Một số trang bị cao cấp giúp xe ô tô vững chắc và ổn định khi di chuyển

ở bài viết này.

Bài viết này mình nói đến một số trang bị thường thấy ở hệ thống khung gầm của xe, có thể là những trang bị tiêu chuẩn của một số thương hiệu, hoặc là trang bị cao cấp mua thêm theo ý muốn và có thể đối với những xe phổ thông sẽ thường không được trang bị. Đây là những trang bị ít khi được quan tâm đến, hoặc ít được nhắc đến, những trang bị này đã có từ chục năm hoặc nhiều chục năm về trước, tuy nhiên hiện tại nó vẫn chưa ứng dụng đại trà.

Hệ thống giảm sóc biến thiên

Một cây giảm sóc thuỷ lực có van biến thiên điều khiển bằng điện
​

- Đối với các xe trang bị loại giảm sóc này thì sẽ dễ làm vừa lòng chủ nhân hơn, bởi nó có thể mềm khi di chuyển chậm hay đi nhẹ nhàng, và nó có thể cứng hơn khi chạy tốc độ cao để giúp thân xe ổn định hơn khi xe ôm cua hay dằn sóc ở tốc độ cao, thân xe sẽ ít bị dao động tăng mức độ kiểm soát cho người điều khiển. Cách lập trình để nó hoạt động của mỗi hãng là khác nhau theo thuật toán của họ, nên giữa mỗi hãng dù cùng công nghệ nhưng có thể cho trải nghiệm khác nhau.
- Sẽ có nhiều những cái tên ví dụ như Adaptive Suspension, Air Suspension hay Electronic Damper Control, Agility Control Suspension… Mỗi hãng sẽ có 1 tên gọi riêng, 1 chiếc xe kiểu SUV có thể nói là trong phân khúc rẻ tiền nhất của Đức đang bán tại Việt Nam như Mercedes GLC 200 cũng có trang bị hệ thống giảm sóc này với tên Agility Control Suspension.
- Tuỳ theo thiết kế của từng xe hay từng hãng thì hệ thống giảm sóc có thể được điều chỉnh thủ công thông qua nút bấm ở khu vực người điều khiển, hoặc có những xe đã được thiết lập sẵn khả năng hoạt động dựa trên tuỳ từng tốc độ xe di chuyển hoặc tuỳ theo chế độ lái, có những chiếc xe được mô tả trong phần giới thiệu, hoặc có những chiếc xe cao cấp bán ở VN (ví dụ như BMW 5-6 series) thì không thấy dòng mô tả nào đề cập đến mấy trang bị này dù có trên xe.

Hệ thống giảm sóc khí nén trên xe BMW 730i.​

- Đối với loại giảm chấn (Giảm sóc, phuộc nhún) thuỷ lực thì hệ thống sẽ có một van được điều khiển bằng điện, van này sẽ kiểm soát lưu lượng dầu bên trong để giảm chấn có thể "cứng hoặc mềm" theo thiết lập của nhà sản xuất. Còn đối với loại giảm chấn khí nén thì đó sẽ là 1 "bầu"chứa không khí, và có 1 hệ thống bơm/xả không khí tuỳ từng điều kiện như đã nêu trên.
- Nhược điểm của các loại này là mắc tiền cho đến rất mắc tiền, một số xe đến từ châu âu sẽ là trang bị tiêu chuẩn, hay đối với một số xe sẽ là trang bị mua thêm ví dụ như BMW 3 Series.

Thanh cân bằng/thanh chống lật -Anti-Roll Bar/ Sway Bar
- Là một trang bị cơ bản trên hệ thống treo của ô tô, giúp cân bằng độ bám của 2 bánh xe, phát huy tác dụng chủ yếu khi ôm cua/đánh lái gấp. Thanh cân bằng hay còn có tên gọi là thanh chống lật thường được thiết kế dạng kim loại có độ đàn hồi cao, khi 1 trong 2 bánh xe có xu hướng (thường là bị đưa lên khỏi mặt đất) bị bập bênh thì lực xoắn của thanh cân bằng sẽ cố gắng giữ ghìm bánh xe lại trong giới hạn có thể.

