Bàn về tiêu đề bài viết "Những cây cầu hiện nay vốn không được ....."

Mod @NamAir có dịch một bài viết ở Theverge về việc cây cầu The Francis Scott Key Bridge bị tàu chở hàng đâm đổ sập
https://www.theverge.com/2024/3/29/24115805/bridge-ships-collapse-baltimore-key-collision-size

Bridges aren't ready for today's huge ships

Engineers aren't sure whether barriers would have helped.

theverge.com

Thành một bài trên trang tinhte với tiêu đề "Những cây cầu hiện nay vốn không được xây dựng để chịu được va chạm của tàu chở hàng".

Mình lướt đọc lướt qua, hoàn toàn đồng ý với những gì Mod truyền tải, từ tiêu đề cho đến nội dung (mình không xem bản gốc), nhưng lướt cmt thì thấy đến hơn 90% phản đối về việc đặt tiêu đề.

Đọc chi tiết bình luận, mình thấy phần lớn mọi người đều không đồng ý với tiêu đề như vậy, họ cho rằng đây là một cách dịch của nhà báo "không có chuyên môn", họ lập luận rằng cầu nào mà được thiết kế để tàu va chạm, họ dẫn bài gốc cười nhạo cách dịch của Mod, và nhiều bình luận lệch lạc khác.

Với tư cách là một người "có chuyên môn" ở vấn đề này 😁, mình thấy cũng có trách nhiệm để làm cho những bạn bình luận kia hiểu hơn, và cũng như đánh giá về cách dịch tiêu đề của Mod.

Trước tiên bàn luận: cầu có được thiết kế để chống va tàu thuyền hay không

Thời xa xưa, thời mà kinh tế còn khó khăn, tiền của xã hội không nhiều, cây cầu chỉ được xây dựng khi thật sự cần thiết để lưu thông, và do đó công trình cầu không có giải pháp để chống lại sự va chạm của thuyền bè.

Sau đó xã hội phát triển, tàu thuyền cũng nhiều, lưu thông cũng nhiều hơn, cầu cũng được xây dựng nhiều hơn, xảy ra va chạm của tàu thuyền làm hư hại nhiều cầu hơn, và người ta bắt đầu chú ý làm sao để bảo vệ cây cầu khỏi sự va chạm của thuyền bè, và từ đó thiết kế va xô tàu bè cho công trình cầu được đưa vào tiêu chuẩn thiết kế cầu. Để dễ hình dung mức thời điểm "xa xưa", hay "sau đó" thì mình nêu những mốc như thế này: cây cầu The Francis Scott Key bị sập ở trên được thiết kế và lưu thông năm 1977, nhưng mãi đến năm năm 1991, tiêu chuẩn thiết kế cầu ở Mỹ AASHTO mới đưa vào hướng dẫn thiết kế va chạm thuyền bè (Vessle Collision) cho cầu trên Highways (tuy nhiên chỉ giới hạn thiết kế va chạm cho tàu có tải trọng nhỏ hơn 1000 DWT ).

Vậy thiết kế va xô tàu thuyền cho cầu như thế nào:

Công trình cầu được cầu thành từ nhiều kết cấu, một cây cầu cơ bản, từ dưới lên trên gồm nhưng bộ phận sau: cọc, bệ móng, trụ, rồi bên trên là kết cấu để xe chạy, có thể là dầm cầu bê tông, giàn cầu thép, … Dù cho là kết cấu gì đi nữa, để tối ưu giảm chi phí vật liệu, giảm độ nặng dồn xuống bệ móng, phần kết cấu xe chạy chỉ chịu được lực thẳng đứng do phương tiện đè xuống, và chịu được lực ngang rất nhỏ bất khả kháng như gió thổi ngang lên cầu, gió thổi ngang lên xe đang chạy, lực ly tâm khi xe chạy trên cầu cong, … Cũng giống như cây thước dẹp, có 1 chiều chúng ta bẻ rất khó, còn 1 chiều bẻ lại rất dễ, kết cấu xe chạy cũng có nguyên lý kiểu như vậy.

Đây là ý mà nhiều bạn bình luận muốn nói, đúng là kết cấu này chỉ chịu được lực thẳng đứng thôi, hầu như không chịu được lực ngang. Nhưng tàu thuyền không bao giờ va được vào phần kết cấu này. Một chiếc tàu phải đảm bảo độ cao - tải trọng để được phép lưu hành trên khúc sông đó, một cây cầu phải đảm bảo độ cao (gọi là tĩnh không thông thuyền) để được phép thiết kế vượt qua khúc sông đó, nên hầu như không xảy ra tàu thuyền va vào phần kết cấu xe chạy, cũng giống như xe chạy dưới cầu vượt hầu như không bị mắc vào cây cầu vượt ở bên trên.

Tuy nhiên, tàu thuyền có thể va vào bệ trụ, khi tàu thuyền bị chệch hướng, cũng giống như những chiếc xe chạy lệch làn va vào nhau, thiết kế va xô tàu thuyền là xử lý ở khúc này: đảm bảo trụ cầu vẫn an toàn khi tàu thuyền va vào, hoặc là làm sao để tàu thuyền không va được vào.

