
"Cướp biển Caribbean" đã lấy đi cục đồng tiêu chuẩn 1 kg mà Pháp gởi cho Hoa Kỳ và thế là Hoa Kỳ đã không chuyển sang dùng hệ Metric theo đề xuất của ngoại trưởng Mỹ khi đó là Thomas Jefferson. Tuy nhiên đây chỉ là một lý do, có nhiều nguyên nhân khiến nước Mỹ dùng hệ đo lường riêng.
Bởi lẽ sau chuyến đi bất thành của Dombey vào năm 1793, Pháp cũng đã cử một sứ giả thứ 2 đến Hoa Kỳ để thúc đẩy dùng hệ Metric nhưng lúc này nước Mỹ đã có một ngoại trưởng khác là Edmund Randolph (ngoại trưởng thứ 2 của Hoa Kỳ, nhiệm kỳ 1794 - 1795) và ông không mấy quan tâm đến việc thay đổi hệ thống đo lường.
Keith Martin tại thư viện nghiên cứu thuộc Viện các tiêu chuẩn và công nghệ quốc gia (NIST) cho biết Hoa Kỳ đã đứng trước nhiều cơ hội để chuyển sang hệ Metric. Bằng chứng là một văn bản được lưu trữ tại NIST vào năm 1866 cho biết: "Quốc hội đã cho phép sử dụng hệ đo lường Metric ở Hoa Kỳ và cung cấp cho mỗi bang một bộ thiết bị đo khối lượng và kích thước tiêu chuẩn." Hay vào năm 1875, Hoa Kỳ đã ký công ước du Metre nhằm thành lập một cơ quan quốc tế để duy trì các tiêu chuẩn Metric. Thậm chí đạo luật chuyển đổi đơn vị Metric năm 1975 còn tuyên bố rằng đây là một chính sách của Mỹ nhằm "chỉ định hệ Metric là hệ thống đo lường khối lượng và kích thước khuyên dùng trong hoạt động thương mại và giao dịch của Hoa Kỳ." Đạo luật này về sau đã được sửa đổi nhiều lần vào các năm 1988, 1996 và 2004 nhằm thúc đẩy việc sử dụng thường xuyên hơn hệ Metric nhưng đến nay … Hoa Kỳ vẫn dùng hệ đo lường riêng.
Đây là một câu chuyện liên hệ với chủ nghĩa thực dân, cuộc cách mạng công nghiệp và chủ nghĩa cá nhân của Mỹ. Nói về chủ nghĩa thực dân, không khó để hình dung tại sao Việt Nam lại sử dụng hệ Metric bởi đơn giản chúng ta từng bị đô hộ bởi Pháp và người Pháp tạo ra hệ Metric. Tương tự, "nước Anh có tác động rất lớn tại Bắc Mỹ và bản thân Canada và Hoa Kỳ cũng nghiêng về hệ đo lường Imperial" - theo giải thích của phó giáo sư kinh tế tại đại học Toronto - Harry Krashinsky.
Hoa Kỳ có nhiều cơ hội chuyển hệ đo lường
Bởi lẽ sau chuyến đi bất thành của Dombey vào năm 1793, Pháp cũng đã cử một sứ giả thứ 2 đến Hoa Kỳ để thúc đẩy dùng hệ Metric nhưng lúc này nước Mỹ đã có một ngoại trưởng khác là Edmund Randolph (ngoại trưởng thứ 2 của Hoa Kỳ, nhiệm kỳ 1794 - 1795) và ông không mấy quan tâm đến việc thay đổi hệ thống đo lường.
Keith Martin tại thư viện nghiên cứu thuộc Viện các tiêu chuẩn và công nghệ quốc gia (NIST) cho biết Hoa Kỳ đã đứng trước nhiều cơ hội để chuyển sang hệ Metric. Bằng chứng là một văn bản được lưu trữ tại NIST vào năm 1866 cho biết: "Quốc hội đã cho phép sử dụng hệ đo lường Metric ở Hoa Kỳ và cung cấp cho mỗi bang một bộ thiết bị đo khối lượng và kích thước tiêu chuẩn." Hay vào năm 1875, Hoa Kỳ đã ký công ước du Metre nhằm thành lập một cơ quan quốc tế để duy trì các tiêu chuẩn Metric. Thậm chí đạo luật chuyển đổi đơn vị Metric năm 1975 còn tuyên bố rằng đây là một chính sách của Mỹ nhằm "chỉ định hệ Metric là hệ thống đo lường khối lượng và kích thước khuyên dùng trong hoạt động thương mại và giao dịch của Hoa Kỳ." Đạo luật này về sau đã được sửa đổi nhiều lần vào các năm 1988, 1996 và 2004 nhằm thúc đẩy việc sử dụng thường xuyên hơn hệ Metric nhưng đến nay … Hoa Kỳ vẫn dùng hệ đo lường riêng.