Thanh cân bằng màu đỏ trong hình, đa số các xe thường có hình dạng này.​

- Để tăng thêm sự vững chắc, nhiều những bạn độ xe đã thay thế bộ phận này. Nhưng được này sẽ mất kia, hệ thống sẽ làm mất đi tính đàn hồi độc lập của từng bánh xe, thay vì chỉ 1 bánh xe bị dao động và các hệ thống triệt tiêu dao động ở đó sẽ hoạt động thì nó sẽ kéo theo cả bánh xe còn lại. Và với sự phát triển hiện nay, một số thương hiệu ví dụ như BMW đã phát triển hệ thống này có thể hoạt động độc lập cho từng bánh xe, và đặt tên là Active Roll (Trong gói Dynamic Drive của hãng).

​

- Thay vì 1 thanh kim loại liền, BMW làm nó thành 2 thanh độc lập, và kết nối với nhau thông qua một hệ thống bơm thuỷ lực ở chính giữa, hộp điều khiển điện tử sẽ quyết định lực của bơm thuỷ lực truyền ra thanh cân bằng bên trái hoặc bên phải là khác nhau. Theo nguyên lý thì sẽ đạt được lực chính xác hơn, và với nhiều tình huống thì bánh xe vẫn có sự dao động độc lập, giảm đi sự dằn sóc so với thanh cân bằng đàn hồi thông thường bên trên. Đây là trang bị có thể thấy trên các xe như BMW 5 Series sx từ 2006 cho đến sau này.

Một cú đánh lái gấp làm mất cân bằng giữa các bánh xe, theo mô phỏng thì sự khách biệt của hệ thống Active Roll chủ động can thiệp rất nhiều, bởi các tín hiệu được lấy từ cảm biến góc lái nên có thể hoạt động chủ động trước các tình huống.​

Hệ thống bánh lái phía sau/ integral active steering(BMW)/ All wheel Steering(AUDI)/ Rear Steering...v.v.v
- Với nhiều kiểu tên gọi cho hệ thống này, nhưng hình thức hoạt động là như nhau. Sẽ có 1 hệ thống giống như thệ thống lái phía trước để điều khiển bánh xe sau chuyển sang bên trái hoặc bên phải. Tuỳ theo tốc độ cũng như theo góc đánh lái của bánh trước mà hệ thống quyết định đến góc đánh lái cho bánh sau, và việc ứng dụng nó của mỗi hãng có thể không giống nhau.

Thiết kế gần tương tự hệ thống lái phía trước, chỉ thiếu hệ thống truyền động trực tiếp từ người điều khiển.
​

- Thay vì phần đuôi xe phần nào sẽ bị trượt khỏi quỹ đạo di chuyển của nó (dù hệ thống cân bằng điện tử có can thiệp) thì hệ thống này sẽ chủ động làm cho phần đuôi xe di chuyển theo quỹ đạo mà nhà sản xuất tính toán. Ngoài việc mang lại sự kiểm soát an toàn hơn thì còn tăng hiệu suất của xe khi bớt bị ảnh hưởng bởi hệ thống cân bằng điện tử của xe, bạn có thể lao đi với tốc độ nhanh hơn khi vào khúc cua so với chiếc xe không được trang bị hệ thống này mà vẫn cảm thấy an toàn.
- Trang bị này tác động trực tiếp đến khả năng ổn định thân xe, tránh việc mất lái ở tốc độ cao. Ngoài ra còn giảm bớt đi góc đánh lái của bánh trước, thay vì phải cua 1 góc lớn thì sẽ được giảm bớt đi, tác động trực tiếp lên đến vị trí người ngồi trên xe đó là sẽ bớt bị nhao về bên trái hoặc bên phải mỗi khi xe chuyển hướng hay ôm cua.

