Đánh giá Android 10

Android 10 trên Pixel 3 và 3A XL, mình có một vài đánh giá về phiên bản hệ điều hành mới của Google. Nhìn chung là ổn phết, thay đổi ở bề mặt thì không nhiều nhưng rất đáng giá, ví dụ như thao tác vuốt hay dark mode. Những cái thay đổi bên dưới để giúp bạn an toàn hơn cũng là điểm đáng khen cho Google.

Hãy đi thẳng vào vấn đề luôn, rằng cử chỉ vuốt cảm ứng của Android 10 quá tuyệt vời. Nó phù hợp với các thiết bị viền mỏng (Pixel 3) lẫn không mỏng (Pixel 3A XL), và điểm quan trọng nhất là nó đã giấu được thanh điều hướng vướng víu trên màn hình. 100% diện tích màn hình bây giờ được dùng để thể hiện nội dung, không còn một thanh chắn ngang nữa, và cũng là ước mong của mình bao nay với trải nghiệm Android gốc.

Mình thích Android gốc, nhưng Android 9 trở về trước chẳng có cách ẩn thanh điều hướng nào ra hồn như cách mà Xiaomi, Huawei, Samsung đang làm nên mấy hôm xài con Nokia (Android One) hay Pixel 3 ngày trước buồn dã man. Mất 2 năm để Google làm ngon vụ này, hơi chậm so với các hãng khác, nhưng thôi có còn hơn không.

Mình cũng khoái vụ Google cho phép vuốt để back từ cả cạnh trái và cạnh phải vì nó sẽ phù hợp dù bạn thuận tay nào đi chăng nữa. Thêm nữa là nếu bạn đang bị dơ tay không tiện vuốt bằng tay thuận thì vẫn dùng được tay còn lại.

​

Và cũng vì cử chỉ vuốt điều hướng mới nên Android giờ mất chức năng vuốt để hiển thị menu của app (gọi chính xác là Application Drawer). Kiểu thiết kế app dùng drawer vẫn còn xuất hiện ở nhiều app của Google như Google Play, Gmail, Google Docs... Trước đây bạn có thể vuốt từ mép trái điện thoại để hiện drawer, nhưng giờ thao tác này đã thành back rồi nên bạn phải nhấn nút thủ công để mở drawer.

Với mình thì chuyện này không quan trọng vì drawer ít khi cần mở, trong khi back là cái xài thường xuyên. Cái nào xài thường xuyên thì nên ưu tiên cho nó tiện dụng nhất có thể, và mình thấy Google đã làm đúng cho vụ này. Nhiều anh em khác cảm thấy khó chịu thì rất tiếc Anh em sẽ cần làm quen lại hehe.

Hiện tại có một số app, bao gồm cả app bên thứ 3 lẫn app Google, đang chưa hỗ trợ đầy đủ cho việc hiển thị full màn hình của Android 10. Nó vẫn còn một thanh nhỏ màu đen nằm ở cạnh dưới màn hình, và lập trình viên làm app sẽ phải điều chỉnh code một chút để app hiển thị full thật sự từ trên xuống dưới. Cái này cũng đơn giản thôi, chắc tầm 2-3 tháng nữa thì các app lớn sẽ được update hết.

​

Mình cũng thích Dark theme của Android 10, nó làm cho giao diện nhìn đẹp hơn và ngầu hơn khá nhiều. Dark theme không chỉ áp dụng với các khu vực của hệ thống mà còn cho cả một số app như trình gọi điện, danh bạ, Google Files, Google Go Gallery... Khi bật dark mode lên thì các app này không hiển thị màu đen đậm nặng nề, nó hơi xám một chút và điều này làm cho chúng ta có cảm giác dịu hơn. Đây cũng là lý do app Tinh tế mình cũng dùng màu xám đen cho dark mode, chứ quất đen đậm như Facebook Messenger thì nhìn kinh khủng lắm.

Mình cũng thích cách mà Google thể hiện thông báo đòi quyền truy cập. Nó lớn, to rõ theo kiểu đập vào mắt người dùng và buộc bạn phải đọc kĩ quyền trước khi cho phép. Có lẽ những sự cố liên tiếp về quyền riêng tư diễn ra từ năm ngoái đến nay đã khiến Google trở nên cẩn thận hơn và họ muốn bảo vệ người dùng của mình khỏi các bên thứ 3 ác ý. Mình đánh giá cao điều này, vì các sự cố lén truy cập file, lén lấy danh bạ hay truy cập địa điểm của người dùng không còn là hiếm.

​

Một vài điểm thay đổi khác nằm ở bên dưới mà bạn không thấy được trong Android 10 liên quan tới quyền riêng tư:

• App không thể truy cập vào số định danh thiết bị (unchangeable device identifier), số này thường được các app dùng để xác định khi bạn di chuyển giữa các máy hoặc cùng máy đó nhưng có người dùng khác sử dụng hay không.
• App không còn được phép tự động chạy lên và chạy ngầm mà không thông báo. App phải hiển thị thông báo cho bạn biết
• Việc truy cập Wi-Fi giờ đã bị giới hạn lại, và app nào đòi quyền truy cập dữ liệu về Wi-Fi thì cũng phải được cấp quyền vị trí (do Wi-Fi có thể làm lộ địa điểm của bạn)
• HIện tại các app Android có thể truy cập vào toàn bộ bộ nhớ trên máy của bạn, trừ các phân vùng hệ thống. Còn từ Android 10 trở đi, mỗi app sẽ có khu vực lưu trữ của riêng mình, việc chuyển file các app khác sẽ được thực hiện tương tự như cách mà iPhone đã làm đó giờ (tức thông qua chức năng Share). Google gọi chức năng này là "scoped storage" và hiện tại nó chưa phải là tùy chọn bắt buộc, nhưng sang năm Google sẽ buộc các hãng sản xuất bật sẵn scoped storage.

Những thứ này cho thấy Google đang để ý nhiều hơn tới quyền riêng tư của bạn, đây là điều tốt.

Một thay đổi khác của Android là Project Mainline, nó cho phép Google cập nhật các bản update bảo mật thông qua Google Play Store (nhưng không phải là update tính năng). Project Mainline nghe khá ổn nhưng nó chỉ xuất hiện trên các máy cài sẵn Android 10 bắt đầu bán từ năm nay trở đi mà thôi, các máy cũ không có cơ hội trải nghiệm vụ này.

​

Nhìn chung, Android 10 có những thay đổi tích cực, về cử chỉ vuốt thì mình đánh giá là cực kì hay và rất xứng đáng để chờ đợi. Những thay đổi về quyền riêng tư cũng tốt, có điều không vui là nó cho thấy trước giờ các app được truy cập nhiều thông tin quá mà tới tận Android 10 thì Google mới giới hạn nó lại. MÌnh cũng thích dark mode nữa.

Không nhiều điểm để mình phàn này về Android 10 ở khía cạnh sử dụng thường ngày. Có chăng là câu chuyện muôn thuở của Android về việc tốn nhiều thời gian để các OEM khác update lên Android 10 mà thôi. Từ tháng 9 trở đi các hãng như OnePlus, Nokia sẽ dần dần cập nhật thiết bị cùa họ, Samsung thì chậm hơn chút nhưng đến cuối năm nay hoặc đầu năm sau thì anh em cũng sẽ có bánh ăn thôi. Giá mà nó nhanh hơn được tí thì tốt quá.