Năm 1961, khi đang ở giai đoạn giữa của cuộc chiến tranh lạnh, Mỹ đã hạ thủy thành công tàu ngầm mang tên lửa hạt nhân đầu tiên trên thế giới. Liên Xô khi đó với hơn hai phần ba biên giới đất nước là đường bờ biển, đã rơi vào tình thế bị đe doạ hạt nhân nghiêm trọng. Yêu cầu cấp bách của hải quân Liên Xô khi này là cần phải có một phương tiện chiến đấu có thể triển khai nhanh chóng trên biển để đối phó với các tàu ngầm của Mỹ. Đây là cơ hội hiếm có để kỹ sư Robert Bartini hiện thực hoá bản thiết kế mẫu máy bay kỳ lạ của mình với cái tên Bartini Beriev VVA-14.
VVA-14 là tên viết tắt (tiếng Nga) của Vertikaľno-Vzletayushchaya Amfibiy (tạm dịch: máy bay đổ bộ cất cánh thẳng đứng), số 14 chỉ tổng số lượng động cơ của máy bay
Robert Bartini là một kỹ sư nổi tiếng bấy giờ với lối tư duy khác biệt và đi trước thời đại. Sau khi xem xét tính hiệu quả của các phương tiện vận chuyển từ đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường hàng không, ông đã kết luận rằng một máy bay tận dụng hiệu ứng mặt đất mới là phương tiện đạt hiệu quả tối ưu.
Hiệu ứng mặt đất xảy ra khi máy bay cánh cố định bay sát với mặt đất hoặc mặt nước, khối không khí phía trước sẽ bị hút xuống và nén lại tạo thành một lớp đệm áp suất cao phía dưới máy bay. Chính lớp đệm khí này sẽ tạo ra lực nâng lớn hơn, và ít lực cản hơn. Kết quả là phương tiện bay sẽ đạt hiệu quả sử dụng nhiên liệu tốt cùng tầm hoạt động xa hơn.
Giới lãnh đạo Liên Xô khi đó đã nhìn thấy tiềm năng từ ý tưởng tàu bay hiệu ứng mặt đất của ông Bartini. Họ yêu cầu ông bổ sung một số sửa đổi nhằm biến nó thành một máy bay săn ngầm. Bản vẽ VVA-14 lúc này vừa có thiết kế thân rộng nhằm tận dụng hiệu ứng mặt đất khi di chuyển những quãng đường dài, vừa có đôi cánh cố định lớn để bay như một máy bay thông thường trong các trường hợp cần thiết. Ngoài hai chiếc phao lớn ở hai bên, nó còn tích hợp các bánh xe đáp. Đặc điểm này giúp VVA-14 có khả năng cất hạ cánh ở các sân bay như một máy bay cánh cố định thông thường và cả ở trên mặt nước như một thủy phi cơ.
Năm 1962, để tăng tính cơ động cho máy bay này, ông Bartini còn tích hợp các động cơ nâng vào bản thiết kế, giúp nó có thêm khả năng cất hạ cánh thẳng đứng và bay treo như một trực thăng. Với cặp phao lớn hai bên thân, nó thậm chí còn được cho là có thể đáp ở cả những nơi như đầm lầy, băng tuyết, lẫn trên cát, điều mà trực thăng khó làm được.
Mặc dù có tiềm năng lớn, nhưng việc tích hợp quá nhiều tính năng bay đã khiến cấu tạo VVA-14 trở nên phức tạp vô cùng. Quá trình phát triển đã buộc ông Bartini và nhà sản xuất Beriev phải chia ra ba giai đoạn khác nhau:
VVA-14 là tên viết tắt (tiếng Nga) của Vertikaľno-Vzletayushchaya Amfibiy (tạm dịch: máy bay đổ bộ cất cánh thẳng đứng), số 14 chỉ tổng số lượng động cơ của máy bay
Robert Bartini là một kỹ sư nổi tiếng bấy giờ với lối tư duy khác biệt và đi trước thời đại. Sau khi xem xét tính hiệu quả của các phương tiện vận chuyển từ đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường hàng không, ông đã kết luận rằng một máy bay tận dụng hiệu ứng mặt đất mới là phương tiện đạt hiệu quả tối ưu.