Tại sao Hoa Kỳ không dùng hệ Metric?
Đây là một câu chuyện liên hệ với chủ nghĩa thực dân, cuộc cách mạng công nghiệp và chủ nghĩa cá nhân của Mỹ. Nói về chủ nghĩa thực dân, không khó để hình dung tại sao Việt Nam lại sử dụng hệ Metric bởi đơn giản chúng ta từng bị đô hộ bởi Pháp và người Pháp tạo ra hệ Metric. Tương tự, "nước Anh có tác động rất lớn tại Bắc Mỹ và bản thân Canada và Hoa Kỳ cũng nghiêng về hệ đo lường Imperial" - theo giải thích của phó giáo sư kinh tế tại đại học Toronto - Harry Krashinsky.
Quảng cáo
Krashinsky chỉ ra rằng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất (1784 - 1840) đã tạo thói quen sử dụng hệ đo lường Imperial đối với người dân Bắc Mỹ và Hoa Kỳ nói riêng. Ông nói: "Tất cả các nhà máy bắt đầu đi vào hoạt động và công nhân phải được đào tạo về hệ đo lường Imerpial được dùng để xây dựng nhà máy và làm việc tại nhà máy." Người dân Bắc Mỹ không chỉ học hệ đo lường của Anh để làm việc mà họ còn sử dụng hệ này ở nhà. Điều này có nghĩa khi đi chợ họ mua thịt bằng đơn vị pound, mua sữa bằng quart, đo chiều cao bằng feet và inch. Trẻ con đi học cũng được dạy hệ đo lường Imperial. Khi Bắc Mỹ vận hành mọi thứ bằng hệ đo lường Imperial thì việc chuyển sang hệ khác không phải là điều mà nhiều người sẵn sàng đón nhận, đặc biệt là quá trình này sẽ tiêu tốn nhiều tiền của.
Tương tự với cách giải thích của Krashinsky, bách khoa toàn thư Britannica cho rằng lý do Mỹ không dùng hệ Metric đơn giản là thời gian và tiền bạc. Khi cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất bùng nổ tại Mỹ, những nhà máy sản xuất đắt tiền trở thành nguồn cung việc làm và sản phẩm tiêu dùng chủ đạo cho người dân Mỹ. Vì hệ Imperial đã được dùng từ trước, máy móc được sử dụng trong các nhà máy này được chế tạo với kích thước theo hệ Imperial, tất cả các công nhân được đào tạo để dùng đơn vị Imperial và rất nhiều sản phẩm làm ra được cân đo đong đếm bằng đơn vị Imperial.
Mỗi khi có dự luật đệ trình lên Quốc hội về việc chuyển đổi hệ đo lường thì các doanh nghiệp lớn và người dân Mỹ đều phản đối bởi họ không muốn mất thời gian và tiền bạc để thay đổi toàn bộ cơ sở hạ tầng hiện có. Nhiều người còn cho rằng Mỹ nên giữ nguyên hệ đo lường cũ để trở nên khác biệt với các quốc gia khác và thể hiện vị thế của mình với tư cách là người lãnh đạo hơn là kẻ theo sau.
