Những chiếc F-35 của Anh và Mỹ có linh kiện được sản xuất bởi một công ty thuộc Trung Quốc!

Trung Quốc chịu trách nhiệm sản xuất bảng mạch cho những chiếc máy bay chiến đấu F-35 hiện đang thuộc biên chế của Anh và Mỹ." Thông tin này gây sửng sốt giới chức Anh, đến độ nghị sĩ Bob Seely - người đứng đầu Ủy ban kiểm soát xuất khẩu vũ khí và ngoại giao phải thốt lên rằng "không phải hỏi là điều này có tồi tệ hay không mà phải là tồi tệ đến mức nào?" Đồng tình với Seely, ngài Gerald Howarth - cựu bộ trưởng bộ quốc phòng Anh lên tiếng cảnh báo rằng "chúng ta đã hoàn toàn ngây thơ về vai trò của Trung Quốc và phải đến lúc này, mọi người mới bừng tỉnh." Trong khi đó, phản hồi với Sky News, nhà thầu Lockheed Martin - đơn vị sản xuất F-35 cho biết: "Chúng tôi không ý thức được có sự hiện diện của các nhà cung cấp linh kiện cho F-35 thuộc sở hữu của Trung Quốc vào thời điểm này."

​

Sự thật là nhìn bề ngoài đúng là không thể biết được có sự hiện diện của một công ty thuộc sở hữu của Trung Quốc trong chương trình phát triển chiến đấu cơ thế hệ mới tuyệt mật của Mỹ là F-35. Cụ thể là công ty Exception PCB của Anh - một trong số các nhà thầu phụ chịu trách nhiệm sản xuất bảng mạch trần cho F-35, đã bị tập đoàn Fastprint Thâm Quyến mua lại vào năm 2013. Theo Sky News thì: "Đây là một công ty có trụ sở tại Trung Quốc và được niêm yết trên sàn chứng khoán Thâm Quyến."

Exception cũng không ngại công bố chi tiết hơn về cấu trúc tập đoàn: "Nhóm các công ty Fastprint cung cấp cơ sở sản xuất tại Anh, Mỹ và châu Á, các công ty thương mại thuộc Fastprint hoạt động tại Anh, Mỹ, Israel, Trung Quốc và các nước chính tại châu Âu." Tập đoàn này cũng nhấn mạnh là: "hỗ trợ toàn cầu … cho tất cả các lĩnh vực bao gồm cả hàng không vũ trụ."

​

Exception được thành lập vào năm 1977 và hãng tự giới thiệu là nhà cung cấp công nghệ cho nhiều công ty lớn khác trong ngành công nghiệp phòng thủ bao gồm BAE Systems, QinetiQ, GE Aviation, Leondardo, SAAB và Thales cũng như các hãng điện tử lớn như ARM, Qualcomm, Motorola, Dyson, Siemens, McLaren, Bosch và Philips. Fastprint đã mua lại và đầu tư vào Exception PCB "như là một phần trong một kế hoạch dài hạn cũng như đã hỗ trợ kinh phí tái cáu trúc công ty trong 4 năm qua. Việc tái cấu trúc đã được thực hiện thành công với những cải tiến đáng kể về năng lực vận hành ở tất cả các khía cạnh; điều này khiến các kết quả tài chính của công ty đã được cải thiện theo những gì Fastprint kỳ vọng."

​

Với cuộc xung đột đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về tính toàn vẹn và rủi ro tiềm ẩn đến chuỗi cung ứng phần mềm và linh kiện điện tử thì thông tin trên xuất hiện vào thời điểm này càng khiến căng thẳng leo thang đồng thời nó làm nổi bật bản chất toàn cầu của chuỗi cung ứng, không chỉ dừng lại ở các thiết bị tiêu dùng mà đã chạm đến ngành công nghiệp quốc phòng và hàng không không gian. Theo tài liệu được công bố về F-35 thì "Exception PCB - công ty có trụ sở tại Gloucestershire, Anh chịu trách nhiệm sản xuất bảng mạch điều khiển rất nhiều tính năng cốt lõi của F-35 trong đó bao gồm động cơ, đèn, nhiên liệu và hệ thống dẫn đường."

