Nói thêm về nợ công của Mỹ. Tại sao kế hoạch hàng hoá Made in USA đi ra thế giới không thực tế?

Lần trước mình có viết 1 bài về nợ công của chính phủ Mỹ Trần nợ công (debt ceiling) của Mỹ là gì? Mỹ có thể vỡ nợ hay hết tiền không? Mình bất ngờ và vui vì sự quan tâm và đánh giá của anh em. Hơn 100 đánh giá và gần 5 sao. Chân thành cảm ơn anh em. Hôm nay, mình viết tiếp 1 bài liên quan tới nợ công của Mỹ.

Cũng như nhiều anh em trên Tinh Tế, mình cũng rất thích xài hàng Mỹ (Made in USA), đặc biệt là các hàng công nghệ. Trong khẩu hiệu tranh cử của ông cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump: "Make America Great Again" và ông Tổng thống đương nhiệm Joe Biden: "Build Back Better" đều có mục tiêu là mong muốn gia tăng sản xuất tại Mỹ, mặc dù cách tiếp cận của cả hai khác nhau (cụ thể sẽ không bàn). Nhưng anh em có bao giờ thắc mắc là mặc dù cả hai vị tổng thống của nước Mỹ, và các ứng viên tổng thống Mỹ đều có mục tiêu đó, nhưng hàng hóa Made in USA không thể phủ khắp thế giới như hàng hóa Made in China không?

Bài viết hôm nay mình sẽ giúp anh em trả lời câu hỏi đó. Không phải thuyết âm mưu gì đâu, vì nếu anh em xâu chuỗi cách mà nền kinh tế vận hàng thì sẽ hiểu thôi. Cùng mình tìm hiểu thử nhé.

À, trước khi đi vào bài viết thì mình muốn thông tin với anh em một chút là ông Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký thành luật để hoãn trần nợ công của Mỹ. Về nội dung thì dài, không cần bàn tới, nhưng có thể tóm tắt là việc Mỹ vỡ nợ như bữa giờ báo chí bàn tán là không có. Như mình có viết trong bài trước, Mỹ không vỡ nợ được. Nhhưng nói về vỡ nợ (default), nó có hai kiểu vỡ nợ:

• Hard default: kiểu này là hiểu theo đúng nghĩa đen là vỡ nợ, mất khả năng chi trả. Cái này là cái bữa giờ báo chí bàn đó anh em. Nếu không nâng trần nợ công, Mỹ không thể đi vay thông qua việc phát hành các trái phiếu mới để trả nợ cũ, thì Mỹ chính thức bị vỡ nợ hay là hard default.
• Soft default: kiểu này là kiểu mà chính phủ Mỹ và các tỷ phú Mỹ đang xài. Vay nợ mới trả nợ cũ. Tại sao làm vậy? Vì giá trị của khoản nợ cũ bị mất giá trị theo thời gian do lạm phát, do việc in tiền của ngân hàng trung ương Mỹ (FED). Bài viết trước mình có video ông cựu thống đốc FED - Alan Greenspan phát biểu là Mỹ không thể vỡ nợ do họ có thể in thêm tiền để trả nợ đó.

Để hiểu tại sao hàng hoá Made in USA đi ra thế giới không thực tế, có vài kiến thức căn bản anh em nên hiểu qua.

Thặng dư và thâm hụt thương mại

Khi hai nước giao thương với nhau, xuất khẩu hàng hoá cho nhau, và nhập khẩu hàng hoá qua lại, thì đai đa số là sẽ có một nước có thặng dư (trade surplus) thương mại và nước còn lại sẽ có thâm hụt (trade deficit) thương mại. Ví dụ, con số thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc trong năm 2022 của United States Census Burea [1]

• Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc: khoảng $154 tỷ USD
• Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc: khoảng $537 tỷ USD
• Mỹ bị thâm hụt $383 tỷ USD, Trung Quốc chiều ngược lại thặng dư $383 tỷ USD

Trái phiếu chính phủ Mỹ

Trái phiếu Mỹ là khoản vay của chính phủ Mỹ với nhà đầu tư. Vài thông tin đi kèm với trái phiếu chính phủ Mỹ, hình ví dụ bên dưới [2]:

• Thời gian đáo hạn (Maturity): 10-30 năm cho Treasury bonds, 2-10 năm cho Treasury notes, và tối đa 1 năm Treasury bills.
• Giá trị (Par value hoặc Face value): cái này là giá trị của tờ trái phiếu. Ví dụ, tờ trái phiếu giá trị $1000 USD, thì khi đáo hạn anh em nhận về $1000.
• Lãi suất: lãi suất được xác định trên trái phiếu vào thời điểm được phát hành. Ví dụ như trong hình là lãi suất hàng năm là 2%, trong 10 năm. Có nghĩa, người sỡ hữu tờ trái phiếu nhận tiền lãi hàng năm là $20 (2% của giá trị tờ trái phiếu $1000). Mỗi sáu tháng (semi annual) nhận $10, trong vòng 10 năm.

