Dạo này nếu anh em đọc báo từ Việt Nam sang Tây không ít thì nhiều cũng thấy vài bài có tựa kiểu như: "Mỹ có thể vỡ nợ vào tháng 6 năm nay". Hôm nay, mình viết một bài tương đối dễ hiểu để anh em có thể hiểu trần nợ công là gì và Mỹ có khả năng vỡ nợ hay không. Và nợ của Mỹ có ảnh hưởng gì tới Việt Nam không?
Dành cho anh em làm biếng đọc, thì trên lý thuyết thì Mỹ có thể vỡ nợ. Nhưng thực tế là khả năng này không có đâu nhé. Chính phủ Mỹ gần như là không thể vỡ nợ cũng như không hết tiền. Anh em dân thường như tụi mình thì mới hết tiền, chứ chính phủ Mỹ thì không hết tiền đâu. Cái này không phải mình nói nha. Anh em xem đoạn video ngắn bên dưới, khi cựu chủ tịch Federal Reserve (FED) Alan Greenspan trả lời khi được hỏi vào tháng 8 2011 là: "Trái phiếu (giấy nợ) chính phủ Mỹ có còn an toàn để đầu tư không?". Ông Greenspan trả lời: "The United States can pay any debt it has because we can always print money to do that. So, there is zero probability of default."
Dịch ra là: "Chính phủ Mỹ có thể trả bất cứ khoản nợ nào vì chúng ta có thể in tiền để làm chuyện đó. Khả năng vỡ nợ là bằng không."
Nhiều anh em chắc bất ngờ với câu trả lời này phải không? "In thêm tiền để trả nợ". Anh em bất ngờ cũng không lạ. Vì ngay cả ông Austan Goolsbee chủ tịch FED chi nhánh Chicago (President of the Federal Reserve Bank of Chicago) ngồi kế bên cũng bất ngờ khi ông Greenspan trả lời như vậy trên sóng truyền hình. Đáng ra là ông Greenspan không nên nói là chính phủ Mỹ có thể in thêm tiền (chính xác là in từ không khí – out of thin air) để trả nợ, mà nên trả lời khéo léo che giấu cái đó.
Dành cho anh em làm biếng đọc, thì trên lý thuyết thì Mỹ có thể vỡ nợ. Nhưng thực tế là khả năng này không có đâu nhé. Chính phủ Mỹ gần như là không thể vỡ nợ cũng như không hết tiền. Anh em dân thường như tụi mình thì mới hết tiền, chứ chính phủ Mỹ thì không hết tiền đâu. Cái này không phải mình nói nha. Anh em xem đoạn video ngắn bên dưới, khi cựu chủ tịch Federal Reserve (FED) Alan Greenspan trả lời khi được hỏi vào tháng 8 2011 là: "Trái phiếu (giấy nợ) chính phủ Mỹ có còn an toàn để đầu tư không?". Ông Greenspan trả lời: "The United States can pay any debt it has because we can always print money to do that. So, there is zero probability of default."
Dịch ra là: "Chính phủ Mỹ có thể trả bất cứ khoản nợ nào vì chúng ta có thể in tiền để làm chuyện đó. Khả năng vỡ nợ là bằng không."
Nhiều anh em chắc bất ngờ với câu trả lời này phải không? "In thêm tiền để trả nợ". Anh em bất ngờ cũng không lạ. Vì ngay cả ông Austan Goolsbee chủ tịch FED chi nhánh Chicago (President of the Federal Reserve Bank of Chicago) ngồi kế bên cũng bất ngờ khi ông Greenspan trả lời như vậy trên sóng truyền hình. Đáng ra là ông Greenspan không nên nói là chính phủ Mỹ có thể in thêm tiền (chính xác là in từ không khí – out of thin air) để trả nợ, mà nên trả lời khéo léo che giấu cái đó.