Nỗ lực chuyển hệ Metric của Anh và Canada
Thật vậy, việc chuyển đổi hệ đo lường từ Imperial sang Metric rất tốn thời gian và khó khăn. Chúng ta hãy nhìn vào ví dụ của chính Anh - họ tạo ra hệ Imperial và cũng chính họ muốn chuyển sang hệ Metric của người Pháp từ thế kỷ 19 nhưng đến nay vẫn không thể chuyển đổi hoàn toàn mà 2 hệ vẫn tồn tại song song. Nghị viện Anh đã bắt đầu xem xét đề xuất chuyển sang hệ Metric từ năm 1818 và một số ngành công nghiệp cùng cơ quan chính phủ đã bắt đầu chuyển sang dùng Metric. Thế nhưng phải đến năm 1965, chính phủ Anh mới ban hành chính sách chính thức để hỗ trợ cho việc chuyển đổi sang Metric. Chính sách này nhằm đáp ứng nhu cầu từ nhiều ngành công nghiệp và để hỗ trợ việc chuyển đổi sang Metric một cách tự nguyện. Năm 1969, chính phủ Anh thành lập Metrication Board - một ban chuyên thúc đẩy và điều phối việc chuyển đổi sang hệ Metric. Tuy nhiên hoạt động chuyển đổi này không suôn sẻ, các cửa hàng bán lẻ chuyển từ các đơn vị Imperial sang Metric rồi lại từ Metric về hệ Imperial. Chính sách của chính phủ cũng đổi liên tục từ bắt buộc phải dùng Metric sang tự nguyện. Đến năm 1980, Metrication Board bị giải tán và trước khi bị giải tán thì tất cả những ngành kinh tế mà đơn vị này quản lý ngoại trừ giao thông với các bảng báo và một phần của mảng thương mại bán lẻ đã được "Metric hóa".
Năm 2020 sau khi rời khỏi EU, Anh không còn bị ràng buộc bởi các chính sách của EU về thương mại. Vì vậy hồi năm ngoái, khi thủ tướng Boris Johnson còn đương nhiệm thì ông muốn "hồi sinh" hệ đo lường Imperial truyền thống của Anh nhưng không phải ai cũng ủng hộ điều này.
Quảng cáo
Tại Canada, thủ tướng đầu tiên của Canada là John A. Macdonald đã hợp pháp hóa việc sử dụng hệ Metric vào năm 1871 nhưng cả ngành công nghiệp và xã hội Canada lúc đó đều không chọn dùng Metric bởi điều này không bắt buộc. Phải đến giữa thế kỷ 20 khi ngày một nhiều quốc gia dùng hệ Metric, các ngành công nghiệp tại Canada mới vận động chính phủ nước này chuyển sang Metric để tạo thuận lợi cho thương mại quốc tế và tham gia vào xu hướng tiêu chuẩn hóa trên toàn cầu. Hoạt động chuyển đổi sang Metric của Canada bắt đầu từ năm 1970 và kết thúc năm 1985. Ngày nay Metric là hệ đo lường chính thức của Canada nhưng hệ Imperial vẫn tồn tại trong nhiều khía cạnh cuộc sống.
Hệ Imperial và US Customary
Mình đã có một nhầm lẫn rằng Mỹ dùng hệ Imperial (hệ đo lường Đế quốc Anh hay hệ IS) nhưng thực tế Mỹ dùng hệ đơn vị thông thường Mỹ (US Customary hay hệ USCS/USC), có nhiều điểm giống và khác nhau giữa 2 hệ này. Hệ Imperial và hệ Customary đều có nguồn gốc từ hệ đo lường Anh - được hình thành từ sự kết hợp giữa hệ đơn vị của Anglo-Saxon của tộc Germanic và hệ đơn vị La Mã được đưa đến Anh bởi William I (William Kẻ Chinh Phục - vị vua Norman đầu tiên của Anh) kể từ sau cuộc chinh phục của người Norman năm 1066.
Hệ đo lường Anh gồm 2 tập đơn vị gồm các đơn vị Winchester được thiết lập vào cuối thế kỷ 15 bởi vua Henry VII, sử dụng từ 1495 đến 1587; tập thứ 2 là bộ tiêu chuẩn Exchequer được định nghĩa bởi nữ hoàng Elizabeth I, có hiệu lực từ năm 1588 đến 1825. Hệ Imperial được định nghĩa lần đầu tiên theo Đạo luật cân đo của Anh năm 1824 nhằm thay thế cho hệ đo lường Anh. Imperial sau đó trở thành hệ đo lường chính thức trên khắp đế quốc Anh bao gồm các thuộc địa vào năm 1826.
Trong khi đó, hệ đo lường US Customary được phát triển và sử dụng sau cuộc cách mạng Mỹ dựa trên một tập con của các đơn vị Anh vốn đã được dùng tại Mỹ từ trước khi Mỹ tuyên bố độc lập năm 1776. Trong thông điệp đầu tiên trước Quốc hội Hoa Kỳ năm 1790, George Washington đã nêu nhu cầu về "sự thống nhất về tiền tệ, khối lượng và đo lường". Hệ US Customary nhằm giải quyết sự lộn xộn của các hệ đo lường tại Mỹ khi đó, chẳng hạn như ở New York dùng hệ của Hà Lan nhưng ở New England lại dùng hệ Anh. Hệ US Customary được tiêu chuẩn hóa và sử dụng từ năm 1832 tại chính quốc và nhiều vùng lãnh thổ của nước này trừ Puerto Rico và Guam (đều dùng hệ Metric).
