1) Bước 1: chuẩn bị vài setting cho phần mềm SW
Cần thiết lập trước một số setting cho SW để các bạn type được tiếng Việt trong giao diện của phần mềm này.
a) Chuyển SW sang chế độ translator: Mở SW -> Edit -> Translation -> Translator Mode
Chế độ translator như các bạn thấy trong hình cho phép chúng ta load sub gốc (original sub) ở cột text bên trái màn hình, và load sub dịch (translated sub) ở cột Translation bên phải màn hình. Dùng chế độ này bạn sẽ theo dõi và đối chiếu được hai bên sub có khớp nhau không, và rất tiện khi sync sub sau này. Do đó, khuyến nghị các bạn nên để chế độ này ngay từ đầu.
b) Để SW tự load phim khi chúng ta load phụ đề, chọn Movie -> đánh dấu hai mục Video preview mode và Show subtitle.
c) Các setting cần thiết: Settings -> Settings (hoặc tổ hợp phím Alt S)
Sau khi vào phần Settings, đầu tiên là phần General bên tay trái, tick chọn như hình dưới. Hai mục "Select text on jump..." là để các bạn dùng phím tắt sau này trong quá trình dịch cho nhanh.
Phần Advanced, chọn như hình. Mục đích của phần này là tăng thêm giới hạn về độ dài câu cho bạn, tránh ngắt dòng sớm theo mặc định của SW là chỉ có 40 ký tự.
Đến phần Charsets, chọn cả hai mục Original charset và Translation charset thành Vietnamese.
Bỏ qua các phần Formats, Save và File types không quan trọng, chúng ta chuyển qua phần Video preview, chỉnh lại như trong hình dưới.
Phần Subtitles là phần điều chỉnh cách hiện sub trên giao diện màn hình dịch, phần này thì tuỳ các bạn điều chỉnh để thuận mắt mình nhất là được.
Phần Program, điều chỉnh font giao diện của SW, cái này cũng tuỳ ý thích của bạn mà chỉnh.
2) Bước 2: chuẩn bị nguồn sub tiếng Anh
Cách tìm sub mình đã nhắc đến trong Phần 1. Hiện nay trang web có cơ sở dữ liệu về phụ đề lớn nhất và cũng dễ tìm kiếm nhất là Subscene. Bạn cứ lên đó tìm theo tựa phim, rồi trong những sub tiếng Anh chọn ra sub nào có tên giống với tên của bản phim mà bạn đang có (cách đọc và hiểu tên các bản phim, mời xem lại Phần 1). Nếu không có sub nào giống tên, thì phải theo cách hên xui :D Bạn download đại một sub Anh nào đó, đổi tên cho giống với bản phim của mình rồi chạy thử phim, nếu sub khớp thì okie, không khớp thì tìm tiếp bản khác, hehe.
Ở đây mình lấy phim Meitantei Holmes đang làm để làm ví dụ luôn. Sau khi có được sub Anh khớp, bạn để chung một thư mục với phim và đặt tên giống tên phim như thế này:
Bạn có thể thấy file phụ đề tiếng Anh của Mp3sony có thêm đuôi .eng ở sau. Đây là cách dùng để phân biệt sub Anh với sub Việt sau này mình sẽ tạo ra.
3) Bước 3: Chuẩn bị bộ gõ Unikey để gõ được tiếng Việt trong SW
Bước này thì đơn giản thôi, bạn chỉ cần chuyển bộ mã sang Vietnamese locale CP 1258 là được.
4) Bước 4: Chuẩn bị từ điển Lingoes
Mình đã giới thiệu Lingoes trong Phần 2. Đây là bộ từ điển mã nguồn mở, khá gọn nhẹ, có chức năng tra từ trực tiếp khi mình chọn một từ nào đó trong SW. Để kích hoạt chức năng này (mặc định của Lingoes là không mở chức năng này), click chuột phải và icon của Lingoes ở taskbar, tick chọn Translate selected text.
Lưu ý với các bạn dùng Office 2007 trở lên, chức năng này của Lingoes hiện chưa tương thích, sẽ gây crash với Office. Do đó khi dùng bộ Office bạn nên tắt chức năng này của Lingoes.