Vậy đó anh em, chuyện chính phủ Mỹ vỡ nợ hay trần nợ công (debt ceiling, lát mình nói thêm bên dưới) nó rùm beng cho vui cho có thêm tí drama vậy thôi. Cái này tiếng Anh gọi là political football mà các đảng ở Mỹ dùng, vì sớm muộn thì cái trần nợ công nó sẽ được nâng lên và Mỹ sẽ tiếp tục đi mượn nợ mới trả nợ cũ, in thêm tiền (FED in tiền) trả nợ. Mà thực tế drama kiểu này nó đã xảy ra vào năm 2011 rồi, khi đó ông Obama (đảng Dân chủ) đang là tổng thống, và đảng Cộng hoà (Republican) đang kiểm soát Hạ viện (The House of Representative), còn đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện (The Senate). Tháng 8 năm 2011, Mỹ gần chạm tới trần nợ công và cần nâng trần nợ công để tránh vỡ nợ, nhưng lúc đó Hạ viện và Thượng viên do hai đảng khác nhau nắm nên rùm beng như vậy, vì đảng Cộng hoà thường có xu hướng giảm chi tiêu công, còn đảng Dân chủ thì chi tiêu nhiều hơn. Rốt cuộc cũng nâng trần nợ công cũng thông qua, và Mỹ không có vỡ nợ. Năm 2023 cũng vậy, cũng tình cảnh chính trị y chang, đảng Cộng hoà kiểm soát Hạ viện, còn đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện, tổng thổng Mỹ Joe Biden thì thuộc đảng Dân chủ.
Trần nợ công (debt ceiling) của Mỹ là gì?
Trần nợ công là một số nợ được quy định theo luật mà chính phủ liên bang Mỹ có thể vay để chi tiêu. Chính phủ Mỹ đi vay bằng cách phát hành trái phiếu (giấy nợ), gồm có Treasury bonds (thời gian đáo hạn 10-30 năm), Treasury notes (2-10 năm), Treasury bills (tối đa 1 năm). Nếu trần nợ công đã chạm, thì chính phủ Mỹ không thể đi vay thêm nữa (thông qua trái phiếu – US treasury).Tại sao chính phủ Mỹ nợ nhiều vậy?
Chính phủ Mỹ gần như lúc nào cũng nợ và nợ chỉ có tăng lên chứ không hề giảm, nên cái trần nợ công này nó cư tăng hoài. Anh em xem hình bên dưới, chính phủ Mỹ có các khoản thu ví dụ như thuế thu nhập ($1029 tỷ USD, 50% tổng thu), các khoản đóng liên quan bảo hiểm xã hội, hưu trí ($760 tỷ USD). Tổng thu trong năm tài khoá cho năm 2023 dự tính là $2048 tỷ USD, như tổng phải chi là hơn $3149 tỷ USD. Thâm hụt dự tính là $1101 tỷ USD. Con số thâm hụt này phải bù vào bằng cách đi vay thông qua phát hành trái phiếu.![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2023/05/6418835_image.png)
Anh em có thấy chính phủ Mỹ "khéo léo" để cái con số thâm hụt chỉ là 1 cái que không? Nếu vẽ theo nhánh như những cái khác thì nó sẽ giống bên dưới. Anh em thấy không, chỉ cần bằng 1 thủ thuật nho nhỏ, chính phủ Mỹ đã làm giảm bớt cái "thiệt hại" của thâm hụt ngân sách trên cái hình như vậy đó.
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2023/05/6418836_image.png)
Ví dụ bình dân trần nợ công của Mỹ
Có vài anh em chắc vẫn còn chưa mường tượng được trần nợ công và cái drama nợ công này của Mỹ. Mình suy nghĩ ra một ví dụ, cũng tương đối dễ hiểu, có thể không chính xác 100%.- Lấy ví dụ mình đi học cấp 3, cụ thể là lớp 10, được ba mẹ quy định cho tiền chi tiêu 1 tháng là 5 triệu VND (nhà có điều kiện). Có nghĩa là mình chi gì thì chi, hết 5 triệu là hết tiền, không còn tiền nữa, muốn xài thêm là đi mượn, hai là bán ve chai đồ trong nhà gì đó kiếm thêm thu nhập. Do cũng thuộc loại đẹp trai, nên có 3 cô bạn gái, 1 trong lớp, 2 cô ở 2 lớp khác nhau. Cô nào cũng thích đi ăn, mua đồ cột tóc, giày dép linh tinh. Mình kiểu gă lăng chịu chơi, không muốn cô nào buồn nên cái gì cũng chi. Thành thử ra, được cho có 5 triệu như chi hết 7 triệu 1 tháng. Thâm hụt 1 tháng hết 2 triệu (chỗ này giống chi tiêu chính phủ Mỹ nè anh em).
