Những vi xử lý Ryzen 8000G "Hawk Point" vừa được AMD ra mắt cho thấy một làn gió mới trên thị trường PC, đặc biệt ở phân khúc phổ thông. Tuy nhiên đã có một thứ mà AMD "bỏ quên", dẫn tới những phiền phức không đáng xảy ra, tính năng khi hoạt động sai chỗ vẫn có thể trở thành rắc rối.
Mặc dù có lớp áo bên ngoài là CPU desktop nhưng Ryzen 8000G đều có chung "bộ đồ lòng" như Ryzen 7040U/8040U hay Ryzen Z1/Z1 Extreme. Tất cả đều là những thiết kế APU kết hợp chung nhân CPU và GPU (và cả AI nữa) vào chung 1 die silicon. Đương nhiên cách làm này không có gì sai cả, một thiết kế có thể dùng được cho nhiều sản phẩm có nghĩa thiết kế đó rất đa dụng. Nhưng cũng vì đa dụng như thế nên đôi khi, nhà sản xuất "bị quên" đi sự khác biệt giữa các sản phẩm khác nhau, và Hawk Point là ví dụ điển hình. Vấn đề ở đây là tính năng STAPM (Skin Temperature-Aware Power Management - Trình quản lý điện năng nhận thức nhiệt độ bề mặt da người) đang có mặt trong tất cả các sản phẩm dựa trên die chip Phoenix 1/2 của AMD.
Có một quan niệm rất phổ biến thế này về AMD ở Việt Nam từ hơn chục năm trước - chip AMD nóng, ngốn điện hơn Intel, đặc biệt là chip di động. Tuy mang tính rập khuôn nhưng điều này là có cơ sở, vì AMD trước thời Lisa Su làm CEO vốn không tập trung vào laptop (bằng Intel). AMD lúc bấy giờ chuyên tâm vào server và desktop nên không quan tâm nhiều tới cảm nhận người dùng laptop. May thay sau khi Lisa Su về cầm trịch, mọi thứ bắt đầu thay đổi, AMD bắt đầu quan tâm hơn tới chip di động và Ryzen Mobile trở nên mát mẻ hơn rất nhiều.
Nguyên nhân sâu xa đằng sau sự mát mẻ của AMD CPU về sau chính là STAPM. Đây là một thành phần theo dõi sự chênh lệch nhiệt độ giữa nhân CPU và vỏ ngoài của laptop. Sự chênh lệch này càng cao là dấu hiệu cho thấy người dùng bắt đầu thấy không thoải mái do hơi nóng toả ra càng ngày càng nhiều. Lúc này STAPM sẽ yêu cầu con chip giảm bớt hoạt động lại (dĩ nhiên sẽ làm tụt hiệu năng theo) để bớt công suất phát nhiệt, từ đó bớt gây khó chịu cho người dùng. Nói một cách đơn giản thì STAPM trái ngược với Turbo (Boost). Trong khi Turbo "tận dụng" mọi khoảng trống về nhiệt độ/điện năng để tự overclock (ép xung) chip thì STAPM sẽ underclock (giảm xung) để giảm bớt nhiệt độ.
Mặc dù có lớp áo bên ngoài là CPU desktop nhưng Ryzen 8000G đều có chung "bộ đồ lòng" như Ryzen 7040U/8040U hay Ryzen Z1/Z1 Extreme. Tất cả đều là những thiết kế APU kết hợp chung nhân CPU và GPU (và cả AI nữa) vào chung 1 die silicon. Đương nhiên cách làm này không có gì sai cả, một thiết kế có thể dùng được cho nhiều sản phẩm có nghĩa thiết kế đó rất đa dụng. Nhưng cũng vì đa dụng như thế nên đôi khi, nhà sản xuất "bị quên" đi sự khác biệt giữa các sản phẩm khác nhau, và Hawk Point là ví dụ điển hình. Vấn đề ở đây là tính năng STAPM (Skin Temperature-Aware Power Management - Trình quản lý điện năng nhận thức nhiệt độ bề mặt da người) đang có mặt trong tất cả các sản phẩm dựa trên die chip Phoenix 1/2 của AMD.