Tưởng chừng như vậy là hết với trái phiếu? Không đơn giản vậy anh em. Trái phiếu, không chỉ riêng của chính phủ Mỹ, mà của chính phủ các nước khác, bao gồm Việt Nam, về cơ bản có thể giao dịch mua bán trước ngày hết hạn. Giá trị thị trường của tờ trái phiếu sẽ thay đổi, tăng hoặc giảm so với giá trị (face value) trong suốt khoản thời gian trước khi đáo hạn. Khi này, lại sinh ra thêm một từ là 'lợi suất' hay 'yield'.

Ví dụ: như tờ trái phiếu giá trị $1000 bên trên có lãi suất là 2%, hay coupon rate là 2% ($20 mỗi năm). Nhưng khi giao dịch trên thị trường, nó chỉ có giá là $800 (ví dụ thôi nha), người sỡ hữu tờ trái phiếu giá trị $1000 này, có thể nhận tiền lãi $20 mỗi năm, trong khi chỉ phải trả $800. Vậy là lợi suất (yield) là: $20/$800 = 2.5%.

Quảng cáo

Cái lợi suất của một loại trái phiếu được giao dịch trên thị trường mới là thứ quan trọng nhé anh em, vì nó còn ảnh hưởng đến cái lãi suất của các trái phiếu sắp được phát hành từ chính phủ. Thông thường chính phủ các nước sẽ phát hành các trái phiếu mới phải có lãi suất hấp dẫn so với cái lợi suất của trái phiếu đang được giao dịch trên thị trường thì mới thu hút được người mua.

Đối với trái phiếu, thì giá và lợi suất có quan hệ tỷ lệ nghịch (hình dưới [3]). Khi giá tăng, thì lợi suất giảm, khi giá giảm thì lợi suất tăng. Như ví dụ mình nêu trên đó. Giá giảm từ $1000 xuống $800 thì lợi suất tăng.

Sự liên quan của trái phiếu chính phủ Mỹ và tiêu dùng

Như anh em biết, chi tiêu thường bị ảnh hưởng bởi lãi suất. Khi lãi suất thấp thì chi tiêu tăng, và ngược lại, lãi suất tăng ảnh hưởng tới các khoản vay, từ vay mua nhà, mua xe, vay để kinh doanh, vay tiêu dùng, và từ đó ảnh hưởng tới mức chi tiêu.


Thông thường các lãi suất phía trên thường bị ảnh hưởng bởi lợi suất của tờ trái phiếu 10 năm (dài hạn) phát hành bởi chính phủ Mỹ. Khi lợi suất của tờ trái phiếu 10 năm này thấp, thì lãi suất nêu trên thấp, kích thích tiêu dùng, kinh doanh, số việc làm tăng lên. Khi lợi suất của tờ trái phiếu 10 năm này cao (ví dụ do lạm phát), sẽ dẫn đến các lãi suất nêu trên cao theo, kéo theo tiêu dùng, kinh doanh giảm, số việc làm giảm, thất nghiệp tăng.

Thặng dư thương mại của các nước và tại sao các nước thích làm chủ nợ của Mỹ

Theo anh em thì khi các nước có thặng dư thương mại với Mỹ như Nhật, Anh, EU, Việt Nam, Trung Quốc, có dư USD Mỹ thì thường họ sẽ làm gì? Bán USD mua lấy Yên Nhật (Yen - ¥), Bảng Anh (GBP - £), Euro (EUR - €), hay Việt Nam đồng (VND – đ), Nhân dân tệ (CNY - ¥)?

Quảng cáo

Không có, một phần tiền trong thặng dư thương mại sẽ dùng để mua lấy tài sản ở Mỹ, như bất động sản, hoặc an toàn nhất là trái phiếu chính phủ Mỹ. Tại sao lại mua trái phiếu chính phủ Mỹ làm chủ nợ của Mỹ làm gì?