- Ba mẹ thì không cho thêm, do đã quy định. Vậy là mình vào lớp đi vay của thằng bạn tên Nam 2 triệu, viết giấy nợ (chỗ này giống trái phiếu chính phủ), hứa hẹn lãi suất 5%/tháng. Lời hứa: "Nam, mày biết đó, 1 tháng ba mẹ tao cho tao 5 triệu (chỗ này giống trần nợ công nè), mày cho tao vay 2 triệu, lãi 100k/tháng (5%), tháng sau ba mẹ tao đưa tiền tháng, tao trả ngay cho mày". Nam nghe hợp lý, ký giấy nợ cho vay 2 triệu.
- Sang tháng sau, vẫn chi tiêu vượt quá thu, lại thâm thêm 1 triệu (3 bạn gái chi nhiều, mà không bỏ cô nào được). Nhưng lại tới hẹn trả nợ cho thằng Nam. Bây giờ kiếm đâu ra 2.100k (2 triệu 100k VND) trả nó bây giờ. Mình thuộc loại nhanh trí, chạy qua chỗ thằng bạn Hiệp (thằng này nhà có điều kiện y chang mình, nhưng không đẹp trai bằng nên ít chi tiêu). Mình vay của nó hứa hẹn cũng y chang: "Hiệp, mày biết đó, 1 tháng ba mẹ tao cho tao 5 triệu, mày cho tao vay 3.100k (3 triệu 100k VND), lãi 400k/tháng (~13%), tháng sau ba mẹ tao đưa tiền tháng, tao trả ngay cho mày". Hiệp nghe lãi quá cao, tiền rủng rỉnh không làm gì, ngu gì không cho vay. Vậy là mình ký giấy nợ thằng bạn Hiệp, mượn 3.500k, trả thằng Nam 2.100k, trả chỗ căn tin 1.000k thiếu, còn dư 400k, để dành đó trả thằng Hiệp tháng sau.
- Tháng sau, chi tiêu tiết kiệm, không thâm hụt, vừa đúng 5 triệu. Nhưng tới hẹn trả cho thằng Hiệp 3.500k. Mình chạy qua chỗ thằng bạn tên Long, thằng này ba làm giám đốc ngân hàng nên tiền rủng rỉnh, được cái mình hay chỉ bài cho nó trong lớp. Nên nó sẵn lòng cho mình mượn 3.500k, nhưng lấy lãi suất tượng trưng 200k thôi, do nghe thằng Hiệp nó kể mình uy tín.
- Bây giờ muốn dứt nợ chỉ có nước thắt lưng buộc bụng, bỏ bớt 2 cô bạn gái gì đó, chi tiêu tháng sau khoảng 1.700k, thì may ra mới có khả năng dư ra 3.700k trả cho thằng Long. Mà mình kiểu thương người, bỏ gì bỏ, không bỏ gái được. Cô nào cũng không chịu bỏ mình (mình dẫn đi ăn hoài mà). Vậy giờ chỉ có nước về kêu ba mẹ nâng chi tiêu 1 tháng lên 10 triệu thì may ra mới không phải lo mỗi tháng cứ đi chạy chỗ này chỗ kiêu vay.