1. Cho phép tàu thuyền va: Lực va xô tàu thuyền là một lực ngang cùng phương với dòng chảy, tác dụng có thể vào bệ móng, hoặc thân trụ tùy theo mực nước thiết kế va xô tàu thuyền, giải pháp là làm bệ móng to hơn, nhiều cọc hơn, trụ cầu bự hơn
2. Tránh không cho tàu thuyền va: Thiết kế thêm trụ ở thượng và hạ nguồn, chắn trước trụ cầu, che chắn cho trụ cầu, để dẫn hướng tàu thuyền hoặc để đỡ dùm cho trụ cầu khi có tàu thuyền va vào. Nếu đỡ dùm thì cũng phải thiết kế cái trụ này như bước 1.

Quảng cáo

Công trình cầu như vậy được gọi là cầu "có thiết kế chống va xô tàu thuyền".

Như vậy có thể khẳng định, công trình cầu, hay gọi ngắn gọn CẦU, tuy nhiệm vụ chính để xe chạy lên, vượt qua sông, nhưng nó hoàn toàn có khả năng chống được va xô tàu thuyền nếu được thiết kế chống va xô tàu thuyền. Không như nhiều bình luận nhắm vào việc "không có chuyên môn" để nói rằng tiêu đề dịch sai.

Tuy nhiên, tiêu đề dịch hơi chưa sát nghĩa ở 1 điểm khác, điểm này cũng nhỏ thôi.

Bài báo ở Theverge có tiêu đề là "Bridges aren't ready for today's huge ships", là nguyên văn câu nói của một GS xây dựng, có thể hiểu ý rằng: những cây cầu - bao gồm cả quá khứ lẫn hiện nay, đều không thể sẵn sàng để cho những con tàu khổng lồ ngày nay va chạm.
Đã được Mod @NamAir dịch thành "Những cây cầu hiện nay (dư chữ hiện nay chỗ này) vốn không được xây dựng để chịu được va chạm của tàu chở hàng (chiếu chữ hiện nay chỗ này)".

(Mod đặt nhầm chữ "hiện nay", lệch khoảng vài cm :D )

Ý nghĩa hơi khác 1 xíu, ý của bài gốc là tất cả mọi cây cầu, dù có quá khứ hay hiện nay đều không chịu được va chạm của tàu chở hàng hiện nay - với ngụ ý rằng những con tàu chở hàng hiện này có tải trọng rất to, một khi tàu đã va vào thì chắc chắn phải sụp đổ, không thể có lỗi ở thiết kế, một phát biểu hướng đến sự việc đang xảy ra.

Quảng cáo

Còn ý của tiêu đề VN: những cây cầu (thiết kế) hiện nay không chịu được va chạm của tàu chở hàng, thì lại chưa phù hợp với nội dung bài viết là đang nói về cây cầu đã được thiết kế ở quá khứ The Francis Scott Key Bridge bị một tàu chở hàng hiện nay đâm.

Mặc dù dịch chưa sát rạt, nhưng ý của tiêu đề Việt Nam nói chung là đúng đắn và rất hay, mình cũng không thể nào từ một đoạn tiếng Anh như vậy mà dịch ra được hay như thế. Nếu dựa vào những gì Mod đã làm rồi, cho mình edit, thì mình sẽ edit từ "Những cây cầu hiện nay vốn không được xây dựng để chịu được va chạm của tàu chở hàng" thành "Những cây cầu không được thiết kế để chịu được va chạm của tàu chở hàng hiện nay", nhưng thành thật mà nói, câu này nó không được hay khi vừa đọc qua, khó để làm tiêu đề được, vì nó không có yếu tố thời gian ở vế đầu, mình sẽ sửa thành "Tất cả mọi cây cầu đều không chịu được va chạm của những tàu chở hàng khổng lồ hiện nay".

Mặc dù vậy, mình tin là nếu có đổi tiêu đề lại như trên, thì những bình luận tiêu cực, nhắm vào việc dịch thuật, việc "chuyên môn" kia chắc chắn cũng sẽ nổ ra y chang vậy, vì mình nghĩ hầu như phần lớn những bạn đã bình luận như vậy thì chưa thể hiểu được những ý như mình nói ở trên. Nên trước khi các bạn nói người khác "không có chuyên môn" thì các bạn phải "chắc chắn" rằng mình có chuyên môn.

Khóa học Machine Learning cơ bản- Khoa học dữ liệu - AI

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Khoá học Quản trị Chiến lược Dành cho Lãnh đạo Doanh nghiệp

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Nơi hội tụ Tinh Hoa Tri Thức - Khơi nguồn Sáng tạo

Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com

Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com

--- 

Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên ZALO!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên Facebook!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa đào tạo Power BI phân tích báo cáo để bán hàng thành công

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học ​

KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học hướng dẫn về Moodle chuyên nghiệp và hay

Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp tốt nhất hiện nay.

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

KHÓA EXCEL CHUYÊN NGHIỆP

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng TableAU - Chìa khóa thành công!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học "Thiết kế bài giảng điện tử", Video, hoạt hình 

kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP

​​​​​

HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA

Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍

 KHÓA HỌC VIDEO- XÂY DỰNG PHẦN MỀM QUẢN LÝ BẰNG MICROSOFT ACCESS

GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng

Khóa hoc lập trình bằng Python tại đây

Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ

Để tham gia tất cả các bài học, Bạn nhấn vào đây 

Khóa học lập trình cho bé MSWLogo

Nhấn vào đây để bắt đầu học

Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình  TUYỆT VỜI

Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử

Khóa học vẽ tạo giao diện demo cho website

Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học 

Tham gia khóa học tại đây

Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột

Cập nhật công nghệ từ Youtube tại link: congnghe.hocviendaotao.com
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com

Nguồn: Tinh Tế

Share !