[Nghiên cứu] Stress có thể khiến não teo lại và gây mất trí nhớ

căng thẳng, nhiều khả năng bạn có thể bị mất trí nhớ và teo não ngay trước khi bạn bước sang tuổi 50, theo kết quả một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Neurology. "Khi nồng độ cortisol - một loại hormone căng thẳng càng gia tăng, có thể dự đoán được chức năng, kích thước não và kết quả các bài kiểm tra nhận thức sẽ như thế nào", giáo sư Sudha Seshadri đến từ Trung tâm Khoa học Sức khỏe Texas tại San Antonio (Mỹ), cho biết.

"Chúng tôi đã phát hiện tình trạng mất trí nhớ và teo não xuất hiện ở những người tương đối trẻ, thậm chí trước khi có bất kỳ triệu chứng nào xuất hiện". Cortisol là một trong những hormone stress chủ chốt trong cơ thể người, thường được biết đến với vai trò chịu trách nhiệm cho bản năng "chạy hoặc chiến đấu" trước một tình huống của chúng ta.

Khi cơ thể bị căng thẳng, tuyến thượng thận sẽ tiết ra nhiều cortisol hơn, và khi cơn stress trôi qua, nồng độ cortisol giảm xuống, các hệ thống bên trong cơ thể sẽ quay lại làm việc một cách bình thường. Tuy nhiên, khi việc căng thẳng cứ mãi kéo dài, cơ thể với hàm lượng cortisol cao không thể nào bình thường, khiến cho bạn trở nên lo lắng, trầm cảm, mắc các bệnh tim mạch, đau đầu, tăng cân, khó ngủ, và tất nhiên là còn những vấn đề về trí nhớ cũng như sự tập trung.

Theo các chuyên gia, não là bộ phận rất dễ bị tổn thương, bởi để hoạt động tối ưu, cần cung cấp đẩy đủ chất dinh dưỡng cho nó. "Bộ não là cơ quan rất đói", Keith Fargo, người đứng đầu các chương trình khoa học thuộc cộng đồng Alzheimer, nhận định. "Nó luôn đòi hỏi một lượng chất dinh dưỡng và oxy quá mức để giữ cho mình khỏe mạnh và hoạt động đúng cách. Vì vậy, khi cơ thể cần những nguồn lực để đối phó với tình trạng căng thẳng, đồng nghĩa với việc nguồn tài nguyên mà não cần sẽ giảm xuống".

​

Kết quả một vài nghiên cứu trước kia từng chỉ ra mối quan hệ giữa cortisol và nguy cơ sa sút trí não, tuy nhiên, những công trình này thường chỉ tập trung vào đối tượng là người cao tuổi và vùng đồi thị - khu vực lưu trữ ký ức của não bộ. Ở nghiên cứu mới, các nhà khoa học thu thập dữ liệu từ mẫu lớn hơn, bao gồm những người nam và nữ giới ở độ tuổi trung bình là 48, đồng thời cũng thực hiện quét MRI toàn bộ não chứ không riêng gì vùng đồi thị.

Nhóm chuyên gia chọn ra 2.000 người không có dấu hiệu mất trí nhớ, sau đó cho họ làm những bài kiểm tra nhằm đo lượng khả năng tư duy. 8 năm sau khi thực hiện bài test này, các nhà nghiên cứu bắt đầu triển khai việc đánh giá lại một lần nữa. Những tình nguyện viên được đo nồng độ cortisol trước mỗi bữa ăn sáng, sau đó tham gia hàng loạt các bài kiểm tra về trí nhớ và nhận thức mà họ từng được trải qua nhiều năm về trước. Sau khi đã đưa các yếu tố như tuổi tác, giới tính, chỉ số khối cơ thể và thói quen hút thuốc vào tầm kiểm soát, kết quả thu được cho thấy ở những người có nồng độ cortisol cao, khả năng họ mất trí nhớ càng nhiều.

Chưa hết, điều đáng ngạc nhiên ở nghiên cứu mới là người ta còn tìm thấy cortisol thậm chí có tác động đến cấu trúc não bộ. Cụ thể, hàm lượng cortisol cao trong cơ thể sẽ gây tổn thương cho các bộ phận lưu chuyển thông tin đi khắp não (corona radiata) và giữa hai bán cầu não (corpus callosum). Quan sát thấy ở não của những người có nồng độ cortisol cao, hai bán cầu não chịu trách nhiệm cho việc suy nghĩ, cảm xúc, chức năng nói và cơ cũng teo lại khoảng 0,02%.

Một sự thật thú vị là những hiệu ứng này dường như chỉ xuất hiện ở phụ nữ, bởi theo các chuyên gia, Estrogen cũng có khả năng làm gia tăng cortisol. Mặc dù vậy, giáo sư Seshadri - người đứng đầu nghiên cứu cũng cho rằng kết quả sau cùng hiện chỉ ra mối liên kết giữa strees và mất trí nhớ, chứ không hoàn toàn khẳng định strees là nguyên nhân gây sa sút trí tuệ hay tổn thương đến não. Tuy nhiên, những gì phát hiện ngày hôm nay cũng được cho là lời khuyên cho những ai đang phải chịu nhiều căng thẳng, khuyến khích họ thay đổi lối sống nhằm giảm thiểu tối đa khả năng bị bào mòn sức khỏe cũng như trí tuệ.

Nguồn: CNN​