đâu đó trong vũ trụ luôn tồn tại những hành tinh hỗ trợ sự sống nhưng chúng ta không thể tìm được người ngoài hành tinh do tất cả "bọn họ" đều đã chết. Đây là kết luận của các nhà khoa học sau khi tổng hợp nhiều nghiên cứu trước đây, cung cấp thêm một góc nhìn khá mới mẻ về sự sống ngoài không gian cũng như những hành tinh có thể ở được mà con người hằng tìm kiếm bấy lâu.
Kết luận này đưa ra sau một nghiên cứu, cho rằng vũ trụ luôn có những hành tinh 'hiếu khách', nghĩa là thuận lợi cho sự sống phát triển, nhưng điều đó không bao giờ bền vững. "Vũ trụ đầy ấp các hành tinh có thể ở được, và rất nhiều nhà khoa học nghĩ rằng người ngoài hành tinh cư trú đông đúc ở đó", Aditya Chopra thuộc Đại học Quốc gia Úc (ANU) - tác giả chính của nghiên cứu cho biết. "Sự sống vốn rất mong manh, vì vậy chúng tôi tin rằng rất hiếm để quá trình tiến hóa diễn ra nhanh chóng, phù hợp với điều kiện môi trường. Để hình thành một hành tinh cư trú được, sinh vật cần kiểm soát các loại khí gây ra hiệu ứng nhà kính, như nước và carbon dioxide nhằm duy trì sự ổn định cho nhiệt độ bề mặt".
Chopra và cộng sự Charley Lineweaver, cũng đến từ ANU, cho rằng điều kiện môi trường trên các hành tinh trẻ thường không ổn định. Do đó, thời gian để sự sống có thể tồn tại được cho là khá ngắn ngủi, ngay khi tiềm năng phát triển ban đầu là rất lớn. Bạn có thể hình dung: trên các hành tinh này, trong 500 triệu năm đầu tiên, nhiệt độ quá nóng cùng với các hoạt động 'bắn phá' từ vũ trụ khiến sự sống khó lòng tiến triển. Sự sống có thể xuất hiện trong 500 triệu năm sau đó, khi hành tinh nguội đi và ổn định hơn một chút. Tuy nhiên lúc bấy giờ, hành tinh có thể sẽ không còn nước ở dạng lỏng. Nguyên nhân một phần là do hậu quả gây ra bởi hiệu ứng nhà kính.
Tiến sĩ Aditya Chopra - tác giả chính của nghiên cứu.
Điều này dễ thấy nhất ở sao Hỏa và sao Kim thuộc Hệ Mặt Trời của chúng ta. Chỉ 1 tỷ - 1,5 tỷ năm sau khi hình thành, sao Kim trở nên quá nóng, trong khi hành tinh Đỏ thì lại quá lạnh. Theo hai nhà khoa học nói trên, sự sống chỉ có thể tồn tại nếu quá trình tiến hóa diễn ra nhanh chóng. "Sự sống có thể hiếm trong vũ trụ, không phải vì quá khó khăn để mọi thứ bắt đầu, nhưng vì rất khó để duy trì sự ổn định môi trường sống trong một tỷ năm đầu tiên".
Các nhà nghiên cứu đặt tên cho ý tưởng mới là Giả thiết "Nút cổ chai Gaia". Nó tương phản với khái niệm "Sự xuất hiện nút cổ chai", mặc nhiên cho rằng rất khó để sự sống hình thành. Tất nhiên là giả thiết này vẫn cần được kiểm chứng và nó hoàn toàn chưa khẳng định được điều gì. "Một tiên đoán thú vị của 'Nút cổ chai Gaia' là đại đa số các hóa thạch trong vũ trụ đều đến từ sự sống của vi sinh vật đã tuyệt chủng, chứ không phải từ các loài đa bào như khủng long hoặc con người (ví dụ ở Trái Đất), phải mất hàng tỉ năm để phát triển", Lineweaver nói.
Tham khảo: Tạp chí Astrobiology (1), (2)