Ở hệ Imperial hay US Customary, các đơn vị được tính dựa trên những thứ rất đời thường và không dùng bội số của 10 như Metric. 1 inch được định nghĩa như thế nào? Từ inch có nguồn gốc từ "ince" hay "ynce" trong tiếng Anh cổ và nó bắt nguồn từ đơn vị uncia - 1/12 của foot hay pes của hệ La Mã. Vào khoảng năm 1150, vua David I của Scotland đã định nghĩa 1 "ynce" bằng bề rộng của ngón tay cái của một người đàn ông trưởng thành, tính ở gốc móng tay. Để duy trì tính nhất quán thì phép đo được thực hiện bằng cách cộng chiều rộng ngón tay cái của 3 người đàn ông (một ngón nhỏ, một ngón trung bình và một ngón to) rồi chia 3. Dưới triều đại vua Edward II vào đầu thế kỷ 14 thì 1 inch được định nghĩa là 3 hạt lúa mạch tròn, khô đặt cạnh nhau và thậm chí nếu không có lúa mạch thì người ta thay bằng 12 hạt anh túc. Tương tự với các đơn vị như 1 foot tương đương chiều dài của bàn chân và bằng 12 inch và một số người cho rằng 1 foot được vua Henry I xác định là 12 inch bởi ông có bàn chân dài đúng 12 inch. Hay 1 yard ban đầu là chiều dài thắt lưng của một người đàn ông trưởng thành. Vào thế kỷ 12, vua Henry I đã xác định 1 yard là chiều dài tính từ đầu ngón tay cái đến đầu mũi khi cánh tay dang ngang ra 2 bên bằng vai.
Quảng cáo
Tương tự với những đơn vị đo khối lượng và thể tích, hệ Imperial hay US Customary, ounce hay pound đều là những đơn vị có nguồn gốc từ La Mã. Từ ounce cũng có nguồn gốc từ "uncia" nghĩa là 1/12 còn từ pound có nguồn gốc từ "pondos" nghĩa là khối lượng. Vậy tại sao 1 pound bây giờ lại bằng 16 ounce thay vì 12 ounce và tại sao pound lại có ký hiệu là lb còn ounce là oz? Vào thời La Mã cổ thì đơn vị nguyên thủy của pound được gọi là libra, viết tắt là lb (nên pound có ký hiệu là lb) và nó bằng 12 ounce. Việc ounce viết tắt là oz vì tại Ý, từ này được gọi là onzo. Riêng về đơn vị gallon thì nó có nguồn gốc từ Pháp, bắt nguồn từ tiếng Pháp Norman cổ là galun hay galon. Gallon ban đầu là đơn vị cơ bản để đong rượu và bia ở Anh và có đến 3 cách định nghĩa tùy thuộc vào thứ được đựng trong 1 gallon, chẳng hạn như 1 gallon hạt bắp (ngô) (còn gọi là gallon khô hay gallon hệ Winchester) định nghĩa bởi nghị viện Anh vào năm 1696 tương đương 268,8 inch khối ~ 4,405 lít; 1 gallon rượu định nghĩa bởi nữ hoàng Anne vào năm 1706 tương đương 231 inch khối ~ 3,785 lít còn 1 ale gallon (gallon bia) định nghĩa bởi nữ hoàng Elizabeth I tương đương 282 inch khối ~ 4,622 lít.
Sau khi giành độc lập từ Đế quốc Anh thì Hoa Kỳ đã dùng gallon được định nghĩa bởi nữ hoàng Anne để đo chất lỏng, ngày nay gọi là US liquid gallon và dùng gallon Winchester để đo vật liệu khô, ngày ngay gọi là US dry gallon. Trong khi đó gallon theo hệ Imperial được định nghĩa năm 1824 tương đương với thể tích của 10 pound nước ở 62 độ F (16,67 độ C), dùng để đo cả chất lỏng và vật liệu khô, vậy nên 1 gallon Anh sẽ lớn hơn khoảng 20% so với gallon chất lỏng của hệ Mỹ. Từ gallon thì các đơn vị nhỏ hơn cũng khác nhau theo tỉ lệ như bảng trên: ở hệ Imperial, 1 gallon chất lỏng = 160 ounce chất lỏng nhưng với Mỹ, 1 gallon chất lỏng = 128 ounce chất lỏng. 1 ounce chất lỏng của Anh nhỏ hơn 4% so với 1 ounce chất lỏng của Mỹ.