Như vậy là phần chuẩn bị các phần mềm cần thiết đã ổn. Phần tiếp theo sẽ hướng dẫn chi tiết về cách dịch mới hoàn toàn một sub Anh thành sub Việt như thế nào.
Phần này sẽ là các bước thực hiện cụ thể:
1) Bước 1: Load sub gốc
Sau khi tìm được sub gốc tiếng Anh phù hợp trên Subscene.com, bạn đổi tên sub cho trùng tên phim, đặt cùng một thư mục với file phim.
Mở SW, load sub gốc: chọn File -> Load -> Original, mở đường dẫn đến phụ đề muốn dịch.
Tiếp tục với ví dụ ở phần 3, Mp3sony dịch phim Meitantei Holmes.
Sau khi chương trình load xong phụ đề thì sẽ tự load phim như thế này (trong trường hợp trục trặc không tự động load được phim thì bạn cứ chọn Movie -> Open Movie rồi mở file phim tương ứng là được).
2) Bước 2: Bắt đầu dịch
Trên cột Text chính là nội dung sub Anh, còn cột Translation sẽ là nơi bạn type tiếng Việt vào. Ở cột Translation, mỗi dòng đều đang có hàng chữ -Untranslated subtitle -, bạn chỉ cần xoá hàng chữ này đi và type vào nội dung tiếng Việt tương ứng với câu thoại tiếng Anh ở cột Text. Cụ thể như hình tiếp theo:
Các bạn có thể thấy là hàng chữ -Untranslated subtitle - đã được thay bằng nội dung tiếng Việt tương ứng. Sau khi dịch được vài dòng đầu, bạn nên save lại những gì đang làm, và nhớ là trong quá trình dịch nên save thường xuyên để tránh mất hết công sức nhé.
3) Bước 3: Save lại project đang thực hiện
SW có 2 chế độ save: một là bạn save từng file (file gốc tiếng Anh và file đang dịch tiếng Việt), hai là save thành project. Theo ý kiến cá nhân mình thì cách save project thuận tiện hơn, và mình sẽ hướng dẫn theo cách đó.
Mở File -> Save -> Project (hoặc dùng phím tắt của SW, nếu bạn quen dùng phím tắt).
Bảng Save As hiện ra, bạn chọn định dạng file để save lại là SubRip (chính là định dạng .srt ta hay dùng). Bảng Save As của Mp3sony chỉ có một định dạng SubRip thôi vì mình đã chỉnh trong phần Setting, chỉ để lại một định dạng này khi save.
Đặt tên cho phụ đề tiếng Việt để lưu: ở phần trước mình có nhắc đến việc để tên file sub gốc tiếng Anh có đuôi .eng để phân biệt, và giờ chính là lúc phát huy tác dụng của nó. Để tiện nhất, bạn chỉ cần nhấp vào tên file sub gốc tiếng Anh và đổi phần đuôi chấm .eng thành .viet như hình dưới.
Đến bảng tiếp theo hiện ra là save lại tên project đang thực hiện. Việc save thành project, tiện một điểm là khi bạn load project trong lần dịch sau, chương trình sẽ tự động load cả sub gốc tiếng Anh và sub Việt đang dịch, không phải mất công load riêng từng sub như ban đầu nữa.
4) Bước 4: Hoàn chỉnh sub và convert sang Unicode
Sau khi dịch xong, bạn save lại, đóng chương trình và dùng công cụ chuyển mã của Unikey để chuyển sub Việt đã dịch từ bộ mã Windows CP 1258 về Unicode. Phải thực hiện bước này là do ban đầu mình đã nói, chương trình SW đọc được bộ mã CP 1258 chứ không đọc được Unicode, nên ngay từ ban đầu chúng ta đã type theo bộ mã CP 1258 rồi.
Như vậy là qua các bước như trên, bạn đã dịch xong một sub từ tiếng Anh sang tiếng Việt rồi đó .
Một ngày đẹp trời nào đó, có thể bạn sẽ lâm vào tình cảnh: tìm được một bản phim chất lượng, một phụ đề dịch hay, nhưng hai món đó lại chẳng khớp với nhau. Bạn sẽ lên các forum năn nỉ người ta sync lại giúp bạn rồi mòn mỏi chờ đợi, hay thích tự mình làm lấy? Nếu bạn thích tự làm thì hãy đọc tiếp phần 5 này.
