Bức xạ vũ trụ gây hại hay mang lại siêu năng lực cho con người?

Bầu trời đêm mà anh em nhìn thấy nhìn lấp lánh với những ngôi sao hay thiên hà xa xôi. Tuy nhiên, bên ngoài vùng sáng mắt thường có thể thấy ấy, vũ trụ mà chúng ta tồn tại còn ẩn chứa một hiện tượng rất mạnh mẽ: bức xạ vũ trụ. Đây là những hạt mang năng lượng cực cao, được tạo ra từ các sự kiện khủng khiếp như vụ nổ siêu tân tinh hay bùng phát mặt trời, không ngừng di chuyển với tốc độ gần bằng ánh sáng và bắn phá Trái Đất từ mọi hướng.

Trong mấy phim điện ảnh Hollywood, nhất là Fantastic Four mới đây, người ta hay vẽ ra viễn cảnh con người có được siêu năng lực sau khi tiếp xúc với bức xạ vũ trụ. Nhưng thực tế thì khác xa hoàn toàn: thay vì siêu năng lực, thứ mà con người nhận được từ bức xạ này là rủi ro sinh học.


Fantastic Four, siêu anh hùng có năng lực nhờ việc tiếp xúc với bức xạ vũ trụ. Nhưng liệu điều này có thực tế?

Bức xạ vũ trụ ảnh hưởng đến con người như thế nào?

Thật ra, trái đất không hoàn toàn trần trụi trước những luồng bức xạ vũ trụ nguy hiểm. Bầu khí quyển dày và từ trường của Trái Đất hoạt động như một lớp lá chắn tự nhiên, hấp thụ và chặn phần lớn bức xạ trước khi nó chạm tới bề mặt. Nhờ vậy, anh em chúng ta sống dưới mặt đất chỉ nhận khoảng 3 millisievert bức xạ mỗi năm — một con số tương đối thấp và an toàn. Nói về đơn vị millisievert (mSv) thì đó là thước đo đánh giá mức độ ảnh hưởng của phóng xạ tới cơ thể con người. Mức phơi nhiễm này là trung bình toàn cầu, nhưng có thể thay đổi tùy theo vị trí địa lý và điều kiện sống.

Tuy nhiên, độ cao cũng ảnh hưởng đến mức độ tiếp xúc của loài người. Càng lên cao, lớp khí quyển càng mỏng, khiến lượng bức xạ lọt qua nhiều hơn. Ví dụ, anh em nào sinh sống tại các thành phố như Sa Pa, Lào Cai hoặc Đà Lạt, Lâm Đồng với độ cao trên 1,500m sẽ nhận nhiều bức xạ hơn anh em sống ở các vùng ven biển như Nha Trang hoặc TP.HCM. Ngoài ra, hoạt động địa lý như băng qua vùng cực, nơi từ trường Trái Đất yếu hơn bình thường, cũng có thể khiến mức bức xạ tăng cao hơn một chút so với khu vực khác.


Các tia vũ trụ đến bề mặt Trái Đất đã được ghi lại bằng các vệt hơi mà chúng để lại trong các buồng bong bóng (Bubble Chamber). Hình này là một bản ghi từ Bubble Chamber được ghi nhận vào tháng 7 năm 1960.

Bên cạnh đó, việc đi máy bay cũng đưa chúng ta lên gần hơn với các hạt năng lượng cao này. Tuy một chuyến bay khứ hồi từ Việt Nam sang Mỹ chỉ mang lại lượng bức xạ tương đương một lần chụp X-quang ngực, nhưng đối với phi công, tiếp viên hay những người bay thường xuyên, tổng liều lượng tích lũy có thể để lại tác động đáng kể. Một nghiên cứu tại Harvard còn cho thấy phi hành đoàn có nguy cơ gặp vấn đề sức khỏe nghề nghiệp liên quan đến bức xạ cao hơn cả những người làm việc trong nhà máy hạt nhân. Dù vậy, do vẫn còn nằm trong từ trường và khí quyển Trái Đất, mức độ rủi ro này vẫn ở mức chấp nhận được. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy rằng tổ bay có tỷ lệ mắc một số loại ung thư cao hơn mức trung bình, và do vậy, nhiều hãng hàng không và tổ chức y tế đang cân nhắc đưa bức xạ vũ trụ vào danh sách yếu tố nguy cơ nghề nghiệp.


Khi các phi hành đoàn Apollo trở về từ Mặt Trăng, các nhà khoa học phát hiện những vết lõm nhỏ trên mũ bảo hiểm của họ do tác động của tia vũ trụ. Đây là ảnh phóng đại của một chiếc mũ bảo hiểm thử nghiệm bằng silicon.

Cuối cùng, mọi việc sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi loài người rời khỏi Trái Đất để bay vào vũ trụ. Tại quỹ đạo của Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), cách mặt đất khoảng 400km, các phi hành gia phải hứng chịu lượng bức xạ trong một tuần tương đương cả năm sống dưới mặt đất. Nếu đi xa hơn, như đến Mặt Trăng hay Sao Hỏa, mức độ tiếp xúc còn tăng vọt. Một ví dụ cụ thể là trên chuyến bay dài ngày, như hành trình tới Sao Hỏa, phi hành gia không còn được bảo vệ bởi từ trường Trái Đất, nên phải đối mặt với loại bức xạ gọi là bức xạ galactic, gồm các hạt năng lượng cao đến từ ngoài hệ mặt trời.