Hiệu ứng mặt đất xảy ra khi máy bay cánh cố định bay sát với mặt đất hoặc mặt nước, khối không khí phía trước sẽ bị hút xuống và nén lại tạo thành một lớp đệm áp suất cao phía dưới máy bay. Chính lớp đệm khí này sẽ tạo ra lực nâng lớn hơn, và ít lực cản hơn. Kết quả là phương tiện bay sẽ đạt hiệu quả sử dụng nhiên liệu tốt cùng tầm hoạt động xa hơn.
Giới lãnh đạo Liên Xô khi đó đã nhìn thấy tiềm năng từ ý tưởng tàu bay hiệu ứng mặt đất của ông Bartini. Họ yêu cầu ông bổ sung một số sửa đổi nhằm biến nó thành một máy bay săn ngầm. Bản vẽ VVA-14 lúc này vừa có thiết kế thân rộng nhằm tận dụng hiệu ứng mặt đất khi di chuyển những quãng đường dài, vừa có đôi cánh cố định lớn để bay như một máy bay thông thường trong các trường hợp cần thiết. Ngoài hai chiếc phao lớn ở hai bên, nó còn tích hợp các bánh xe đáp. Đặc điểm này giúp VVA-14 có khả năng cất hạ cánh ở các sân bay như một máy bay cánh cố định thông thường và cả ở trên mặt nước như một thủy phi cơ.
Năm 1962, để tăng tính cơ động cho máy bay này, ông Bartini còn tích hợp các động cơ nâng vào bản thiết kế, giúp nó có thêm khả năng cất hạ cánh thẳng đứng và bay treo như một trực thăng. Với cặp phao lớn hai bên thân, nó thậm chí còn được cho là có thể đáp ở cả những nơi như đầm lầy, băng tuyết, lẫn trên cát, điều mà trực thăng khó làm được.
Mặc dù có tiềm năng lớn, nhưng việc tích hợp quá nhiều tính năng bay đã khiến cấu tạo VVA-14 trở nên phức tạp vô cùng. Quá trình phát triển đã buộc ông Bartini và nhà sản xuất Beriev phải chia ra ba giai đoạn khác nhau:
Giai đoạn 1, nguyên mẫu VVA-14M1
Nguyên mẫu sẽ có thiết kế tận dụng hiệu ứng mặt đất và cánh cố định để kiểm tra khả năng khí động học, tính ổn định khi bay và đáp trên mặt nước. Nguyên mẫu này sẽ không có các động cơ nâng để cất hạ cánh thẳng đứng. Giai đoạn một cũng tập trung vào kỹ thuật chế tạo những chiếc phao bơm hơi giúp máy bay đáp trên nhiều loại địa hình.
Giai đoạn 2, nguyên mẫu VVA-14M2
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2023/04/6410190_50d8fbe8c37b45ccae1981c4008fbe33.jpeg)
Nguyên mẫu sẽ được tích hợp thêm 12 động cơ Rybinsk PD-26-25PR trên thân cùng hệ thống lái điện tử Fly-by-wire để thử nghiệm và hoàn thiện khả năng cất hạ cánh thẳng đứng.
Giai đoạn 3, nguyên mẫu VVA-14M3
Là nguyên mẫu 2 được tích hợp và thử nghiệm các loại vũ khí chống ngầm (mang trong thân với trọng tải 2 tấn). Đồng thời hệ thống tác chiến chống ngầm Burevestnik (ASW) và các máy dò Bor-1 (MAD) cũng được trang bị để kiểm tra khả năng chiến đấu.
Tháng 9 năm 1972, nguyên mẫu đầu tiên cho giai đoạn 1 với tên gọi VVA-14M1 đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm thành công. Để đảm bảo tính bí mật, dự án đã được ngụy trang với danh nghĩa là một máy bay thương mại. Năm 1974, các phao cao su bơm hơi được lắp đặt chúng nhanh chóng gặp nhiều lỗi và buộc phải thay thế bằng các phao kim loại như một giải pháp khắc phục.
