Hình ảnh những con chim sáo đá tập hợp thành đàn, bay uốn lượn trên bầu trời Rome mang lại vẻ đẹp kì vĩ, choáng ngợp của tự nhiên nhưng cũng đã khiến các nhà khoa học mất hàng thập kỷ để lý giải cơ chế hoạt động của chúng.
Nếu anh em có cơ hội nhìn lên bầu trời Châu Âu hay Bắc Mỹ tại một buổi chiều đông, rất có khả năng anh em sẽ gặp được một cảnh tượng đẹp đến nghẹt thở: hàng ngàn con sáo đá bay lượn thành từng cụm, xoay vòng, lượn sóng, biến hóa như một dải lụa sống động vẽ nên trên nền trời đang ngả màu hoàng hôn. Chúng không bay theo hàng ngũ thẳng tắp như vịt trời hay sếu, mà di chuyển như một sinh vật khổng lồ có thể thay đổi hình dạng liên tục, lúc tạo ra hình dạng như làn khói uốn lượn, khi như nét mực thư pháp.
Vũ điệu sáo đá chụp tại Piazza Venezia, Rome
Hiện tượng này được gọi là murmuration, ngắn gọn nhưng bao hàm cả một vũ khúc thiên nhiên phức tạp mà quyến rũ. Vũ điệu này không chỉ khiến người xem bị hút hồn mà còn khiến các nhà khoa học trăn trở hơn hàng thập kỷ khi làm sao hàng ngàn con chim có thể di chuyển một cách ăn ý đến như vậy. Điều đặc biệt là chúng không va vào nhau và biết được khi nào cần đổi hướng, khi nào cần dừng lại. Và tại sao, những chuyển động đó lại đẹp đến như vậy?
Vũ điệu kỳ ảo của bầy sáo đá: Khi thiên nhiên đồng bộ một cách hoàn hảo
Nếu anh em có cơ hội nhìn lên bầu trời Châu Âu hay Bắc Mỹ tại một buổi chiều đông, rất có khả năng anh em sẽ gặp được một cảnh tượng đẹp đến nghẹt thở: hàng ngàn con sáo đá bay lượn thành từng cụm, xoay vòng, lượn sóng, biến hóa như một dải lụa sống động vẽ nên trên nền trời đang ngả màu hoàng hôn. Chúng không bay theo hàng ngũ thẳng tắp như vịt trời hay sếu, mà di chuyển như một sinh vật khổng lồ có thể thay đổi hình dạng liên tục, lúc tạo ra hình dạng như làn khói uốn lượn, khi như nét mực thư pháp.
Vũ điệu sáo đá chụp tại Piazza Venezia, Rome
Hiện tượng này được gọi là murmuration, ngắn gọn nhưng bao hàm cả một vũ khúc thiên nhiên phức tạp mà quyến rũ. Vũ điệu này không chỉ khiến người xem bị hút hồn mà còn khiến các nhà khoa học trăn trở hơn hàng thập kỷ khi làm sao hàng ngàn con chim có thể di chuyển một cách ăn ý đến như vậy. Điều đặc biệt là chúng không va vào nhau và biết được khi nào cần đổi hướng, khi nào cần dừng lại. Và tại sao, những chuyển động đó lại đẹp đến như vậy?
Murmuration là gì và bí ẩn khoa học suốt nhiều thập kỷ
Murmuration thực tế thì không phải là hiện tượng mới. Hiện tượng này đã được quan sát và ghi chép từ lâu, tuy nhiên cách nó diễn ra vẫn là một ẩn số mà các nhà khoa học tìm cách lý giải. Từ xa xưa, nhiều người cho rằng đây là biểu hiện của một loại "trí tuệ tập thể" hay thậm chí là dấu hiệu của điềm báo nào đó. Đến năm 1931, nhà điểu học Edmund Selous đã ghi lại hiện tượng này trong một mô tả nổi tiếng với tên gọi là "sự điên loạn trên bầu trời". Trong ghi chép này, ông cho rằng cách giải thích duy nhất cho hiện tượng này là những con chim tham gia hoạt động đó có khả năng thần giao cách cảm. Ông tin rằng chúng "phải cùng suy nghĩ, cùng lúc", như thể sở hữu một bộ não chung thì mới có thể tạo thành hiện tượng đó.
Vũ điệu sáo đá chụp được ở miền Bắc Hà Lan
Lý thuyết này dù nghe hơi ảo, nhưng lại phản ảnh quan điểm phổ biến lúc bấy giờ là hành vi phức tạp chỉ có thể bắt nguồn từ những cơ chế tinh vi tương ứng. Nếu một đàn chim có thể bay một cách nhịp nhàng thì chúng cần phải có một con đầu đàn chỉ huy, hoặc một hệ thống tín hiệu phức tạp nào đó. Tuy nhiên, khi khoa học tiến bộ hơn, nhất là trong việc lập trình và mô phỏng máy tính, một góc nhìn mới bắt đầu hình thành: có thể những nguyên tắc tưởng như đơn giản lại là là thứ tạo nên vẻ đẹp tự nhiên này.