Có một quan niệm rất phổ biến thế này về AMD ở Việt Nam từ hơn chục năm trước - chip AMD nóng, ngốn điện hơn Intel, đặc biệt là chip di động. Tuy mang tính rập khuôn nhưng điều này là có cơ sở, vì AMD trước thời Lisa Su làm CEO vốn không tập trung vào laptop (bằng Intel). AMD lúc bấy giờ chuyên tâm vào server và desktop nên không quan tâm nhiều tới cảm nhận người dùng laptop. May thay sau khi Lisa Su về cầm trịch, mọi thứ bắt đầu thay đổi, AMD bắt đầu quan tâm hơn tới chip di động và Ryzen Mobile trở nên mát mẻ hơn rất nhiều.
Nguyên nhân sâu xa đằng sau sự mát mẻ của AMD CPU về sau chính là STAPM. Đây là một thành phần theo dõi sự chênh lệch nhiệt độ giữa nhân CPU và vỏ ngoài của laptop. Sự chênh lệch này càng cao là dấu hiệu cho thấy người dùng bắt đầu thấy không thoải mái do hơi nóng toả ra càng ngày càng nhiều. Lúc này STAPM sẽ yêu cầu con chip giảm bớt hoạt động lại (dĩ nhiên sẽ làm tụt hiệu năng theo) để bớt công suất phát nhiệt, từ đó bớt gây khó chịu cho người dùng. Nói một cách đơn giản thì STAPM trái ngược với Turbo (Boost). Trong khi Turbo "tận dụng" mọi khoảng trống về nhiệt độ/điện năng để tự overclock (ép xung) chip thì STAPM sẽ underclock (giảm xung) để giảm bớt nhiệt độ.
Nghe qua thì STAPM là một tính năng rất hay phải không? Mình cũng nghĩ vậy nhưng nó phù hợp với các sản phẩm di động, khi mà người dùng phải tiếp xúc trực tiếp với thiết bị, chỉ cách con chip có vài mm. Đối với người dùng desktop thì hầu như chúng ta chỉ đụng vô bàn phím và con chuột là chính, tiếp xúc với thùng máy gần như không có. Nhưng vì không nhớ nên khi gắn mấy die Phoenix 1/2 lên đế chip, các kỹ sư AMD dường như quên mất sự tồn tại của STAPM, và dĩ nhiên cũng không xử lý. STAPM vẫn hiện diện trên các model Ryzen 8000G cho tới khi xuất xưởng.
Kết quả là một số trang review trong quá trình trải nghiệm đã phát hiện ra hiện tượng các chip Ryzen 8000G sau một thời gian dài hoạt động (ở công suất cao) đã tự giảm điện năng tiêu thụ và tất nhiên là giảm cả xung nhịp. Hệ quả thì anh em cũng tự đoán được, hiệu năng con chip bị giảm theo. Dù vậy mức độ "nghiêm trọng" nhiều hay ít tuỳ thuộc vào quá trình turbo đã "đẩy" hiệu năng lên cao hơn bao nhiêu so với giá trị TDP mặc định của con chip. Có thể thấy rõ, STAPM đã "kéo" mức tiêu thụ điện của Ryzen 8000G về đúng mức 65 W vốn có ban đầu. Còn tại thời điểm max turbo, Ryzen 8000G ngốn hết cỡ 90 W. Dù bị ảnh hưởng về hiệu năng, nhưng nhìn chung các model Ryzen 8000G của AMD vẫn "mát mẻ" chán so với các đại diện Core thế hệ 14. Lấy ví dụ Core i9-14900K có TDP 125 W khi hoạt động tối đa mà không giới hạn công suất thì nó ngốn tới gần 430 W.
Quay lại câu chuyện về STAPM, cá nhân mình không xem nó là "lỗi". Còn việc có là "lỗi" với góc nhìn của anh em hay không tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng cuối cùng. Nếu hiệu năng là tất cả những gì nhắm tới thì STAPM dường như là "cục đá chắn đường", người dùng chắc chắn sẽ không muốn nó hiện diện khi đang cần chơi game ở max công suất. Nhưng nếu nhu cầu là một hệ thống mát mẻ, vận hành trơn tru, tuổi thọ lâu dài thì STAPM lại là điều tốt (trên thực tế các sản phẩm gắn mác server đều hoạt động ở công suất thấp hơn phiên bản PC).
