Học viện đào tạo trực tuyến Thứ Tư, 15 tháng 4, 2020 0 No comments

Một trong những kỹ năng cần thiết đối với những người đam mê với âm nhạc và cả những người làm âm thanh chuyên nghiệp đó là khả năng 'nghe'. Mặc dù mỗi người 'nghe' nhạc một cách khác nhau, gu nhạc khác nhau, mục đích khác nhau, tuy nhiên nếu muốn thì khả năng 'nghe' của các bạn đều có thể được cải thiện.

Xem thêm:

Lắng nghe - nghệ thuật căn bản của thú chơi âm thanh

Từ 'nghe' đối với những người khác nhau sẽ có ý nghĩa khác nhau. Kỹ sư âm thanh cần khả năng 'nghe' để có được một bản thu tốt. Các nhà sản xuất thiết bị âm thanh cũng cần khả năng nghe để có được chất âm mong muốn. Và cuối cùng audiophile cũng cần khả năng nghe để đánh giá một bộ dàn âm thanh hay một ca khúc.

Nếu các bạn chỉ đơn giản là muốn nghe nhạc và tận hưởng âm nhạc bằng cách mở nhạc lên và nghe, thì mình hoàn toàn đồng tình và cũng không cần quá phức tạp. Nếu bạn thích một ca khúc hay thiết bị âm thanh, thì nó hay và cũng không cần phải giải thích gì nhiều.

Mình cũng sẽ không yêu cầu các bạn phải nghe và điều chỉnh tần số như kỹ sư âm thanh, tuy nhiên nếu muốn có thể tập nghe thêm tại trang web của Izotope. Dưới đây là một vài tip nho nhỏ để cải thiện khả năng 'nghe' và cảm nhận âm thanh của các bạn.

1/ Đi nghe live nhiều hơn:

Đi 'nghe' live là các bạn có thể đi những nơi như nhà hát lớn, những khán phòng không sử dụng loa PA nhiều để có thể cảm nhận âm thanh từ nhạc cụ và giọng ca một cách 'gần gũi' nhất. Khi các bạn nghe như vậy thì các bạn có thể mường tượng được những nhạc cụ hay giọng ca thì nên có âm thanh kiểu như thế nào. So sánh về độ 'thật', độ 'mộc' là một trong những thước đo tham chiếu cơ bản nhất trong việc đánh giá một dàn âm thanh hay một ca khúc.
Điều này cũng giúp các bạn có thể xóa bỏ những quan niệm sai trái trước đây khi được nghe những nhạc cụ thật như, nghe violin thì phải sáng, phải căng, hơi chói một tí hay là nhạc cổ điển thì ít bass...

Đối với những nơi như concert, các show nhạc điện tử lớn thì cũng nên cẩn thận cũng có điểm lợi và điểm hại. Các bạn có thể cảm nhận được âm thanh 'thật' hơn, không khí của sân khấu, của khán giả sướng hơn xem ở nhà rất nhiều. Tuy nhiên cũng có những điểm bất cập như mức âm lượng rất lớn và hệ thống âm thanh sân khấu cũng phụ thuộc nhiều vào đơn vị sản xuất.

2/ Tập nghe thử những ca khúc tham chiếu được các hãng âm thanh lớn giới thiệu

Với những bạn không có điều kiện để đi nghe thử thì việc nghe những ca khúc mà các hãng giới thiệu làm tham chiếu (reference). Nếu các bạn không thích cũng không sao bởi vì đâu phải ai cũng thích nhạc xưa đâu, nhưng các bạn sẽ thấy các bản thu này thường có chất lượng thu âm khá tốt và chân thật. Nếu muốn lấy làm tham chiếu cũng rất ổn, và các bạn cũng thấy nhiều hãng âm thanh khi đi show cũng sử dụng những bản thu tham chiếu này.

Top 10 ca khúc thường xuyên được phát tại các show âm thanh cao cấp

Cá nhân mình cũng thường hay sử dụng các ca khúc trong danh sách của nhiều hãng như Tannoy và PSđể đánh giá và so sánh. Link playlist Tannoy và PS Audio

Mình cũng có một bộ album mà mình hay dùng làm tham chiếu đó là bộ ba AQUAPLUS Pure Legend of Acoustic, Jazz và Classics. Các bạn cũng có thể nghe trên Spotify hoặc TIDAL.

3/ Tập trung nghe nhạc và đặt nhiều câu hỏi hơn

Đây là điều quan trọng nhất các bạn có thể nghe những ca khúc mà bạn yêu thích cũng được, không cần phải là những bản thu audiophile blah blah… Tuy nhiên khi nghe các ca khúc mà bạn thường hay nghe, hãy đừng làm gì cả, tập trung vào bản thu đó và đặt ra nhiều câu hỏi hơn ví dụ như:

Nhạc cụ được thể hiện trong bản thu này là synth, sample hay là được người đánh.

Các bạn thử track, nghe tập trung vào nhịp điệu, beat và để ý sự thay đổi theo thời gian

Giọng ca của ca sỹ có cảm giác 'giống' với những gì bạn hay nghe

Các bạn có nghe thấy hết rõ ràng toàn bộ các nhạc cụ trong bản thu hay chỉ là một khối mờ mờ với vài nhạc cụ nổi bật.

Có thể nghe được lớp lang, vị trí của các nhạc cụ hay không. Các bạn có thể hình dung âm nhạc như một bức tranh và các nhạc cụ được sắp xếp trên bức tranh đó.

Và quan trọng nhất là thể hiện cảm xúc của ca khúc đó...

Một khi các bạn đã hiểu rõ ca khúc mình yêu thích thì việc so sánh giữa các thiết bị âm thanh khác nhau trên những ca khúc quen thuộc sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Tuy nhiên đây là một quá trình đòi hỏi thời gian và sự đầu tư của mỗi người.

4/ Đừng quá tập trung vào thiết bị âm thanh mà hãy tập trung vào ca khúc bạn đang nghe

Nhiều người nói nếu muốn nghe nhạc thì phải nghe lossless, nghe DSD, phải có DAC xin, phải có tai nghe xịn, phải có phòng loa tốt, dây điện, lọc nguồn… Điều đó không phải là không có cơ sở bởi vì đó dựa trên kinh nghiệm của mỗi người chơi.
Nhưng các bạn cũng sẽ thấy rất nhiều kỹ sư âm thanh, thậm chí có người đã đạt giải thưởng Grammy nhưng vẫn nghe Youtube, Spotify… Mình cũng đã thấy một kỹ sư âm thanh nổi tiếng ở New York làm việc trên những chiếc tai nghe vài Đô bình thường, hay dàn thu âm của Finneas Eilish (anh trai kiêm người sản xuất của Billie Eilish) cũng khá khiêm tốn.

Chất lượng của dàn âm thanh cao cấp đến đâu, khả năng tái tạo âm thanh tốt đến đâu cũng chỉ dừng lại ở khả năng của người kỹ sư âm thanh. Thay vì phải căng tai nhức óc nghe sự khác nhau giữa những thiết bị âm thanh thì các bạn nên tập trung vào ca khúc để hiểu được ý nghĩa, cảm xúc của người nghệ sỹ, của nhà sản xuất. Lúc này các bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn rất nhiều và cũng sẽ dễ dàng tìm hiểu thêm về sở thích âm thanh này.

Tất nhiên những điều trên là những trải nghiệm cá nhân của mình, muốn chia sẻ đến các bạn. Có nhiều bạn sẽ thấy việc nghe nhạc như vậy là mệt mỏi là rắc rối, nhưng một khi đã đam mê thì sẽ không có điểm dừng.