Những khám phá hiện đại: Đơn giản nhưng kỳ diệu
Từ những năm 1980, giới khoa học bắt đầu nghiên cứu sâu hơn để chứng minh rằng quan điểm của Edmun Selous hoặc góc nhìn về con chỉ huy, hệ thống tín hiệu phức tạp kể trên là sai. Họ đã tiến hành các mô phỏng máy tính cần thiết và nhận ra rằng chỉ với nguyên tắc đơn giản: bám theo hướng bay của những con chim hàng xóm gần nhất là các cá thể đã có thể tạo ra một hành vi tập thể cực kì phức tạp như vậy.
Bước ngoặt lớn đến vào năm 2005 khi hai nhà vật lý người Ý, Andrea Cavagna và Irene Giardina, ghi lại hình ảnh 3D của các bầy sáo đá ở Rome bằng hệ thống máy ảnh kép. Họ phát hiện rằng mỗi con sáo đá chỉ cần quan sát 7 con gần nhất, đúng 7 con không hơn, không kém, đồng thời áp dụng ba quy tắc cơ bản: cùng hướng bay, giữ khoảng cách vừa phải, và tránh va chạm. Trên thực tế, những con chim trong bầy có thể không biết những con khác, tuy nhiên chỉ cần tuân thủ các nguyên tắc này, cả bầy có thể chuyển động nhịp nhàng như một thực thể sống thống nhất.
Hay ở trạm metro Termini Station của Rome
Quảng cáo
Ngoài ra, khi khi một con thay đổi hướng bay, hiệu ứng đó lan truyền qua cả bầy mà không bị nhiễu hay lạc nhịp. Điểm này giống như anh em chơi trò chơi truyền tai và thông tin đi từ người đầu đến người cuối được bảo toàn nguyên vẹn, không phát sinh, không sai sót. Hiện tượng này còn được gọi là tương quan không phụ thuộc quy mô (scale-free correlation). Điều này giải thích tại sao dù có hàng ngàn con chim, bầy sáo đá vẫn có thể phản ứng gần như ngay lập tức với bất kỳ thay đổi nào từ bất kỳ thành viên nào trong nhóm.
Hơn nữa, các nhà nghiên cứu còn dùng robot hình đại bàng giả để tấn công các bầy chim và quan sát cách chúng né tránh. Từ đó, họ ghi nhận nhiều kiểu phản ứng khác nhau như việc bầy chim bung ra nhanh để né, hoặc tạo một lỗ trống ở giữa. Những dữ liệu quan trọng này giúp giải mã cách sáo đá phản ứng linh hoạt tùy vào tình huống. Bên cạnh đó, để theo dõi bầy chim lâu dài và chính xác hơn, nhóm nghiên cứu còn phát triển hệ thống máy quay có thể xoay chuyển linh hoạt, không bị giới hạn bởi khung hình tĩnh như trước.
Thách thức: Sáo đá đang dần biến mất
Hiện tại, dù nghiên cứu đã đạt được nhiều tiến bộ, một vấn đề đáng lo ngại mà họ phát hiện ra là bầy sáo đá ngày một hiếm đi. Chỉ riêng tại Rome, số lượng sáo đá đã giảm rõ rệt trong những năm gần đây, một phần vì chính quyền dùng đèn chớp và loa để xua đuổi chúng vì cho rằng chúng gây phiền toái. Xu hướng này không chỉ xảy ra ở Rome mà còn ở nhiều thành phố khác. Tại Anh, số lượng sáo đá đã giảm một nửa trong vòng 60 năm hay ở Đan Mạch, con số đó là 60%. Trên phạm vi toàn châu Âu và Bắc Mỹ, ước tính có tới 3,5 tỷ con chim đã biến mất trong vài thập kỷ qua do mất môi trường sống và các tác động từ con người. Điều này đặt ra thách thức trong việc bảo tồn chúng để đảm bảo vũ điệu này vẫn sẽ tồn tại. Ngoài ra, những đàn sáo đá hoà nhịp cũng đồng thời mang một thông điệp khác là đôi khi để tạo ra những điều kỳ diệu, thiên nhiên cần sự đồng bộ của một nhóm đủ đông. Điều này hoàn toàn đúng nếu nhìn nhiều hiện tượng khác của tự nhiên, từ sự kì vĩ của vũ trụ hay mạng lưới thần kinh của não người.
Nguồn: National Geographic
Khóa học Machine Learning cơ bản- Khoa học dữ liệu - AI 
==***==
Khoá học Quản trị Chiến lược Dành cho Lãnh đạo Doanh nghiệp
==***==
Nơi hội tụ Tinh Hoa Tri Thức - Khơi nguồn Sáng tạo
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
---
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên ZALO!
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên Facebook!
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP 
Khóa học Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán 
Khóa học hướng dẫn về Moodle chuyên nghiệp và hay Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp tốt nhất hiện nay. 
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp 
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu 
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ 
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi 
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel 
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao 
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!
Khóa học "Thiết kế bài giảng điện tử", Video, hoạt hình kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio 
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP 
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍 
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng 
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình TUYỆT VỜI
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử 
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học 
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công 
==***== Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột 
Cập nhật công nghệ từ Youtube tại link: congnghe.hocviendaotao.com
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!
kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA
Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình TUYỆT VỜI
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công
==***==
Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Nguồn: Tinh Tế
Topics: Công nghệ mới