- Ba thì dễ dãi, thấy con trai học hành giỏi, gái gú chỉ có 3 đứa chứ mấy (hồi xưa cũng mê gái). Duyệt cho 10 triệu 1 tháng. Chỗ này ba giống thượng viện do đảng Dân chủ nắm đó anh em (chung phe). Mẹ thì khó khăn hơn, nói đi học cần gì chi lắm thế. Nâng lên thì cùng lắm 7 triệu thôi. Chỗ này mẹ giống đảng Cộng hoà, muốn hạn chế chi tiêu linh tinh để lo lắn trong nhà. Mình thì cũng không vừa gì. Bây giờ mẹ cho con không để con biết, không cho thì con nghỉ học. Mẹ chỗ này cũng hơi đắn đo. Nó nghỉ học, mình xấu mặt với bà con, bạn bè, đá nó ra đường thì không được, cho nó ở nhà nó chơi game đóng tiền điện, mua đồ ăn cho nó coi bộ còn tốn hơn 10 triệu 1 tháng. Thôi giờ nâng cho nó lên 8 triệu gì đó, mà thòng thêm điều kiện bắt đó bây giờ học phải top 3 gì đó. Coi bộ cũng được. Mình và mẹ thương lượng, cãi qua cãi lại, từ top 3 xuống top 5, 8 triệu lên 9 triệu. Drama thế là giải quyết. Chi tiêu hàng tháng được nâng lên 9 triệu từ 5 triệu, chỉ có cái là bây giờ từ top 10 lên top 5. Chỗ này giống chính phủ Mỹ đó anh em, cãi qua cãi lại cho vui rồi trần nợ công cũng thông qua thôi.
Chừng nào Mỹ hết nợ?
Trả lời ngắn gọn thì là không bao giờ hết nợ. Tại vì lúc nào Mỹ cũng chi nhiều hơn thu. Anh em nhìn tấm hình bên dưới (lấy từ US Debt clock). Anh em thấy hiện tại, nợ của Mỹ là hơn $31 nghìn tỷ USD. Nghe có vẻ không quá cao so với GDP hơn $23 nghìn tỷ USD của Mỹ. Nhưng cái đó là nếu anh em đánh thuế 100% thì Mỹ làm ra $23 nghìn tỷ, dùng nó trả nợ, thì vẫn còn thiếu khoảng $8 nghìn tỷ USD.Quảng cáo
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2023/05/6418838_image.png)
Nhưng cái con số quan trọng nhất, nói lên Mỹ không bao giờ trả hết nợ được đó là chỗ 'US unfunded liability', con số này là hơn $187 nghìn tỷ USD. Unfunded liability có thể hiểu là trách nhiệm phải chi trả của chính phủ Mỹ ví dụ (Social security, Medicare, Medicaid), nhưng những khoản chi này mặc dù đã được duyệt, nhưng thực tế là chưa có một số tiền được cụ thể được bỏ riêng ra chỉ để dành cho những khoản nay (nên gọi là unfunded).
Và mình nói thiệt, Mỹ cũng không muốn hết nợ. Không chỉ Mỹ mà đa phần chính phủ các nước trên thế giới đều không muốn hết nợ. Không muốn hết nợ chứ không phải là họ muốn vỡ nợ nhé. Vì vỡ nợ đi vay lãi suất sẽ cao hơn. Chính phủ Mỹ không muốn trả hết nợ vì cơ bản là họ có khả năng in tiền để trả nợ (ông Greenspan nói bên trên anh em còn nhớ không), nên cứ đi vay nợ cũ trả nợ mới, thế thôi. Cụ thể thì ngân hàng trung ương Mỹ (FED) in tiền, mua trái phiếu chính phủ và các loại tài sản khác. Như video bên dưới anh em có thể thấy ông Jereme Powel, thống đốc của FED nói là họ cá khả năng in tiền để bơm vào thị trường, mua các trái phiếu chính phủ Mỹ. Ổng nói họ là ngân hàng trung ương nên họ khả năng làm chuyện đó. In tiền giấy cũng có, nhưng thời đại kỹ thuật số nên 'print digitally', kiểu như trong tài khoản ngân hàng, số dư chính phủ Mỹ ví dụ là 0, bây giờ thành $1000 tỷ USD.
Dựa trên những con số trên và thực tế, anh em có thể thấy, rốt cuộc ngân hàng trung ương Mỹ (FED) sẽ là chủ nợ lớn nhất của chính phủ Mỹ. Hình bên dưới cho anh em thấy nợ của chính phủ liên bang do FED làm chủ nợ chỉ có tăng, hiện tại là gần $6 nghìn tỷ USD, gần 20% tổng nợ của Mỹ.