Về sau, nhà máy Rybinsk đã không đáp ứng được việc sản xuất 12 động cơ nâng PD-26-25PR dẫn đến nguyên mẫu cất hạ cánh thẳng đứng cũng không được thực hiện.
Trong nỗ lực của mình, ông Bartini đã cố gắng chỉnh sửa mẫu thử nghiệm nhằm chuyển đổi nó thành một tàu bay ứng dụng hiệu ứng mặt đất. Hai động cơ đẩy được gắn thêm vào nhưng vẫn không cải thiện được tình hình.
Sau khi ông Bartini qua đời vào năm 1974, dự án tham vọng (và cũng vô vọng) này đã bị chậm lại bởi chi phí quá đắt đỏ. Hải quân Liên Xô khi đó cũng đã nhận ra rằng việc chế tạo các phương tiện chiến tranh riêng biệt sẽ hiệu quả và đơn giản hơn là cố gắng nhồi nhét quá nhiều tính năng vào một máy bay duy nhất như VVA-14. Cuối cùng nó đã kết thúc với 107 chuyến bay thử nghiệm cùng tổng thời gian bay 103 giờ.
Quảng cáo
Thông số kỹ thuật của VVA-14M1
- Phi hành đoàn: 3 người
- Chiều dài: 25,97 mét
- Sải cánh: 30 mét
- Chiều cao: 6,79 mét
- Trọng lượng: 52 tấn
- Động cơ: 2 động cơ Soloviev D-30M với lực đẩy 67kN mỗi chiếc.
- Động cơ nâng: 12 động cơ Rybinsk RD-36-35PR , lực đẩy 43 kN mỗi chiếc (dự định tích hợp thêm vào nguyên mẫu VVA-14M2)
- Tốc độ tối đa: 760 km/h
- Tầm bay: 2.450 km
- Trần bay tối đa: 10.000 mét
- Số lượng : 2 chiếc (nguyên mẫu thử nghiệm giai đoạn một)
Chiếc máy bay độc đáo này dừng hoạt động từ năm 1987. Nguyên mẫu duy nhất còn sót lại đã bị bỏ hoang tại bảo tàng ngoài trời gần Moscow đến ngày nay
Mặc dù từng mang nhiều kỳ vọng, nhưng VVA-14 có lẽ cũng không còn phù hợp với các học thuyết chiến tranh mới. Hiện không có quốc gia nào theo đuổi những dự án tương tự như vậy. Thay vào đó, hiệu ứng mặt đất đã được áp dụng khá thành công trên các tàu đổ bộ đệm khí LCAC (Landing Craft Air Cushion) của hải quân nhiều nước cũng như trên các tàu du lịch hiện tại.
Anh chị em có muốn lái thử một máy bay có thiết kế kỳ lạ như trên không ? Xin vui lòng để lại bình luận bên dưới nhé. Cảm ơn anh chị em đã theo dõi bài viết.
(Theo Mustard)
CHUYÊN MỤC NGHỆ THUẬT LÀM GIÀU BỀN VỮNG
Khóa học Machine Learning cơ bản- Khoa học dữ liệu - AI 
==***==
Khoá học Quản trị Chiến lược Dành cho Lãnh đạo Doanh nghiệp
==***==
Nơi hội tụ Tinh Hoa Tri Thức - Khơi nguồn Sáng tạo
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
---
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên ZALO!
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên Facebook!
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP 
Khóa học Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán 
Khóa học hướng dẫn về Moodle chuyên nghiệp và hay Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp tốt nhất hiện nay. 
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp 
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu 
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ 
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi 
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel 
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao 
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!
Khóa học "Thiết kế bài giảng điện tử", Video, hoạt hình kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio 
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP 
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍 
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng 
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình TUYỆT VỜI
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử 
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học 
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công 
==***== Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột 
Cập nhật công nghệ từ Youtube tại link: congnghe.hocviendaotao.com
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!
kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA
Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình TUYỆT VỜI
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công
==***==
Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Nguồn: Tinh Tế
Topics: Công nghệ mới