Vì khi nhà đầu tư nước ngoài dùng tiền từ thặng dư thương mại mua trái phiếu chính phủ Mỹ, sẽ làm tăng giá trái phiếu, dẫn đến lợi suất của trái phiếu giảm (hình bên trên đó anh em). Lợi suất trái phiếu thấp, kích thích tiêu dùng, người Mỹ lại tiếp tục mua hàng từ các nước khác, thặng dư thương mại lại tăng lên.

Giả sử tiền trong thặng dư thương mại ví dụ của Nhật dùng để mua chính ngoại tệ của nước họ là Yên Nhật, khi đó giá trị đồng Yên Nhật tăng, xuất khẩu hàng hóa của Nhật sẽ kém hấp dẫn.

Vậy đó anh em. Một trong những nguyên nhân các nước thích làm chủ nợ của Mỹ là để kích thích tiêu dùng của người dân Mỹ thông qua việc kiềm cái lợi suất của trái phiếu chính phủ Mỹ, một cách gián tiếp làm giảm lãi suất cho vay, và kinh doanh.

Tại sao hàng hóa Made in USA đi ra thế giới không thực tế?

Tới đây chắc anh em đã nắm được sự vận hành của đồng tiền, sự liên quan của lợi suất của tờ trái phiếu chính phủ Mỹ lên các loại lãi suất khác. Vậy mình sẽ giải thích cho anh em tiếp tại sao nước Mỹ mặc dù có khả năng nhưng lại không sản xuất hàng hóa Made in USA đi ra thế giới như hàng hóa Made in China.


Cho mình xin nhắc lại từ bài viết trước: Trần nợ công (debt ceiling) của Mỹ là gì? Mỹ có thể vỡ nợ hay hết tiền không? thì nợ công của chính phủ Mỹ sẽ chỉ có tiếp tục tăng lên do chi tiêu bao giờ cũng nhiều hơn thu vào. Nên lúc nào chính phủ Mỹ cũng cần phải đi mượn nợ thông qua phát hành trái phiếu.

Vậy nếu hàng hóa Mỹ đi ra thế giới, thì Mỹ sẽ trở thành nước thặng dư thương mại với những nước khác. Khi đó những nước bị thâm hụt thương mại với Mỹ lấy đâu ra USD để mua trái phiếu hay nói cách khác là cho chính phủ Mỹ mượn nợ.

Thêm một nguyên nhân nữa là lạm phát. Như anh em thấy hình bên dưới [4] là biểu đồ lượng cung tiền M2 của Mỹ (bao gồm tiền mặt, tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi ngắn hạn, quỹ tiền thị trường, và các loại tiền gửi thời gian khác). Nó liên tục tăng theo thời gian. Khi tiền trong nền kinh tế tăng thì lạm phát tăng, lãi suất đi vay tăng. Lãi suất đi vay này tăng cho cả người tiêu dùng, kinh doanh và cả chính phủ Mỹ luôn nhé anh em (xem lại mục Trái phiếu chính phủ Mỹ bên trên). Lãi suất đi vay cao là gánh nặng đối với cá nhân, hộ kinh doanh và cả chính phủ Mỹ.



Cho nên, cách mà nước Mỹ dùng và được định nghĩa ở chỗ này là xuất khẩu lạm phát. Tiền trong nền kinh tế ở Mỹ tăng do FED in tiền, dùng để nhập khẩu hàng hóa của các nước khác, các nước khác thặng dư thương mại, mua trái phiếu chính phủ Mỹ, lợi suất trái phiếu giảm, lãi suất đi vay giảm, kích thích tiêu dùng, kinh doanh. Chỗ này là 1 cái vòng lặp, mà người hưởng lợi nhiều nhất là chính phủ Mỹ. Chỗ này có thể gọi là 'Recycling Trade Surplus'. Thặng dư thương mại của các nước với Mỹ, rồi lại dùng để mua trái phiếu chính phủ Mỹ.

Đây là lý do vì sao mặc dù nước Mỹ có khả năng sản xuất hàng hóa đa dạng, tốt, và nhiều, nhưng họ lại không sản xuất hàng hóa đi ra khắp thế giới như hàng hóa sản xuất ở Trung Quốc. Thặng dư thương mại ít, thì ít 'Recycling Trade Surplus'. Ít 'Recycling Trade Surplus' thì lượng USD mới đi vào nền kinh tế Mỹ sẽ ở trong nước Mỹ, dẫn đến lạm phát, mà lạm phát thì lúc nào cũng xấu hết.

Ý kiến cá nhân

Cách mà nền kinh tế đang vận hành hiện tại, đưa lại cho Mỹ một vài đặc quyền, vì họ có khả năng xuất khẩu lạm phát do chi tiêu của chính phủ Mỹ sang các nước khác, và rồi những nước khác lại dùng tiền đó đi mua trái phiếu chính phủ Mỹ.