Ở 1 tình huống ôm cua, bánh lái phía sau sẽ ngược hướng với bánh trước.
​

- Hiện tại ở Việt Nam những xe có trang bị này hầu như là những xe cao cấp, rẻ rẻ có thể ví dụ như BMW 5-6 Series (trang bị option) 7 Series thế hệ G là tiêu chuẩn, hay những xe BMW 5 Series GT từ những năm 2011 nhưng ít ai để ý đến những trang bị này, hay hãng cũng không truyền thông những tính năng này nên có thể ít người biết đến, hay dễ biết đến hơn là Porsche 911-918...

Một chiếc xe bán tải cỡ lớn được trang bị, như ảnh có thể nhìn rõ bánh sau chuyển hướng. Đối với những xe dài như thế này hoặc những xe Sedan cỡ lớn thì việc trang bị hệ thống này còn giúp xe xoay xở dễ hơn, quay đầu với góc hẹp hơn, lái xe linh hoạt hơn.
​

- Công nghệ này đã có rất nhiều hãng xe áp dụng (một số không đại trà và xuyên suốt) ví như: BMW, Audi, Acura, Honda, Toyota, Mazda, Lexus, Lamborghini, infiniti, Cadilac, Chevrolet, Ferrari, Mercedes-Benz, Mitsubishi, Nissan, Porsche, REnault, Rolls-Royce, Subaru, Volkswagen Touareg (duy nhất 1 mẫu này).

Hệ thống dẫn động 4 bánh độc lập AWD.
- Nhắc đến dẫn động 4 bánh có thể ở đâu đó nhiều người hiểu rằng hệ thống này sẽ giúp những chiếc xe có thân xác nặng nề như các mẫu SUV đi tốt ở những địa hình trơn trượt, bùn lầy. Điều đó đúng không sai, hay còn có những suy nghĩ nó đi Off Road sẽ tốt thì có thể chỉ đúng một phần, vì rất nhiều xe hơi hiện tại được thiết kế dẫn động 4 bánh không phải để phục vụ chạy Off Road.
- Hệ thống dẫn động 4 bánh độc lập có thể phân bổ lực đến 4 bánh xe cùng 1 Mô-men xoắn hoặc hoàn toàn khác nhau, tuỳ theo thiết lập của nhà thiết kế để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
- Ngoài việc có độ bám đường ở cả 4 bánh xe ra thì nhiều nhà sản xuất còn tinh chỉnh nó theo thuật toàn của họ để mang lại hiệu năng tốt hơn cho chiếc xe, và cũng là 1 trang bị mang lại sự an toàn khi di chuyển bằng việc phân bổ lực đến từng bánh xe. Một cú ôm cua đối với xe dẫn động AWD sẽ có sự khác biệt khi lực phân bổ đến từng bánh xe khác nhau, bởi trọng lượng của thân xe sẽ có su hướng bị dồn về 1 bên. Ngoài hệ thống cân bằng điện tử ra thì với các công nghệ phát triển trên AWD cũng can thiệp vào để giúp thân xe ổn định và vững vàng hơn.

​

- Một số tên gọi hệ thống dẫn động này của mỗi hãng như
- Audi: Quattro
- BMW: xDrive
- Mercedes-Benz: 4Matic
- Subaru: Symmetrical AWD
- Volkswagen: 4MOTION
- Toyota: All-Trac
- Honda: Variable Torque Management
- Acura: SH-AWD

Bên trên chỉ là tổng hợp vài trang bị đang phổ biến trên xe ô tô, ngoài ra vẫn còn nhiều thứ khác nữa giúp chiếc xe vận hành an toàn, hay đem lại cảm giác yên tâm cho người lái nữa. Mình xin tạm dừng chủ đề ở đây và hẹn các bạn ở những chủ đề về xe khác của xe.tinhte.vn.

Nguồn tham khảo: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9​