AMD sau khi nhận được thông tin về STAPM cũng cho biết như sau: "Chúng tôi đã nhận ra các giới hạn STAPM đã bị áp dụng sai trên các model series 8000. Nó gây ra tình trạng các bộ xử lý trên bị mất các giá trị PPT khi đang hoạt động tải cao. Chúng tôi đang làm một bản cập nhật BIOS để khắc phục vấn đề này".
Tất nhiên tắt STAPM đi không có gì là khó với AMD cả. Nhưng sẽ hay hơn nếu nó có thể được áp dụng linh hoạt thông qua các app quản lý CPU như Ryzen Master hay đơn giản hơn là Performance Mode/Balanced Mode trong Power Options của Windows. Vì như mình đã nói, nó là một tính năng hữu ích để giảm bớt tiêu thụ điện và kéo dài tuổi thọ con chip. Dù gì thì mọi thứ đều có 2 mặt mà nhỉ?
PCGamesN
Quảng cáo
Khóa học Machine Learning cơ bản- Khoa học dữ liệu - AI 
==***==
Khoá học Quản trị Chiến lược Dành cho Lãnh đạo Doanh nghiệp
==***==
Nơi hội tụ Tinh Hoa Tri Thức - Khơi nguồn Sáng tạo
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
---
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên ZALO!
Khóa học Hacker và Marketing từ A-Z trên Facebook!
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP 
Khóa học Lập trình Visual Foxpro 9 - Dành cho nhà quản lý và kế toán 
Khóa học hướng dẫn về Moodle chuyên nghiệp và hay Xây dựng hệ thống đào tạo trực tuyến chuyên nghiệp tốt nhất hiện nay. 
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp 
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu 
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ 
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi 
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel 
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao 
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!
Khóa học "Thiết kế bài giảng điện tử", Video, hoạt hình kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio 
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP 
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍 
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng 
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình TUYỆT VỜI
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử 
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học 
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công 
==***== Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột 
Cập nhật công nghệ từ Youtube tại link: congnghe.hocviendaotao.com
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Bảo mật và tấn công Website - Hacker mũ trắng
KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PYTHON TỪ CƠ BẢN ĐẾN CHUYÊN NGHIỆP
Khóa học AutoIt dành cho dân IT và Marketing chuyên nghiệp
Khoá học Word từ cơ bản tới nâng cao, học nhanh, hiểu sâu
Khóa học hướng dẫn sử dụng Powerpoint từ đơn giản đến phức tạp HIỆU QUẢ
Khóa học Thiết kế, quản lý dữ liệu dự án chuyên nghiệp cho doanh nghiệp bằng Bizagi
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng Power Query trong Excel
Khóa học Lập trình WEB bằng PHP từ cơ bản đến nâng cao
Khóa học Phân tích dữ liệu sử dụng SPSS - Chìa khóa thành công!
kiếm tiền Youtube bằng phần mềm Camtasia Studio
Khóa học HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ VIDEO CLIP CHO DÂN MARKETING CHUYÊN NGHIỆP
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ QUẢNG CÁO VÀ ĐỒ HỌA CHUYÊN NGHIỆP VỚI CANVA
Hãy tham gia khóa học để trở thành người chuyên nghiệp. Tuyệt HAY!😲👍
GOOGLE SPREADSHEETS phê không tưởng
Hãy tham gia khóa học để biết mọi thứ
Khóa học Ba, Mẹ và Bé - Cùng bé lập trình TUYỆT VỜI
Khóa học sử dụng Adobe Presenter-Tạo bài giảng điện tử
Để thành thạo Wordpress bạn hãy tham gia khóa học
Khóa học sử dụng Edmodo để dạy và học hiện đại để thành công
==***==
Bảo hiểm nhân thọ - Bảo vệ người trụ cột
Tham gia nhóm Facebook
Để tham gia khóa học công nghệ truy cập link: http://thuvien.hocviendaotao.com
Mọi hỗ trợ về công nghệ email: dinhanhtuan68@gmail.com
Nguồn: Tinh Tế
Topics: Công nghệ mới