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2023/05/6418837_image.png)
Trường hợp xấu không thể nâng trần nợ công, chính phủ Mỹ vẫn còn cách khác. In 1 cái đồng bạch kim giá trị $1 nghìn tỷ USD, bỏ vào FED, lúc này FED sẽ gửi cho chính phủ Mỹ $1 nghìn tỷ USD để chi tiêu. Ghê thật anh em hen, chính phủ Mỹ đủ trò. Hậu quả là mấy nước khác sử dụng đồng USD hay nắm giữ tài sản là trái phiếu chính phủ Mỹ.
Quảng cáo
Ảnh hưởng gì tới Việt Nam và các nước khác?
Nhiều anh em chắc sẽ nói: "Nợ công Mỹ đâu có liên quan gì tới Việt Nam, hơi đâu mà lo". Chỗ này không đúng nhé anh em, quan hệ rất mật thiết là đằng khác. Con số từ chính phủ Mỹ cho thấy hiện tại, Mỹ đang nợ Việt Nam khoảng $36.3 tỷ USD, anh em gián tiếp là chủ nợ của Mỹ. Rồi mỗi lần ngân hàng trung ương Mỹ in tiền mua nợ của chính phủ Mỹ, lại một lượng tiền mới đi vào thị trường, không ít thì nhiều nó sẽ đi về Việt Nam qua thương mại (Việt Nam thặng dư thương mại so với Mỹ nhé anh em). Nên gần như tiền USD những người đang nắm giữ ở Việt Nam nói riêng và cả thế giới nói chung bị mất giá, do nợ của Mỹ và cách FED in tiền mua nợ.![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2023/05/6418839_image.png)
Trái phiếu chính phủ Mỹ (treasury bonds, notes, bills) là trách nhiệm chi trả (liability) của chính phủ Mỹ, nhưng nó là tài sản (assets) của một số tổ chức và các nước. Nên chính phủ Mỹ mà vỡ nợ, thì những cái trái phiếu này sẽ mất giá kinh khủng, giá trị tài sản của các nước nắm giữ thông qua trái phiếu Mỹ vì vậy cũng giảm theo. Nên nước Mỹ mà vỡ nợ thì hậu quả rất ghê gớm anh em à.
Bài dài quá rồi, hy vọng anh em nắm được một số thông tin hữu ích liên quan tới tình hình nợ công của Mỹ. Kỳ tới mình sẽ viết về Nhật Bản cho anh em đọc nhé.
Mình có 1 câu hỏi: Anh em nghĩ mình làm video thì anh em có dễ theo dõi hơn không? Mình định làm 1 kênh Youtube nói về những kiến thức phổ thông như vậy, và tình hình thế giới xung quanh, các vấn đề liên quan tới tiền. Viết thì dài quá, làm video có vẻ nhanh hơn. Anh em có góp ý gì nếu mình làm kênh Youtube thì nói mình nhé. Xin cảm ơn anh em.
Tài liệu tham khảo: hình [2-3], hình [4], hình [5], hình [6], hình [7].
CHUYÊN MỤC NGHỆ THUẬT LÀM GIÀU BỀN VỮNG
Khóa học Machine Learning cơ bản- Khoa học dữ liệu - AI 
==***==
Khoá học Quản trị Chiến lược Dành cho Lãnh đạo Doanh nghiệp
==***==
Nơi hội tụ Tinh Hoa Tri Thức - Khơi nguồn Sáng tạo
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
---
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên ZALO!
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên Facebook!
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP 
Khóa học Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán 
Khóa học hướng dẫn về Moodle chuyên nghiệp và hay Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp tốt nhất hiện nay. 
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp 
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu 
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ 
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi 
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel 
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao 
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!
Khóa học "Thiết kế bài giảng điện tử", Video, hoạt hình kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio 
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP 
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍 
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng 
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình TUYỆT VỜI
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử 
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học 
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công 
==***== Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột 
Cập nhật công nghệ từ Youtube tại link: congnghe.hocviendaotao.com
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!
kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA
Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình TUYỆT VỜI
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công
==***==
Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Nguồn: Tinh Tế
Topics: Công nghệ mới