Trước khi đi vào phần sync, nên nói sơ qua chút về cấu trúc thời gian trong file phụ đề srt. Xem hình dưới đây:
Mình đã ghi chú rõ: thời gian trong phụ đề dạng srt thể hiện giờ, phút, giây và đến phần ngàn của giây. Nắm được điểm này thì sync rất đơn giản.
Tiếp theo, phần 5 này giới thiệu hình thức lệch thời gian đơn giản nhất của phụ đề, đó là lệch đều: tất cả các line phụ đề đều lệch nhau một khoảng thời gian cố định. Để sync phụ đề bị lệch kiểu này, ta dùng chức năng Set delay của SW.
Mình sẽ lấy ví dụ là phim She's out of my league (lúc trước rạp VN đặt tựa phim là "Đũa mốc chòi mâm son", cũng khá hay). Bản phim mình download về là She's.Out.of.My.League[2010]720p.BRRip.H264.AAC-GreatMagician.(Kingdom-Release) (mình thích thể loại BRRip này, dung lượng nhỏ mà chất lượng khá tốt, các bạn tìm trên trang Kickasstorrent là có rất nhiều). Phụ đề tiếng Anh đi kèm theo phim.
Sau khi tìm trên subscene, ví dụ mình thấy có một bản sub Việt được đánh giá cao là She's Out of My League[2010]DvDrip[Eng]-FXG nên tải về, nhưng khi so sánh thì sub Anh và sub Việt lệch thời gian với nhau.
So sánh hai phụ đề Anh và Việt với nhau:
Nhìn vào một số mốc thời gian ở hai phụ đề, dễ dàng thấy ngay là phụ đề Việt nhanh hơn phụ đề Anh 800 phần ngàn của giây. Thường thì bạn chỉ cần kiểm tra 5 line đầu, nếu lệch đều thì có thể yên tâm mà sync rồi. Chúng ta tiến hành sync phụ đề Việt theo phụ đề gốc là tiếng Anh.
Bước 1: kiểm tra bảng mã của file sub Việt.
Do SW chỉ đọc được bảng mã UTF8 hoặc Windows CP1258 cho phụ đề Việt, nên trước tiên ta kiểm tra và chuyển mã file phụ đề Việt về UTF8 (sử dụng Save As như hình dưới).
Bước 2: sau khi chuyển xong, mở SW, Open file phụ đề Việt, sẽ được như sau:
(do đang để mã UTF8 nên chữ mới ra như vậy, không có vấn đề gì,
sau khi sync xong các bạn Save as lại Unicode là ổn)
Bước 3: dùng chức năng Set delay: mở Edit -> Timings -> Set delay...
Sau khi bảng Set delay hiện ra, bạn điền các thông số cần thiết vào:
- Dấu (-) là để phụ đề hiện ra sớm, còn dấu (+) là để phụ đề hiện ra trễ hơn.
- Ở ô thời gian, bạn nhập số thời gian muốn delay, trong ví dụ này mình muốn phụ đề tiếng Việt hiệm ra sớm hơn 800 phần ngàn của giây, để cho giống với phụ đề tiếng Anh.
- "For all subtitles": delay toàn bộ các line phụ đề
- "For selected subtitles": delay chỉ một số câu mà chúng ta đã chọn trước
Sau khi Set delay xong, bạn save lại file phụ đề và thoát SW. Bạn mở lại file phụ đề bằng Notepad, Save as về Unicode và thưởng thức phim đi thôi, còn chờ gì nữa.
Sau khi bảng Set delay hiện ra, bạn điền các thông số cần thiết vào:
- Dấu (-) là để phụ đề hiện ra sớm, còn dấu (+) là để phụ đề hiện ra trễ hơn.
- Ở ô thời gian, bạn nhập số thời gian muốn delay, trong ví dụ này mình muốn phụ đề tiếng Việt hiệm ra sớm hơn 800 phần ngàn của giây, để cho giống với phụ đề tiếng Anh.
- "For all subtitles": delay toàn bộ các line phụ đề
- "For selected subtitles": delay chỉ một số câu mà chúng ta đã chọn trước
Sau khi Set delay xong, bạn save lại file phụ đề và thoát SW. Bạn mở lại file phụ đề bằng Notepad, Save as về Unicode và thưởng thức phim đi thôi, còn chờ gì nữa.
