Viên nghiên cứu Mỹ tạo ra enzyme ngăn nicotine lên não giúp cai thuốc lá, đã thành công trên chuột

Thuốc lá gây nhiều tác hại cho sức khoẻ những người ta vẫn cứ hút, bản thân mình cũng nghiện thuốc lá và nhiều lần cai thử nhưng chưa thành công. Thế nhưng đến hôm nay lại thấy hy vọng khi các nhà nghiên cứu đã tìm ra một loại enzyme giúp ngăn nicotine đến não, từ đó cắt cơn thèm thuốc - thứ khiến chúng ta nghiện thuốc lá khó bỏ.

Tổ chức y tế thế giới gọi hút thuốc là một đại dịch toàn cầu và đây là nguyên nhân tử vong duy nhất có thể ngăn ngừa được trên thế giới. Mỗi năm có từ 5 đến 6 triệu ca tử vong do hút thuốc lá. Có thể ngăn ngừa tức là chúng ta hoàn toàn có thể chủ động không hút thút để bảo vệ sức khoẻ cho chính mình và những người xung quanh. Chính vì vậy nhiều nhà nghiên cứu lâu nay vẫn tìm cách giúp người hút thuốc cai nghiện, từ việc chế vaccine nhằm ngăn cảm giác thư giãn của nicotine cho đến dùng xung từ truyền tới não để giảm bớt sự phụ thuộc vào nicotine. Hôm nay, một phương pháp mới được đưa ra là dùng enzyme khử nicotine.

Nhóm nghiên cứu đến từ viện nghiên cứu The Scripps - thuộc tổ chức phi lợi nhuận cùng tên ở California đã theo đuổi phương pháp này trong nhiều năm với mục tiêu là điều chế một loại enzyme có thể phá huỷ nicotine trong máu trước khi nó được truyền đến não. Họ tiết lộ rằng vào năm 2015, nhóm đã phát hiện ra một loại enzyme tự nhiên có tên NicA2 trong đất từ những cánh đồng trồng cây thuốc lá. Enzyme này được sản xuất bởi một loại vi khuẩn có tên Pseudomonas putida.

Kể từ đó, nhóm đã tìm cách tối ưu loại enzyme này, khiến nó trở thành một công cụ tiềm năng để truy lùng và tiêu diệt nicotine trong máu động vật đồng thời giữ cho enzyme ở trong máu lâu hơn. Loại enzyme sau khi kĩ thuật hoá được gọi là NicA2-J1 và từ những nghiên cứu mới nhất trên động vật, nó đã chứng minh tác động đáng kinh ngạc trong việc giảm nồng độ nicotine trong máu trên chuột thí nghiệm. Mô hình thử nghiệm với chuột này được thiết kế mô phỏng như tình trạng nghiện nicotine của người hút thuốc. Và điều quan trọng hơn là những con chuột thử nghiệm không cho thấy những triệu chứng đáng kể khi cai nghiện.

Nhà nghiên cứu Olivier George thuộc dự án cho biết: "Điều đặc biệt của enzyme này là nó loại bỏ một phần nicotine đủ để khiến giảm sự lệ thuộc nhưng vẫn để lại một phần để chuột không gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng khi cai nghiện." *Khi cai nghiện thuốc lá thì người ta thường mắc phải một vài triệu chứng như thèm ăn, ngứa bàn tay, đổ mồ hôi chân, buồn nôn, đau bụng, nhức đầu, ho, mất ngủ, khó tập trung, cáu gắt, tăng cân ...

Nghiên cứu này cũng xem xét các tác động dài hạn của enzyme, đặc biệt là khả năng tái nghiện. Nicotine được giữ lại trong cơ thể chuột trong 10 ngày, sau đó nó chúng được tiêm thêm một mũi nicotine để theo dõi xem chúng có dấu hiệu nghiện lại hay không. So sánh giữa những con chuột được và không được tiêm enzyme NicA2-J1 thì họ nhận thấy nhóm được tiêm giảm hẳn những dấu hiệu tái nghiện, điều này gợi ý rằng enzyme mang lại những tác động có lợi về lâu dài.

Điều thú vị nhất của nghiên cứu trên là các nhà khoa học tìm cách loại bỏ nicotine trong dòng máu trước khi nó được đưa đến não. Không giống như các phương pháp trước đây vốn tác động đến cơ chế nghiện của não thì phương pháp này lại chặn chất gây nghiện, ngăn nó lên não ngay từ đầu.

"Đây là một cách tiếp cận rất thú vị bởi nó có thẻ làm giảm sự phụ thuộc vào nicotine mà không gây cảm giác thèm cũng như các triệu chứng khi thiếu nicotine nghiêm trọng khác. Nó hoạt động trong máu, không phải não, thành ra giảm thiểu tối đa tác dụng phụ," George nói.

Những kết quả hứa hẹn trên động vật này khiến các nhà nghiên cứu tự tin rằng trong vài năm tới khi hoàn chỉnh enzyme thì họ sẽ tiến đến thử nghiệm trên người. Sự an toàn và hiệu quả khi dùng cho người vẫn là những thách thức lớn cần vượt qua nhưng nếu nghiên cứu trên tiếp tục tiến triển thì phương pháp này sẽ trở thành "thuốc tiên" cho những ai muốn cai thuốc lá, từ đó cứu sống hàng triệu người trên thế giới.

Theo: New Atlas​