Giá trị quy đổi sang Metric của các đơn vị hệ Imperial và US Customary được xác định theo thỏa thuận quốc tế về yard và pound ký vào ngày 1 tháng 7 năm 1959. Đây là một thỏa thuận giữa đại diện của 6 nước gồm Hoa Kỳ, VQ Anh, Canada, Úc, New Zealand và Nam Phi nhằm xác định 1 yard = 0,9144 m và 1 pound = 0,45359237 kg.
Hệ Metric
Hệ Metric là một hệ đo lường được xây dựng dựa trên 3 đơn vị chính là mét, lít và gram. Vì dùng cơ số 10 nên mỗi đơn vị đo chiều dài, khối lượng hoặc thể tích tiếp theo đều lớn hơn đơn vị trước đó 10 lần. Hệ này do người Pháp phát triển và bắt đầu sử dụng từ năm 1795. Sau cuộc cách mạng Pháp vào năm 1789 thì người Pháp nhận ra đây là cơ hội để tạo ra một hệ đo lường dùng chung, giúp hợp lý hóa thương mại, giảm gian lận, thay thế cho hàng nghìn các đơn vị đo lường truyền thống và cũng như giúp đơn giản hóa các tính toán khoa học, cho phép tự do trao đổi ý tưởng trên khắp thế giới. Vậy là vào năm 1791, Quốc hội Pháp đã chỉ đạo Viện hàn lâm khoa học Pháp phát triển hệ đo lường mới và hệ mới sẽ dựa trên một đơn vị vật chất tự nhiên nhằm đảm bảo tính bất biến.
Viện hàn lâm khoa học Pháp đã xác định đơn vị cơ sở sẽ bằng 1/10.000.000 của 1/4 đường tròn lớn của Trái Đất, được đo theo đường kinh tuyến đi qua Paris từ tâm Cực Bắc đến Xích Đạo. Hoạt động đo đạt được thực hiện trong vòng 6 năm bởi nhiều tên tuổi lớn như nhà thiên văn Jean Delambre, nhà khảo sát và thiên văn Jacques-Dominique comte de Cassini, nhà khoa học Pierre Mechain và nhà toán học Adrien-Marie Legendre cùng nhiều người khác. Họ sau cùng đã tính được giá trị của đơn vị cơ sở này là 39,37008 inch và được đặt tên là mét (metre) dựa trên tiếng Hy Lạp là metron có nghĩa là đo đạt.
Đến năm 1795, dựa trên mét người ta đã phát triển các đơn vị khác bao gồm gram cho trọng lượng (1 gram = 1 centimet khối nước ở mật độ tối đa của nó) và lít cho dung tích (1/1000 mét khối). Tiếng Hy Lạp được dùng để đặt tiền tố cho các đơn vị bội số 10, chẳng hạn như kilo (1000), hecto (100), deca (10) và tiếng Latin dùng cho các bội số con như milli (0,001), centi (0,01), deci (0,1) ...
Trong bản đồ trên, ngoài Mỹ thì vẫn còn 2 quốc gia không sử dụng hệ Metric, đố anh em đây là 2 nước nào?
Britannica [1]; [2]; [3]
==***==
==***==
Nơi hội tụ Tinh Hoa Tri Thức - Khơi nguồn Sáng tạo
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
---
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên ZALO!
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên Facebook!
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP
Khóa học Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán
Khóa học hướng dẫn về Moodle chuyên nghiệp và hay Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp tốt nhất hiện nay.
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao
Khóa học "Thiết kế bài giảng điện tử", Video, hoạt hình kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công ==***== Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột Cập nhật công nghệ từ Youtube tại link: congnghe.hocviendaotao.com
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP

Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao
kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA
Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công
==***==
Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Nguồn: Tinh Tế
Topics: Công nghệ mới



































