Sóng hấp dẫn có thể giúp xác định được động đất nhanh hơn 3 phút

sóng hấp dẫn được ca tụng như một trong những phát hiện vĩ đại của thế kỷ 21 và thậm chí những người làm nên điều đó còn được trao giải Nobel nhưng bạn vẫn nghĩ rằng đó vẫn là mớ lý thuyết viễn vông, không giúp gì được cho đời? Bạn sẽ phải nghĩ lại bởi trong vô số những ứng dụng của sóng hấp dẫn, có một thứ mang lại lợi ích rõ ràng cho loài người: dự đoán động đất chính xác hơn.

Đó chính là kết quả nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Science. Bằng cách phân tích dữ liệu từ những trận động đất lớn ở Nhật vào năm 2011, các nhà nghiên cứu đã phát hiện rằng sự thay đổi nhỏ trong hoạt động của sóng hấp dẫn vốn có thể quan sát được có thể giúp dự đoán được quy mô của một trận động đất tại thời điểm 3 phút trước khi nó thật sự xảy ra.

Kết quả nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng trận động đất Tohoku 9.0 tại Nhật hồi năm 2011 có sức mạnh đủ lớn để gây ra biến động nhỏ tại vùng tác động của sóng hấp dẫn. Trên mặt đất, các nhà nghiên cứu tại Cơ quan dự báo khí tượng Nhật Bản chỉ có thể ước tính được trận động đất có độ lớn vào khoảng 7,9 độ và phải 3 tiếng sau thì họ mới xác định được chính xác độ lớn thật sự của nó.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng có thể dựa vào tín hiệu hấp dẫn vốn có thể di chuyển với tốc độ 297 ngàn km/s để theo dõi thông tin chính xác về trận động đất ở khoảng cách từ 1000 tới 2000 km từ tâm chấn. Với tốc độ này, các nhà nghiên cứu có đủ thời gian để ghi nhận tín hiệu và đưa ra cảnh báo trước khi các cơn sóng địa chấn ập tới.

Nhật Bản là một trong những nơi xảy ra động đất thường xuyên nhất, bao gồm cả những trận động đất ở mức thảm họa, gây thiệt hại trên diện rộng. Cho bạn nào lỡ quên, trận động đất Tohoku hồi năm 2011 đã gây ra một cơn sóng thần khiến 15 ngàn người chết, đồng thời phá hủy cả nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi và người ta ước tính rằng phải 30-40 năm nữa thì quá trình xử lý mới hoàn thành.

Tính tới hiện tại, dù vẫn chưa có cách cụ thể để dự đoán động đất một cách chính xác hơn nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng với hướng tiếp cận bằng sóng hấp dẫn, họ có thể phát hiện sớm các trận động đất cường độ từ 8.5 độ nhằm đưa ra cảnh báo kịp thời, tạo điều kiện cho công tác chuẩn bị được hiệu quả hơn, từ đó hạn chế tối đa thiệt hại về con người lẫn vật chất.

Tham khảo Science, BBC Ảnh FT​