Dữ liệu từ tàu thám hiểm Curiosity cho thấy chỉ riêng chuyến đi tới Sao Hỏa và quay về có thể khiến một phi hành gia nhận hơn 0.66 sievert bức xạ, tương đương khoảng 660 lần chụp X-quang ngực. Và vì Sao Hỏa có khí quyển rất mỏng, lớp bảo vệ hầu như không có, khiến mức bức xạ trên bề mặt tăng thêm đáng kể. Một sứ mệnh 500 ngày tại đó có thể dẫn đến tổng liều khoảng 1 sievert — gấp 10 lần so với nhiệm vụ 6 tháng trên ISS. Đây là ngưỡng bắt đầu ghi nhận ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, bao gồm tổn thương ADN, gia tăng nguy cơ ung thư, đục thủy tinh thể và rối loạn thần kinh.

Và chính những rủi ro này đặt ra những thách thức rất lớn cho loài người trên hành trình chinh phục và định cư trên sao Hoả, một sứ mạng mà Elon Musk và NASA đang quyết tâm thực hiện.

Quảng cáo

Vậy làm sao để giảm thiểu rủi ro từ bức xạ vũ trụ, nhất là trong các chuyến đi dài?

Để bảo vệ các phi hành gia, các nhà khoa học đang nghiên cứu các thiết kế tàu không gian sử dụng nước, vật liệu giàu hydro hoặc thậm chí là đất đá từ hành tinh nơi hạ cánh làm lớp chắn. Ví dụ như khi đặt chân lên Sao Hỏa, loài người có thể xây các căn cứ ngầm dưới đất, sử dụng chính lớp đất của hành tinh này làm tường chắn tự nhiên. Đây là một giải pháp vừa hiệu quả, vừa ít tốn năng lượng. Ngoài ra, một số thiết kế tàu hoặc trạm vũ trụ còn cân nhắc dùng các module chức năng như kho chứa nước hoặc thực phẩm làm lớp bảo vệ xung quanh khu vực ngủ nghỉ của phi hành gia.


Phantom Torsos, là mô hình giải phẫu được chế tạo với hàng trăm thiết bị theo dõi bức xạ, cho phép các nhà khoa học tính toán lượng bức xạ xuyên qua các cơ quan nội tạng trong quá trình du hành vũ trụ.

Bên cạnh đó, tác động bức xạ vũ trụ không thể hiện ngay lập tức mà là quá trình tích lũy. Vì vậy, các cơ quan hàng không vũ trụ đã đặt ra giới hạn liều bức xạ tối đa trong suốt sự nghiệp của mỗi phi hành gia. Điều này nhằm đảm bảo họ không vượt ngưỡng gây nguy hiểm về lâu dài cho sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ ung thư, tổn thương mô não và suy giảm khả năng sinh sản. Tùy theo quốc gia, giới hạn này có thể được điều chỉnh theo giới tính, tuổi tác và tiền sử bệnh lý của từng phi hành gia.


Dù bộ đồ du hành vũ trụ có thể bảo vệ con người khỏi tia vũ trụ, nhưng việc lựa chọn thời điểm thực hiện các hoạt động ngoài tàu vũ trụ trong giai đoạn hoạt động năng lượng mặt trời yếu là biện pháp bảo vệ tốt nhất.

Ngoài ra, ngành y học không gian cũng đang nghiên cứu các loại thuốc có thể giảm thiểu tác hại sinh học của bức xạ, biến đây thành lĩnh vực nghiên cứu đa ngành có sự góp mặt của bác sĩ, kỹ sư, nhà vật lý và cả các nhà tâm lý học. Các nhà khoa học còn xem xét đến việc sử dụng gene therapy hoặc các chất chống oxy hóa mạnh để giảm thiểu sự tổn thương ADN trong bối cảnh dài hạn.

Quảng cáo

Rõ ràng bức xạ vũ trụ là một thách thức lớn đối với hành trình khám phá không gian của nhân loại. Dù vẫn còn nhiều điều chưa rõ về cách các hạt năng lượng cao này ảnh hưởng đến cơ thể người, nhưng một điều chắc chắn là: anh em sẽ không có siêu năng lực sau khi tiếp xúc với chúng. Thay vào đó, nếu không được bảo vệ đúng cách, bạn sẽ có nguy cơ cao gặp những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Nguồn: National Geographic

Khóa học Machine Learning cơ bản- Khoa học dữ liệu - AI

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Khoá học Quản trị Chiến lược Dành cho Lãnh đạo Doanh nghiệp

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Nơi hội tụ Tinh Hoa Tri Thức - Khơi nguồn Sáng tạo

Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com

Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com

--- 

Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên ZALO!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên Facebook!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa đào tạo Power BI phân tích báo cáo để bán hàng thành công

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học ​

KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học hướng dẫn về Moodle chuyên nghiệp và hay

Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp tốt nhất hiện nay.

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

KHÓA EXCEL CHUYÊN NGHIỆP

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng TableAU - Chìa khóa thành công!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học "Thiết kế bài giảng điện tử", Video, hoạt hình 

kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP

​​​​​

HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA

Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍

 KHÓA HỌC VIDEO- XÂY DỰNG PHẦN MỀM QUẢN LÝ BẰNG MICROSOFT ACCESS

GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng

Khóa hoc lập trình bằng Python tại đây

Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ

Để tham gia tất cả các bài học, Bạn nhấn vào đây 

Khóa học lập trình cho bé MSWLogo

Nhấn vào đây để bắt đầu học

Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình  TUYỆT VỜI

Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử

Khóa học vẽ tạo giao diện demo cho website

Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học 

Tham gia khóa học tại đây

Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công

Nhấn vào đây để bắt đầu khóa học

==***==

Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột

Cập nhật công nghệ từ Youtube tại link: congnghe.hocviendaotao.com
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com

Nguồn: Tinh Tế

Share !