​

Theo giới chức thì công ty này tạo ra các bảng mạch trần (PCB) không gắn chip, từ đó loại bỏ nguy cơ có thể truy cập vào các tính năng thiết kế quan trọng của F-35. Lockheed Martin cũng xác nhận điều này khi nói: "Exception PCB tạo ra bảng mạch trần mà không có linh kiện điện tử cho GE Aviation," tuy nhiên nhà thầu quốc phòng hàng đầu của Mỹ cũng nhấn mạnh rằng Exception PCB là một nhà cung cấp "Cấp 3" - về cơ bản có nghĩa là một nhà cung cấp linh kiện cho một nhà thầu phụ chính (GE Aviation), mọi thứ phải được được thông qua bởi nhà thầu phụ trước khi được tiếp cận chương trình tổng quát, từ đó hạn chế luồng thông tin.

​

Với việc chia tầng như vậy thì Lockheed Martin nói với Sky News rằng các bảng mạch do Exception sản xuất "cũng giống như tất cả các thành phần khác trên F-35 tức đều được kiểm tra nhiều lần, lặp đi lặp lại ở mỗi giai đoạn sản xuất. Thêm vào đó, Exception PCB không có khả năng quan sát hay truy cập vào bất kỳ thông tin nhạy cảm nào của chương trình F-35, từ đó giới hạn rủi ro liên quan bởi vai trò rất nhỏ của công ty này trong chương trình." Lockheed Martin nói thêm rằng :"Exception PCB có thể được xem là một nguồn cung cấp không được phê chuẩn trong tương lai" và "sẽ có nguồn cung cấp thay thế."

Bộ quốc phòng Anh cho rằng Exception không cho thấy bất cứ rủi ro nào đối với chuỗi cung ứng ứng của F-35 và không có bằng chứng cho thấy Exception PCB và Thâm Quyến Fastprint làm sai.

​

Phản hồi với giới truyền thông, Lockheed Martin nói: "Chúng tôi hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong ngành công nghiệp để quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu cho F-35 theo các tiêu chuẩn mua bán nghiêm quốc phòng nghiêm ngặt nhằm đảm bảo không có bộ phận hay linh kiện nào từ các nguồn không được phê chuẩn lọt vào dây chuyền sản xuất máy bay." GE Aviation bổ sung: "Exception PCB sản xuất bảng mạch trần tại cơ sở đặt tại Anh dành cho GE Aviation và họ cũng không được phép nhìn thấy bảng vẽ hay thiết kế hệ thống của F-35."

Một người phát ngôn của Exception PCB quả quyết: "Rõ ràng là tường lửa đã được đặt ra giữa công ty của Anh và công ty mẹ tại Trung Quốc". Exception PCB đang làm việc với GE Aviation trong hơn 30 năm qua và hãng "đề cao vai trò sở hữu của Trung Quốc." Liên quan đến chương trình quốc phòng đặc biệt này, "chúng tôi chỉ sản xuất bảng mạch trần tại Anh, cung cấp cho tất cả các đối tác quốc phòng và hàng không không gian, chúng tôi không được phép tiếp cận dữ liệu thiết kế hay bảng vẽ của bo mạch. Những gì được các đối tác cung cấp là dữ liệu sản xuất." Thêm vào đó, "tất cả dữ liệu đều được bảo mật trên một máy chủ nội bộ tách biệt và dữ liệu được bảo vệ bởi mật khẩu và chỉ có một vài người được GE Aviation chọn cấp quyền truy cập."

​

Thế nhưng cũng từ thông tin trên thì câu hỏi được đặt ra sẽ là với những hạn chế hiện tại thì làm cách nào một nhà cung ứng trong ngành công nghiệp quốc phòng và hàng không lại lọt vào tay một công ty Trung Quốc. Rõ ràng là tình hình địa chính trị hiện tại sẽ mở ra một cuộc kiểm tra nghiêm ngặt đối với các chuỗi cung ứng trải dài trong nhiều ngành công nghiệp. Với những vấn đề phát sinh thì không có gì chắc chắn rằng chúng có thể được khắc phục mà không để lại hậu quả kinh tế.

Trên tay Lockheed Martin F-35 Lightning II tại Singapore Airshow 2018:

Theo: Forbes​