Có vẻ như các nước cũng đã thấy được sự không công bằng ở chỗ này, nên nợ nắm giữ bởi chính phủ các nước đang có xu hướng giảm. Như trong giai đoạn từ tháng 1/2022 tới 1/2023, nợ của Mỹ nắm giữ bởi chính phủ Nhật giảm từ 1299.9 tỷ USD xuống 1104.4 tỷ USD, Trung Quốc 1033.8 tỷ USD xuống 859.4 tỷ USD, Việt Nam giảm từ 42.3 tỷ USD xuống 36.3 tỷ USD [5].


Thêm một đặc quyền nữa là chính phủ Mỹ có thể đóng băng (freeze) các tài sản dưới dạng khoản vay (trái phiếu) của các nước dưới một số điều kiện. Có thể đây là nguyên nhân mà Nga gần như không còn nắm giữ khoản nợ nào của chính phủ Mỹ.

Nhà đầu tư huyền thoại của Mỹ Stanley Druckenmiller nói vấn đề nợ công của Mỹ tệ hại hơn những gì mọi người nghĩ [6]. Ông Druckenmiller nói nợ công của Mỹ như cơn sóng thần cách xa 10 dặm, trong khi hiện tại ai cũng chú tâm tới cái trần nợ công như vài con sóng cách đó 10 mét. Cụ thể mình viết trong bài viết trước, cái khoản 'nghĩa vụ chưa được bảo đảm kinh phí - unfunded liability' (hình dưới [7]) là gần 190 nghìn tỷ USD để chi cho các khoản: an sinh xã hội (social security), chăm sóc y tế cho người cao tuổi (medicare)).


Với cái khoản nghĩa vụ chưa được cấp kinh phí cao như vậy, nợ công của Mỹ sẽ tiếp tục tăng, trần nợ công sẽ tăng, và FED sẽ nhảy vào để mua nợ của chính phủ Mỹ. Chuyện xuất khẩu lạm phát sang nước khác là điều không thể tránh. Nên nếu các nước chỉ tập trung vào thị trường Mỹ là xuất khẩu chính sẽ có khả năng chịu hậu quả là nhìn các giá trị khoản nợ giảm giá trị theo thời gian thông qua soft default. Bài học ở đây mình nghĩ không chỉ riêng cho Việt Nam mà tất cả các nước là đa dạng các thị trường khi xuất khẩu, tái sử dụng tốt thặng dư thương mại, đa dạng các loại tiền tệ khi giao dịch thương mại để giảm thiểu rủi ro.

Do công việc hiện tại ở trong trường đại học bên UK hơi bận rộn mình vẫn chưa có thời gian làm kênh Youtube. Mong anh em thông cảm.

Tài liệu tham khảo: [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7].

CHUYÊN MỤC NGHỆ THUẬT LÀM GIÀU BỀN VỮNG

Nhấn vào đây để bắt đầu học

Khóa học Machine Learning cơ bản- Khoa học dữ liệu - AI

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Khoá học Quản trị Chiến lược Dành cho Lãnh đạo Doanh nghiệp

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Nơi hội tụ Tinh Hoa Tri Thức - Khơi nguồn Sáng tạo

Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com

Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com

--- 

Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên ZALO!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên Facebook!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa đào tạo Power BI phân tích báo cáo để bán hàng thành công

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học ​

KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học hướng dẫn về Moodle chuyên nghiệp và hay

Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp tốt nhất hiện nay.

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

KHÓA EXCEL CHUYÊN NGHIỆP

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng TableAU - Chìa khóa thành công!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học "Thiết kế bài giảng điện tử", Video, hoạt hình 

kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP

​​​​​

HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA

Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍

 KHÓA HỌC VIDEO- XÂY DỰNG PHẦN MỀM QUẢN LÝ BẰNG MICROSOFT ACCESS

GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng

Khóa hoc lập trình bằng Python tại đây

Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ

Để tham gia tất cả các bài học, Bạn nhấn vào đây 

Khóa học lập trình cho bé MSWLogo

Nhấn vào đây để bắt đầu học

Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình  TUYỆT VỜI

Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử

Khóa học vẽ tạo giao diện demo cho website

Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học 

Tham gia khóa học tại đây

Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột

Cập nhật công nghệ từ Youtube tại link: congnghe.hocviendaotao.com
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com

Nguồn: Tinh Tế

Share !